سینمای کودک و نوجوان از ریتم افتاده است

سینمای کودک و نوجوان از ریتم افتاده است

شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان ۱۹ اسفند ماه سال ۹۳ با حضور مهدی‌ارگانی، مسعودکرامتی، حمیدجبلی، جوادحاتمی، مهدی‌یزدانی، محسن‌چینی‌فروشان، علیرضاتابش، فرشته‌طائرپور و مرضیه‌برومند با حکم حجت‌ا…ایوبی، رییس وقت سازمان سینمایی با هدف تقویت و احیای سینمای کودک و نوجوان ایران شکل گرفت.

به گزارش مهر، بعد از گذشت دو سال و چند ماه از فعالیت این شورا و در آستانه برگزاری سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، با تعدادی از کارگردانان و تهیه‌کنندگان سینمای کودک و نوجوان به گفت‌و‌گو نشستیم تا درباره عملکرد شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان بحث و تبادل نظر کنیم. مهم‌ترین نکته‌ای که در این گزارش از سوی سینماگران به آن اشاره می‌شود این است که این شورای فعالیت چشمگیری نداشته و اکثر برنامه‌های آن در حد شعار باقی مانده است.

همچنین در بخشی از این گزارش می‌خوانید آنچه که به عنوان خروجی شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان در سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان به نمایش گذاشته می‌شود، بنا به اظهارنظر تعدادی از سینماگرانی که به عنوان هیأت انتخاب و یا داور در این جشنواره حضور دارند، آثاری است که از کیفیت چندان مناسبی برخوردار نبوده است.

در این گزارش با سیروس حسن‌پور، کامبوزیاپرتوی، جلال‌فاطمی و غلامرضاآزادی گفت‌و‌گو کرده‌ایم. با ما در این گزارش همراه باشید:

فرمول شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان اشتباه است

سیروس‌حسن‌پور، کارگردان سینمای کودک و نوجوان با اشاره به این‌که در مجموع نسبت به عملکرد شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان راضی نیست، گفت: با توجه به این‌که امسال در سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان عضو هیأت انتخاب بودم، می‌توانم بگویم که حاصل کار این شورا و بنیاد سینمایی فارابی برای من به عنوان یک کارگردان سینمای کودک و عضوی از هیأت انتخاب جشنواره، قابل‌قبول نبود. فیلم‌هایی که حاصل فعالیت و برنامه‌ریزی این شورا بوده است و در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان شرکت کرده است، از نظر کیفی در سطح مناسبی قرار ندارد و پایین‌تر از حد استاندارد است.

وی ادامه داد: امیدوارم نکاتی که بیان می‌کنم این تصور را ایجاد نکند که موضوع‌گیری شخصی نسبت به این شورا دارم؛ بلکه براساس شرایطی که در سینمای کودک و نوجوان به وجود آمده است نکات مختلف را می‌گویم. البته دوستان سینماگر می‌توانند در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان حاصل این خروجی را ببینند و قضاوت کنند که با شرایط فیلمسازی فعلی و بودجه‌هایی که برای تولید فیلم در این زمینه در نظر گرفته‌اند چه آثاری تولید شده است.

این سینماگر عنوان کرد: من نیز از جمله کسانی بودم که پروژه‌ای در بنیاد سینمایی فارابی ارایه کردم که از سوی این شورا تصویب شد اما متأسفانه شرایط و تسهیلاتی که برای این پروژه در نظر گرفته بودند، شرایط مناسب برای تولید یک فیلم خوب نبود و همین مسأله سبب شد تا به سمت تولید فیلم مورد نظر نروم؛ چراکه احساس کردم با این بودجه فیلم ساخته نخواهد شد. اگر در چنین شرایطی تصمیم می‌گرفتم «درناهای کاغذی» را جلوی دوربین ببرم، این اثر تبدیل به یک کار ضعیف می‌شد.

کارگردان فیلم «چوپان‌دروغگو» تأکید کرد: معتقدم نگاه غلطی نسبت به تولیدات سینمای کودک و نوجوان وجود دارد که همین مسأله سبب شده است تا آثار سینمایی تبدیل به تله‌فیلم‌هایی شوند که حتی می‌توان آنها را ضعیف‌تر از تله‌فیلم‌های تولید شده در نهادهای دیگر دانست. به جرأت می‌توانم بگویم از بین آثاری که برای جشنواره تولید شده است یک کار با کیفیت ندیدم.

وی بیان کرد: البته ظاهراً شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان چند ماهی است که دیگر فعالیت نمی‌کند، زیرا اواخر سال گذشته دو طرح سینمایی برای ارزیابی به شورا ارایه کردم که به دلیل برگزار نشدن جلسات شورا، هیچ جوابی به من داده نشده است.

سینمای کودک و نوجوان هنوز دغدغه نشده است

کامبوزیا پرتوی، کارگردان سینمای ایران که آثار ماندگاری در سینمای کودک و نوجوان تولید کرده است گفت: صادقانه باید بگویم که تا امروز فعالیت‌های شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان را دنبال نکرده‌ام، اما آنچه که می‌بینم، این است که نیازی به این سینما احساس نشده است که بخواهند برای آن برنامه مدون و درستی در نظر بگیرند. این نیاز باید از سوی مسؤولان احساس شود تا سینمای کودک و نوجوان بتواند شکل گیرد.

وی ادامه داد: سینمای ایران هرجا نیازی احساس کرد به سرعت وارد عمل شد که نمونه بارز آن لزوم وجود گروه سینمایی «هنر و تجربه» است که به سرعت این گروه راه‌اندازی شد و برخی از سینما‌ها را مختص سینمای «هنر و تجربه» کردند. اما متأسفانه در حال حاضر برای سینمای کودک و نوجوان نیازی احساس نمی‌کنند تا بخواهند یک گروه سینمایی برای آن ایجاد کنند و سینمای مخصوص آن در نظر بگیرند. البته یکی از دلایل اصلی این مسأله، بحث تولید است. وقتی فیلم‌هایی در حوزه «هنر و تجربه» تولید شد نیاز به ایجاد یک گروه سینمایی خاص هم به وجود آمد تا بتوان پاسخگوی مخاطبان چنین سینمایی بود و در کنار آن صاحب فیلم نیز احساس امنیت کند و حاضر باشد اثرش در آن گروه سینمایی اکران کند.

کارگردان فیلم «گلنار» بیان کرد: با توجه به این‌که سینمای کودک و نوجوان تولید چندانی ندارد و حمایت چندانی از آن صورت نمی‌گیرد، نیازی برای ایجاد یک گروه سینمایی مختص آن احساس نمی‌شود. در دولت قبل ناگهان اعلام شد که باید برای سینمای کودک و نوجوان کاری کرد، همین مسأله سبب شد فیلم‌هایی در حوزه کودک و نوجوان تولید شود که هیچ‌کدام از آنها قابل اکران نبودند و از آنجا که تولید فیلم کودک و نوجوان برعهده بنیاد سینمایی فارابی بود، این نهاد هم به دلیل دولتی بودن نگران بودجه اختصاص داده شده و در نتیجه نگران اکران هم نبود که این مسایل دست به دست هم داد تا شرایطی برای اکران آن تولیدات فراهم نشود.

وی ادامه داد: سینمای کودک و نوجوان باید از زیر بار سرمایه‌گذاری دولت خارج شود تا صاحب فیلم نگران اکران آن باشد و فیلم‌هایی مناسب برای اکران تولید کند. به همین دلیل است که شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان نیز تا امروز نتوانسته است کاری برای این سینما انجام دهد، چرا که هیچ‌کس دلش برای سینمای کودک و نوجوان نسوخته است.

به شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان فرصت دهیم

جلال فاطمی، کارگردان و بازیگر نیز با اشاره به این‌که معتقد است شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان طی فعالیت خود خروجی نداشته است که بتوان به آن استناد کرد که این شورا کار خود را به خوبی انجام داده است یا خیر، گفت: من به عنوان کارگردان سینمای کودک و نوجوان ۳ فیلمنامه به این شورا ارایه کردم تا بررسی شود؛ اما متأسفانه هیچ خبری از آن نشد. البته گاهی شنیده می‌شود که یک سری تولیدات در زمینه کودک و نوجوان در حال انجام است و فکر می‌کنم باید به این شورا زمان بیش‌تری داد تا با بهبود یافتن شرایط اقتصادی، به نتیجه مورد نظر برسیم.

وی ادامه داد: به هر حال می‌توان گفت موقعیتی فراهم نمی‌شود تا کارگردانان سینمای کودک و نوجوان دست به تولید فیلم مناسب بزنند. در این میان نباید فراموش کرد که فیلم‌هایی که در گذشته در حوزه سینمای کودک و نوجوان تولید شده است، بخش اعظمی از بودجه آن از سوی فارابی تأمین شده بود و قراردادهای مشترکی با این بنیاد و یا شرکت‌های خصوصی بسته می‌شد. این‌که تولید سینمای کودک و نوجوان از سوی بنیاد سینمایی فارابی ر‌ها شود تا همه بودجه از سوی بخش خصوصی تأمین شود در حالی که زیرساخت‌های اکران و نمایش در کشور فراهم نیست و سینماداران نیز همکاری مناسبی در زمینه اکران فیلم‌های کودک و نوجوان انجام نمی‌دهند، سبب می‌شود تا سینمای کودک و نوجوان در جایگاه خود درجا بزند و شاهد رشد و رونق آن نخواهیم بود.

کارگردان فیلم سینمایی «نخودی» توضیح داد: من و بسیاری دیگر از سینماگرانی که پیشکسوت تولید فیلم در سینمای کودک و نوجوان هستیم در چنین شرایطی مأیوس شده و نمی‌توانیم فیلم بسازیم.

شورا برنامه اجرایی برای اکران سینمای کودک داشته باشد

غلامرضا آزادی، تهیه‌کننده و کارگردان سینما نیز گفت: به عنوان یک تهیه‌کننده در سینمای کودک و نوجوان باید بگویم چیزی که نادیده گرفته شده، بهایی است که عاشقان سینمای کودک و نوجوان به دلیل شرایط موجود پرداخت می‌کنند. فیلمسازان سینمای کودک و نوجوان نسبت به فرهنگ، تفکر و اندیشه کودکان حساس هستند و با این‌که به راحتی می‌توانند فیلم‌های گیشه‌پسند بسازند اما تمام انرژی خود را صرف می‌کنند تا کاری ماندگار برای کودکان و نوجوانان بسازند. خیلی‌ها از فیلم‌ها در تاریخ سینما ماندگار نمی‌شوند اما فیلم کودک و نوجوان را می‌توان یک کتاب دانست که بعد از خواندن آن باز هم کسی به سراغش می‌رود.

تهیه‌کننده فیلم «کاکلی» ادامه داد: باید دانست شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان چه هدفی دارد، باید دید این شورا به تولید فکر می‌کند و آیا مخاطبان این تولید شناسایی شده‌اند یا خیر. علاوه برآن باید دانست این تولید براساس هزینه دولتی انجام می‌شود و یا قرار است از سوی بخش خصوصی تأمین شود. علاوه برآن وقتی فیلمی در سینمای کودک و نوجوان با هر سیاستی ساخته می‌شود، آیا فرصتی برای اکران آن فراهم می‌شود؟

 

وی ادامه داد: معتقدم این شورا علاوه بر سیاست گذاری برای تولید فیلم باید سیاست‌گذاری مناسب و البته اجرایی برای اکران فیلم‌ها نیز داشته باشد. به عنوان مثال من نزدیک به ۶ سال است که ۳ فیلم سینمایی در حوزه سینمای کودک و نوجوان ساخته‌ام و چهارمین فیلم نیز به زودی ساخته می‌شود، اما هیچ کدام از این فیلم‌ها اکران نشده است. تهیه‌کننده فیلم‌هایی که دولت برای آنها سرمایه‌گذاری کرده، نیازی به اکران عمومی نمی‌بیند؛ چرا که از ابتدا دستمزد خود را دریافت کرده است اما در این میان تهیه‌کنندگانی مانند ما که بخش خصوصی هستیم و فیلم‌هایی بدون وام می‌سازیم ولی نمی‌توانیم فیلم مان را اکران کنیم به شدت ضرر می‌کنیم.