بررسی پروژه آبی گاپ در ترکیه در کمیسیون امنیت ملی

بررسی پروژه آبی گاپ در ترکیه در کمیسیون امنیت ملی یک عضو کمیته امنیت آب ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از بررسی پروژه آبی گاپ در ترکیه در این کمیته خبر داد و تأکید کرد که پروژه گاپ تهدید بزرگ آبی خاورمیانه در ژئوپلوتیک و زیست‌محیطی است و نشانه قوی از برتری جویی […]

بررسی پروژه آبی گاپ در ترکیه در کمیسیون امنیت ملی

یک عضو کمیته امنیت آب ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از بررسی پروژه آبی گاپ در ترکیه در این کمیته خبر داد و تأکید کرد که پروژه گاپ تهدید بزرگ آبی خاورمیانه در ژئوپلوتیک و زیست‌محیطی است و نشانه قوی از برتری جویی و سلطه طلبی منطقه‌ای از طریق آب را همراه دارد.

علیرضا رحیمی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: کمیته امنیت آب کمیسیون به ارزیابی و تحلیل پروژه آناتولی بزرگ به اصطلاح گاپ در ترکیه با حضور دستگاه‌هایی همچون وزارت نیرو، محیط‌زیست و سازمان‌های مرتبط با آب و سدسازی پرداخت.

وی توضیح داد: با توجه به وضعیت خشکسالی در سال‌های اخیر در ایران و پروژه‌های سدسازی و آبیاری تعریف شده در برنامه‌های پنجم و ششم باید منابع آبی کشور از مدیریت کارآمد برخوردار باشند تا طرح‌ها و پروژه‌ها در حوزه آب با اثربخشی بیش‌تر و سرعت عمل بهتری انجام شود. از این رو اولین قدم بررسی وضعیت آبهای مرزی کشور و کشورهای همجوار است که به دلیل اهمیت این موضوع کمیته امنیت آب کمیسیون به بررسی آن پرداخت تا تصویر روشنی از شرایط اقلیمی و آبی در مجموعه کشورهای همجوار داشته باشد.

 

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی پروژه گاپ در ترکیه را پروژه بلندپروازانه دانست و گفت: ‌این پروژه ناظر بر سدسازی در ترکیه است که کشورهای سوریه و عراق و بخشی از جنوب ایران به لحاظ محیط‌زیستی تحت شعاع قرار می‌دهد.

به گفته وی، در پروژه گاپ ۲۲ سد و ۱۵ نیروگاه پیش‌بینی شده که در جنوب شرق ترکیه ۸ سد بزرگ و متوسط از جمله آتاتورک در رودخانه فرات و ایلیس‌سو در دجله احداث شده است. در دو دهه گذشته ۲۳ میلیارد دلار مجموعه هزینه پروژه گاپ شده که هدف گذاری آن تأمین ۲۵ درصد از منابع آب و ۲۰ درصد از مجموعه برق مورد نیاز ترکیه است.

رحیمی ادامه داد: طبق بررسی‌های کارشناسان محیط‌زیست وزارت نیرو در صورتی که پروژه گاپ با احداث ۲۲ سد بهره داری شود حدود ۵٫۶ میلیون هکتار از اراضی سوریه و عراق به بیابان تبدیل شده و بخش‌جنوبی کشورمان مشخصاً هورالعظیم و به لحاظ زیست‌محیطی متأثر می‌شود و ورود ریزگردهای از کشورهای منطقه‌ای که با بیابان‌زدایی مواجه شده‌اند تشدید خواهد شد.

نماینده تهران با بیان این‌که با تکمیل پروژه گاپ ۳ اثر به لحاظ زیست‌محیطی در ایران مترتب خواهد شد، افزود: تهدیدات زیست‌محیطی در مناطق همجوار با عراق از جمله هورالعظیم و تنش‌های حقوقی همچون حقابه با کشورهای همجوار و مناطق پایین‌دست اجرای پروژه گاپ و افزایش ریزگرد‌ها به دنبال پرشدن مناطقی از عراق و سوریه سه اثری است که با اجرای کامل پروژه گاپ به ایران وارد می‌شود.

وی همچنین با بیان این‌که حضور رژیم صهیونیستی در پروژه گاپ یکی از نکات مورد توجه است گفت: اسرائیل در این پروژه ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده و بیش از ۸۵ درصد پیمانکاران پروژه گاپ به خصوص در سدسازی، آبیاری و زهکشی از شرکت‌های اسرائیلی است که این حضور معنادار است.

رحیمی در توضیح اقدامات وزارت نیرو در برابر اجرای پروژه گاپ گفت: مجموعه دستگاه‌های مرتبط در حوزه آب به خصوص وزارت نیرو باید با مدیریت منابع آب، سدسازی و بهره‌برداری از آنها برنامه‌ای جامع با سرعت بیش‌تر پیش ببرند. سازمان حفاظت از محیط‌زیست نیز برای مقابله با ریزگرد‌ها و گسترش بیابان در کشور برنامه‌هایی در دست اقدام را باسرعت بیش‌تری انجام دهد. همچنین با توجه به این‌که دیپلماسی اقتصادی در برنامه ششم به خصوص دیپلماسی آب و علاوه بر آن موضوع آب‌های مرزی با کشورهای همجوار در حوزه کاری وزارت خارجه لحاظ شده است لازم است که این وزارتخانه در موضوع گاپ براساس برنامه منسجم بین دستگاهی، همکاری‌های دیپلماتیک با کشورهای دیگر داشته باشد.

 

وی در پایان و در جمع بندی با بیان این‌که این جلسات کمیته امنیت آب ادامه خواهد داشت گفت که پروژه گاپ تهدید بزرگ آبی برای خاورمیانه در دو حوزه ژئوپلوتیک و زیست‌محیطی خواهد بود و می‌توان آن را نشانه‌ای قوی‌ از برتری‌جویی و سلطه‌طلبی منطقه‌ای همراه با آب تعبیر کرد.