ایران و آمریکا به سمت جنگ می‌روند؟

پس از پایان نبرد علیه داعش ایران و آمریکا به سمت جنگ می‌روند؟ ماه گذشته نیروهای آمریکا ۳ بار به روی نیروهای تحت حمایت ایران آتش گشوده‌اند، این تحولات در میان تنش‌هایی رخ می‌دهد که ناظران و مقامات سابق نگران هستند به آسانی به شروع نبردی از پیش تعیین نشده و شدید منجر شود. ۳ […]

پس از پایان نبرد علیه داعش

ایران و آمریکا به سمت جنگ می‌روند؟

ماه گذشته نیروهای آمریکا ۳ بار به روی نیروهای تحت حمایت ایران آتش گشوده‌اند، این تحولات در میان تنش‌هایی رخ می‌دهد که ناظران و مقامات سابق نگران هستند به آسانی به شروع نبردی از پیش تعیین نشده و شدید منجر شود.

۳ نزاع اخیر در منطقه التنف به وقوع پیوسته است، در پایگاه صحرایی دوردست نزدیک نقطه‌ای که مرز سوریه، عراق و اردن به هم می‌رسند. در آنجا ۱۵۰ نفر از نیروهای ویژه ایالات متحده که در حال آموزش نظامی به جنگجویان محلی برای رویارویی با داعش هستند با کاروان شبه نظامیانی مواجه شدند که برای رژیم اسد می‌جنگند و در پاسخ با حملات هوایی آنها را بمباران کردند.

نیروهای مذکور به نظر ادغامی از شبه‌نظامیان سوری و عراقی بودند که احتمالاً با حامی اصلی خود، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، همراه بوده‌اند.

به‌طور قطع سپاه پاسداران نگران این نیست که رد خودش باقی بماند. قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، شخصاً با نیروهای شبه‌نظامی در آن حوالی عکس انداخته است. زنجیره زد و خورد‌های اخیر توضیح‌دهنده این موضوع است که صحرای شرق سوریه تا چه اندازه در حال بدل شدن به صحنه‌ای برای رویارویی میان ایالات متحده و ایران است، منطقه‌ای با قابلیت انفجار همچون یمن و اطراف تنگه هرمز در خلیج‌فارس، مناطقی که واشنگتن و ایران از نیروهایی با مواضع مخالف حمایت می‌کنند.

چهارشنبه گذشته یک کشتی ایرانی به ۸۰۰ یاردی یک ناوچه ایالات متحده در تنگه هرمز می‌آید، روی کشتی‌های آمریکایی نورافکن و به سمت یک هلی‌کوپتر لیزر می‌اندازد، رویارویی که مقامات نظامی ایالات متحده آن را غیرحرفه‌ای و خطرناک توصیف کرده‌اند.

این دست رودررویی‌ها در گذرگاه آبی پرتردد هرمز جدید نیست، اما بستری که در آن رخ می‌دهند جدید است. دولتی در واشنگتن بر سر کار است که در بسیاری از مسایل دچار هرج و مرج است اما در خصوص عقب راندن ایران و نفوذش در منطقه متحد است. اختلاف‌نظر‌ها در داخل صرفاً در خصوص درجه اعمال زور و مخاطرات احتمالی آن است.

تماس‌ها در سطح بالا میان مقامات تهران و واشنگتن که در زمان اوباما صورت می‌گرفت، تعطیل شده است. دونالدترامپ در کاخ سفید شعارهای تند و تیز که در کارزار انتخاباتی‌‌اش علیه ایران استفاده می‌کرد را همچنان حفظ کرده است. وی اولین سفر خارجی خود را به عربستان سعودی انجام داد و به وضوح در رقابت میان ریاض با تهران، در کنار ریاض قرار گرفت.

ترامپ تهدیدی که از جانب ایران، جهان را تهدید می‌کند، هم ردیف با تهدید داعش و القاعده توصیف کرد. درحالی که ایران در مصیبت حملات تروریستی ۷ ژوئن به سر می‌برد، رییس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد که نهایتاً حکومت ایران به خاطر این حملات باید سرزنش شود. کاخ سفید در بیانیه‌ای که از جانب او منتشر شد، اعلام کرد: «ما تأکید می‌کنیم که دولت‌های حامی تروریسم قربانی شرارتی می‌شوند که خودشان به آن پر و بال دادند.»

تریتا پارسی، رییس شورای ملی ایرانی آمریکایی‌ها این ماه کتابی منتشر کرد با عنوان «از دست دادن دشمن: اوباما، ایران و پیروزی دیپلماسی». او می‌گوید: «ترامپ با سفر به عربستان سعودی و اعلام این‌که هر کاری لازم باشد برای منزوی کردن ایران می‌کند، نه تنها پنجره گفت‌و‌گو با ایران را بست بلکه همچنین دریچه جنگی احتمالی با ایران را گشود. در آمریکا بحث جدی در این خصوص نمی‌شود، شاید در نگاه اول تصادفی به نظر بیاید اما وقتی از نزدیک ماجرا را دنبال کنید می‌بینید که به‌طور عمدی در پی وخیم کردن اوضاع هستند.»

رابرت مالی، از مقامات ارشد دولت اوباما که در مذاکرات هسته‌ای حضور داشته می‌گوید: «اینک در کره خاکی ۳ نقطه بسیار خطرناک وجود دارد، یمن، منطقه میان شرق سوریه و غرب عراق و تالار‌های کنگره ایالات متحده.»

وی می‌گوید: «در این نقطه آنچه من از ایرانی‌ها می‌شنوم این است که مصمم هستند خونسرد بمانند، نه این‌که به اقدامات ایالات متحده پاسخ متقابل بدهند و نشان دهند آنها طرفی هستند که سازگارند.»

البته تمام افزایش تنش‌ها تقصیر ترامپ نیست. میدان نبرد پیچیده و تودرتو در سوریه و عراق، ایران و ایالات متحده را به سمت تصادم می‌کشاند. انتظار می‌رود همزمان با درهم شکسته شدن پایگاه داعش در موصل و رقه، تاکتیک درک متقابل بر پایه تخاصم مشترک علیه داعش از بین برود.

ایلان گلدنبرگ، از مقامات سابق وزارت خارجه و وزارت دفاع می‌گوید: «همزمان با محو داعش از روی نقشه، این خطر وجود دارد که مدارایی که شیعیان تحت حمایت ایران و گروه‌های تحت حمایت آمریکا در قبال یکدیگر به خرج داده‌اند به پایان برسد. می‌توانید ببینید که اوضاع به سرعت خارج از کنترل می‌شود.»

جنیفر کافرلا، کارشناس جنگ در انستیتوی مطالعات جنگ می‌گوید: «تصویر بزرگ‌تر در اینجا جنگ پس از داعش است، جنگی بر سر استیلای قلمروی امنیتی پس از بازپس‌گیری موصل. ایران همین حالا آماده فاز بعدی است و قدم‌هایی برای پیروزی در فاز بعدی برداشته است. ایالات متحده همچنان تمرکزش روی داعش است، انگار که تنها اولویت استراتژیک در منطقه است.»

 

منبع: گاردین/نویسنده: جولیان بورگر/ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی