تأمین اعتبار مناقصات چالش جدی اقتصاد مقاومتی

  مجتبی قدیری حجم پروژه‌های نیمه‌تمام که روی دست دولت مانده است آن‌قدر زیاد است که حتی اگر تمام بودجه جاری و عمرانی یک سال را بخواهیم برای تکمیل این پروژه‌ها صرف کنیم و پروژه جدیدی هم شروع نکنیم باز هم این پروژه‌های نیمه‌تمام کامل نمی‌شود. قطعاً بخش زیادی از این پروژه‌های نیمه‌تمام به همان […]

 

مجتبی قدیری

حجم پروژه‌های نیمه‌تمام که روی دست دولت مانده است آن‌قدر زیاد است که حتی اگر تمام بودجه جاری و عمرانی یک سال را بخواهیم برای تکمیل این پروژه‌ها صرف کنیم و پروژه جدیدی هم شروع نکنیم باز هم این پروژه‌های نیمه‌تمام کامل نمی‌شود.

قطعاً بخش زیادی از این پروژه‌های نیمه‌تمام به همان عدم تأمین اعتبار پروژه باز می‌گردد که مناقصه آن برگزار شده و پیمانکار انتخاب شده و کلنگ شروع کار با روبان‌های رنگارنگ در میان خبرنگاران با حضور مسؤولان به زمین زده شده اما اعتبار مورد نیاز به موقع تزریق نشده است و این پروژه‌ها به خوابی چند ساله تا چند ده ساله فرو رفته‌اند، که گزارش‌های زیادی برای آن‌‌ها از سوی رسانه‌ها انتشار یافت.

به راستی چرا باید این‌چنین باشد؟

سؤالی که پاسخ‌های بی‌شمار دارد! اما خلاصه و نتیجه تمام این پاسخ‌ها در یک چیز نهفته است و آن این‌که در کشور ما دستگاه‌های اجرایی همانند مدیران سیاسی، خود را ملزم به اجرای برنامه توسعه تعریف شده نمی‌دانند. به عنوان مثال یک نماینده مجلس برای رضایت‌خاطر موکلان خود اصرار بر اجرای فلان پروژه در حوزه انتخابیه خود دارد. در حالی‌که مطابق برنامه توسعه تعریف شده که در خود مجلس هم از سوی نمایندگان مورد بررسی قرار گرفته و سپس تصویب شده این پروژه در برنامه توسعه تعریف نشده است و اولویتی ندارد. اما اصرار‌ها و پافشاری نماینده محترم که گاه به تهدید مدیران اجرایی نیز می‌کشد، باعث می‌گردد چنین پروژه‌هایی در کشور کلنگ بخورد که اعتباری برای آن‌‌ها منظور نشده است و تأمین اعتبار آن‌‌ها با کسر اعتبارات دیگر پروژه‌ها تأمین می‌گردد و این دردسری برای اجرای دیگر پروژه‌ها می‌شود. پروژه‌هایی که در نیمه‌راه به خواب می‌روند تا پروژه‌های جدید اجرایی گردند. پروژه‌هایی که نه خود کامل می‌شوند و نه می‌گذارند دیگر پروژه‌ها به سرانجام برسند. پروژه نیمه‌کاره که از دولتی به دولت دیگر منتقل می‌گردد و به جای رضایت شهروندان نارضایتی را در پی دارد.

قطعاً اگر همه خود را ملزم به اجرای برنامه توسعه اقتصادی بدانند و این برنامه سرلوحه تمامی کار‌ها باشد این دست مشکلات کم‌تر پیش می‌آید. مستندات برنامه‌های توسعه که بعد از پایان برنامه از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تهیه می‌شود گواه این امر است که بخش عمده‌ای از به سرانجام نرسیدن برنامه توسعه به همین امر باز می‌گردد که برنامه درست اجرا نشده و بخش عمده‌تر این عدم اجرا به تأمین اعتبارات برنامه ارتباط دارد!

به راستی چرا باید خارج از برنامه توسعه به دنبال ساخت زیرساخت‌ها باشیم؟ مگر نه این است که توسعه حاصل نظم در کار‌ها می‌باشد! این در حالی است که ما برای توسعه در اولین حرکت، نظم را از بین می‌بریم.

در این راستا کارشناسانی که برنامه توسعه را تهیه کرده‌اند و وکلای ملتی که آن ‌را به دقت در کمیسیون‌های تخصصی از نظر گذرانده‌اند و در صحن علنی مجلس به تصویب رسانده‌اند متوجه این موضوع نشده‌اند که مثلاً فلان اولویت نادیده گرفته شده است؟ ضمن آن‌که هر برنامه توسعه این قابلیت را دارد که مورد بازنگری قرار گیرد و اگر اشتباه وجود دارد و یا شرایط اقتصادی جامعه تغییر یافت، تغییر یابد. به قولی فیدبک‌گیری برنامه از ضروریاتی است که باید حتماً صورت گیرد.

نکته این‌جاست که برنامه تهیه شده و تصویب شده به کناری نهاده می‌شود و اجرای پروژه‌های عمرانی نه بر اساس ضرورت‌های تعریف شده که بر اساس رایزنی‌ها و لابی‌های سیاسی اجرا می‌گردد و در میانه‌راه عدم تأمین اعتبارات این رایزن‌‌ها و لابی‌‌ها را نیز ناکام می‌گذارد.

از این‌رو امسال که سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام‌و عمل» از سوی مقام معظم رهبری نام‌گذاری شده است. ضرورت دارد برای تحقق این شعار حتماً بر اساس برنامه توسعه گام برداشت. هر چند که برنامه ششم توسعه هنوز به سرانجام نرسیده و برنامه قبلی یک سال تمدید شده است. اما باید به همین تمدید برنامه برای یک سال احترام گذاشت و خود را فراتر از برنامه توسعه ندید.

چرا که تحقق اقتصاد مقاومتی نه در رایزن‌‌ها و لابی‌های سیاسی که در اجرای دقیق برنامه‌های توسعه است. به این معنا که بگذاریم روند مناقصات به صورت صحیح و سالم اجرایی گردد و دستگاه‌های اجرایی خود را فقط ملزم به برگزاری مناقصات ندانند. بلکه مهم‌ترین بخش مناقصات تأمین اعتبار است که باید در ابتدا دیده شود و در مراحل اجرای کار با توجه به پیشرفت پروژه تزریق گردد تا کار نخوابد. این همان اقتصاد مقاومتی است که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارد. تأکید بر تأمین و ترزیق اعتبارات مناقصات تا شاهد پروژه‌های نیمه‌تمام که نارضایتی مردم را در پی دارد، نباشیم.