سهم«مسکن» از اقتصاد تعاون چقدر است؟ نهضت تعاون در اروپا، در حالی مسیری را برای گروه‌های اجتماعی گشود تا بتوانند با بسیج منابع محدود مادی، مشکل تأمین مسکن را سامان بخشند که اکنون، ۱۰ درصد مردم در خانه‌های تعاونی زندگی می‌کنند. به گزارش مهر، در ادامه سلسله گزارش‌های معرفی بخش تعاونی ایران، در این گزارش […]
سهم«مسکن» از اقتصاد تعاون چقدر است؟
نهضت تعاون در اروپا، در حالی مسیری را برای گروه‌های اجتماعی گشود تا بتوانند با بسیج منابع محدود مادی، مشکل تأمین مسکن را سامان بخشند که اکنون، ۱۰ درصد مردم در خانه‌های تعاونی زندگی می‌کنند.
به گزارش مهر، در ادامه سلسله گزارش‌های معرفی بخش تعاونی ایران، در این گزارش به وضعیت تعاونی‌های مسکن پرداخته شده است. به‌طورکلی سازوکار تعاونی به‌طور ساده عبارت است از یک راهکار گروهی مطمئن، برای باز توزیع عادلانه امکانات و منابع اقتصادی توسط خود آحاد جامعه و از این طریق، تأمین عدالت اقتصادی و نیل به عدالت اجتماعی به دست خود آنان. درست همان چیزی که در همه جای دنیا وجود دارد.
با استناد به سامانه جامع آمارهای ثبتی بخش تعاونی، اکنون حدود ۱۱۹۵۴ تعاونی مسکن با عضویت ۱۷۵۶۲۲۷ نفر و سرمایه ثبتی بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد ریال و همچنین تعداد ۱۸۷ اتحادیه در سطح استانی و فراستانی فعال بوده و ۲۹۲۵۴۶ نفر فرصت اشتغال ایجاد کرده‌اند.
براساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ تعداد واحدهای مسکونی تحویل شده به اعضا تا پایان سال ۱۳۸۹، بالغ بر یک میلیون و ۷۵۰ هزار واحد بوده که این تعداد معادل ۱۲ درصد کل واحد مسکونی احداث شده در شهر‌ها است. فزونی نسبت حضور تعاونی از ۱۲ درصد به ۲۸ درصد، حاکی از اقبال مردم برای مشارکت در ساخت و ساز مسکن از طریق تعاونیها به ویژه در طرح مسکن مهر ارزیابی می‌شود. تا پایان سال ۹۴ واحدهای مسکونی ساخته شده تعاونیها به دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد بالغ شده است.
براساس اطلاعات مرکز آمار، به‌طور میانگین طی سنوات اخیر حدود ۳۰ درصد از واحدهای ساختمانی در شهر‌ها از طریق تعاونی‌های مسکن احداث می‌گردد. هم‌اکنون ۵۰ هزار واحد در دست ساخت تعاونیها قرار دارد.
تعاونی‌های مسکن مهر
طرح مسکن مهر در ابتدا در قالب بند «د» تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۳۸۶ آغاز شد و سپس بر مبنای قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، به صورت پیوسته در دستور کار قرار گرفت و در نهایت، به موجب این طرح، سالانه تعداد یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی، زمین در سطح کشور واگذار می‌شود.
ایده اصلی طرح مسکن مهر بر این امر مبتنی است که ارزش زمین، بخش قابل توجهی از هزینه تمام شده مسکن را به خود اختصاص می‌دهد. سهم ارزش زمین در قیمت مسکن در کل کشور در ۳۵ سال گذشته، برابر ۴۰ درصد و در دهه اخیر، برابر ۴۵ درصد بوده است. همچنین در استان تهران این سهم به حدود ۶۰ درصد قیمت کل مسکن بالغ می‌شود.
بنابراین با حذف یا کاهش ارزش زمین از هزینه تمام شده مسکن، می‌توان تا حدود زیادی هزینه مسکن را کاهش داد. به همین منظور طرح مسکن مهر این مشکل را از طریق اجاره بلند‌مدت زمین جهت احداث مسکن مرتفع می‌کند. هم‌اکنون تعداد ۳۱۴۸ واحد شرکت تعاونی مسکن مهر که ۳۶۰۶۷۳ نفر عضو دارد و با ۶۹۲۷۷ نفر اشتغالزایی در کشور به فعالیت مشغول هستند.
منشأ ظهور تعاونی‌های مسکن
برخورداری از مسکن مناسب جزو حقوق اجتماعی شهروندان محسوب می‌شود که اتفاقاً جایگاه ممتازی در سیاست‌گذاری اجتماعی دولت‌ها دارد. این حق از اوایل قرن بیستم میلادی وارد قوانین کشورهای صنعتی و در سال ۱۹۴۸ وارد اعلامیه جهانی حقوق بشر شد.
در دهه ۱۹۹۰ برخورداری از مسکن مناسب، نه تنها به عنوان یک حق عام شهورندی، بلکه به عنوان «حق شهر» به تدریخ به قوانین کشور‌ها راه یافت؛ اما در ایران، در چارچوب برنامه اول عمرانی، تأمین مسکن از وظایف قانونی دولت محسوب شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به قانون اساسی جمهوری‌اسلامی‌ایران راه یافت و طبق اصل ۳۱ آن، دولت موظف به تأمین مسکن مناسب برای مردم شد.
اما علی‌رغم پذیرش حق مسکن، معضل سرپناه به منزله یکی از حاد‌ترین و پیچیده‌‌ترین مسایل اجتماعی کشورهای جهان همچنان مطرح است. اگر تا دهه ۱۹۷۰ میلادی معضل مسکن عمدتاً معضلی جهان سومی بود، امروزه در جهان پیشرفته نیز به مشکل اساسی تبدیل شده است.
امروزه تعاونیها مسکن در سطح جهانی، نقش مؤثری در تأمین مسکن ارزان قیمت برای گروه‌های متوسط اجتماعی همچنین افراد کم بضاعت ایفا می‌کنند. ساخت مسکن تعاونی به سال ۱۸۶۷ و تجربه پیشگامان راچدیل بر می‌گردد که ۲۳ سال قبل از آن یعنی در سال ۱۸۴۴ با تأسیس اولین فروشگاه تعاونی مصرف، نهضت تعاون توسط آنها پایه‌گذاری شده بود.
این پیشگامان پس از ارایه الگوی موفقی از همکاری جمعی برای تأمین نیازهای مشترک اعضا در زمینه کالاهای مصرفی، فعالیت خود را توسعه داده و برای ارتقای سطح رفاه اعضا خود، مجتمع‌های مسکونی ایجاد کردند. اما ظهور نهضت تعاونی مسکن در جهان به تشکیل اولین شرکت تعاونی مسکن در سال ۱۸۸۰ بر می‌گردد که ویکتور ایم هوبر، اولین تعاونی مسکن را در برلین آلمان تأسیس کرد.
این نهضت مسیری را برای گروه‌های اجتماعی گشود تا آنها بتواند از طریق بسیج منابع محدود مادی خود، مشکل تأمین مسکن ارزان‌قیمت برای گروه‌های اجتماعی را سامان بخشند. به‌طوری که امروزه حدود ۱۰ درصد مردم اروپا در خانه‌های تعاونی زندگی می‌کنند. این سهم در برخی کشور‌ها بالاتر است مانند لهستان که در آن ۲۰ درصد سهم بازار مسکن در دست تعاونیها است و البته این سهم در سوئد، ۱۷ درصد و در نروژ، ۱۵ درصد است.
این الگوی تأمین مسکن همچنین چارچوب حقوقی و ابزار مدیریتی مناسبی در اختیار دولت‌ها قرارداده تا تأمین مسکن گروه‌های اجتماعی را از طریق جلب مشارکت عموممی سازماندهی کنند.
پیش از این مهر در سلسله گزارش‌های معرفی بخش تعاون، به تشریح وضعیت سهم تعاونی‌های حمل و نقل در اقتصاد پرداخته بود که متن آن را می‌توانید از اینجا مشاهده کنید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.