قنات، شریان زندگی در شهرها وقتی سهم مناطقی از کشور، از رود، رودخانه و تالاب هیچ شد، ایرانی‌‌ها با خلاقیت و سختکوشی، تونلی در دل زمین حفر و زندگی را جاری کردند و امروز همچنان قناتها می‌توانند در کویر حیات‌بخش باشند. به گزارش مهر، آنجا که بشر از لطف و رحمت پروردگار خود غافل نشد […]
قنات، شریان زندگی در شهرها
وقتی سهم مناطقی از کشور، از رود، رودخانه و تالاب هیچ شد، ایرانی‌‌ها با خلاقیت و سختکوشی، تونلی در دل زمین حفر و زندگی را جاری کردند و امروز همچنان قناتها می‌توانند در کویر حیات‌بخش باشند.
به گزارش مهر، آنجا که بشر از لطف و رحمت پروردگار خود غافل نشد و به‌رغم بی‌آبی و خشکی کویر، با امید و توکل، ضربان زندگی را در دل بیابان‌های بی‌آب و علف جاری کرد، یکی از زیباترین، متفکرانه‌‌ترین و حیات‌بخش‌‌ترین ساخته‌های بشری شکل گرفت و نام آن قنات گذاشته شد.
قنات، مظهر سختکوشی و خلاقیت مردان مردی است که در دل کویر، روزی خود را به سختی از اعماق زمین بیرون کشیدند و با مهندسی و خلاقیت بی‌نظیر خود، آب را کیلومتر‌ها در دل زمین جاری کردند تا کویر هرگز حسرت به دل رودهای خروشان و نهرهای پرآب نباشد.
در حال حاضر ایران نزدیک به ۴۰ هزار رشته قنات فعال دارد که در مجموع ۷ میلیارد مترمکعب از آب‌های زیرزمینی را تخلیه می‌کنند.
قنات‌های ما بیش‌تر در فلات مرکزی و شرق کشور متمرکز هستند.
خراسان‌شمالی، جنوبی و رضوی، سیستان بلوچستان، اصفهان، کرمان، یزد و استان مرکزی بیش‌ترین قناتها را در خود جای‌داده‌اند و شهر بم بیش‌ترین میزان بهره‌برداری را به خود اختصاص داده است.
با توجه به ویژگی‌های خاص قناتها، قدمت و ارزشی که دارند، بعد از تلاش دوساله مسؤولان، تابستان سال گذشته، ۱۱ قنات ایرانی در حافظه جهانی یونسکو ثبت شد. این قناتها در کرمان، بم، یزد، اصفهان، اراک، فردوس و گناباد هستند.
ویژگی‌های قنات‌های ایران
به‌طورکلی قناتها در هر نقطه‌ای یک ویژگی دارند و در هر جا از یکسری فناوری خاص در ساخت قنات استفاده شده است.
مثلاً در شهر بم مسیر قناتها را به نحوی طراحی کردند که نزدیک گسل باشد و آب را از گسل دریافت می‌کند. به همین دلیل قنات‌های این منطقه بالا‌ترین میزان آبدهی را در بین قنات‌های کشور دارند.
یا در شهر یزد به دلیل شیب موجود، طول مسیر قنات زیاد می‌شود و به همین دلیل طولانی‌‌ترین قنات‌های کشور در این منطقه قرار دارند که قنات زارچ قناتی است که به‌عنوان طولانی‌‌ترین قنات جهان شناخته می‌شود.
اما عمیق‌‌ترین قناتها مانند قنات قصبه گناباد در استان خراسان حفر شده است.
به گفته عبدالکریم‌بهنیا، پدر علم قنات ایران اکثریت قنات‌های کشورمان به دلیل بی‌توجهی مردم و کاهش بارندگی رو به تخریب قرار دارد. تنها قنات دو طبقه جهان نیز، قنات دوطبقه مون اردستان در محله مون یکی از محلات شهرستان اردستان در استان اصفهان است. این قنات شامل دو طبقه است که در هر طبقه آبی مستقل جریان دارد و آب هیچ‌یک به دیگری نفوذ نمی‌کند. این قنات ۸۰۰ سال پیش احداث شده است.
مطابق اظهارات معاون سازمان میراث فرهنگی هم‌اکنون ۳۷ هزار رشته قنات در ایران وجود دارد که تنها ۱۱ رشته قنات به‌صورت مشترک و در قالب قنات‌های ایرانی ثبت جهانی شده‌اند.
به گفته عبدالکریم بهنیا، پدر علم قنات ایران اکثریت قنات‌های کشورمان به دلیل بی‌توجهی مردم و کاهش بارندگی رو به تخریب قرار دارد.
وی با اشاره به وجود ۶۰ هزار قنات در کشور تا سال ۳۲ گفت: این رقم در مقایسه با قنات‌های موجود نابودی۲۳ هزار قنات را اعلام می‌کند که باید با بازنگری و اتخاذ برنامه‌های لازم از بین رفتن زودرس قنات‌های موجود جلوگیری کرد.
قنات ایرانی پدیده خاصی است که در ابتدا در ایران باستان ساخته شده و پس از آن این تکنولوژی به برخی کشور‌ها از جمله اسپانیا، چین و عراق برده شده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.