آسیب‌های ادغام و تفکیک بی‌برنامه وزارتخانه‌ها

آسیب‌های ادغام و تفکیک بی‌برنامه وزارتخانه‌ها کلیات تفکیک وزارتخانه‌ راه و شهرسازی به «وزارت راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» در جلسه اخیرکمیسیون برنامه و بودجه مجلس‌شورای‌اسلامی، در حالی با رأی اکثریت اعضا به تصویب رسید که هنوز تفکیک این وزارتخانه با دیدگاه مخالف بسیاری از صاحب‌نظران روبه‌روست. به گزارش صما، کلیات تفکیک وزارتخانه‌ […]

آسیب‌های ادغام و تفکیک بی‌برنامه وزارتخانه‌ها

کلیات تفکیک وزارتخانه‌ راه و شهرسازی به «وزارت راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» در جلسه اخیرکمیسیون برنامه و بودجه مجلس‌شورای‌اسلامی، در حالی با رأی اکثریت اعضا به تصویب رسید که هنوز تفکیک این وزارتخانه با دیدگاه مخالف بسیاری از صاحب‌نظران روبه‌روست.

به گزارش صما، کلیات تفکیک وزارتخانه‌ راه و شهرسازی به «وزارت راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» در اخیر کمیسیون برنامه و بودجه مجلس‌شورای‌اسلامی، در حالی با رأی اکثریت اعضا به تصویب رسید که هنوز تفکیک این وزارتخانه با دیدگاه مخالف بسیاری از صاحب‌نظران روبه‌روست. به‌طوری که فعالان اقتصادی و کارشناسان، خواستار بررسی‌ها و اقدامات کارشناسی بیش‌تر دولت و مجلس بر روی موضوع تفکیک این وزارتخانه مهم شده‌اند.

ماهیت متفاوت زیرمجموعه‌های مسکن و راه

در همین رابطه عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان این‌که زیرمجموعه‌های وزارت مسکن و راه از نظر نوع و جنس فعالیت‌ بسیار با هم متفاوتند، گفت: از یک طرف سازمان هواشناسی زیر مجموعه این وزارتخانه است و از طرف دیگر این وزارتخانه باید به بافت‌های فرسوده، اسکان‌های غیررسمی و حاشیه‌نشینی، مسکن روستایی و… هم بپردازد که این بخش‌ها کاملاً از نظر ماهیت با هم تفاوت و فاصله دارند.

سیدکمال‌الدین‌شهریاری در گفت‌وگو با «صما» زمانی که در مجلس هشتم و دولت دهم این ادغام در حال انجام بود، مخالف این امر بودم تأکیدکرد: به دلیل این‌که به قدری سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته تحت نظر این وزارتخانه فعالیت می‌کنند که هر کدام از این سازمان‌ها خود به تنهایی به اندازه یک وزارتخانه گسترده هستند. مثلاً سازمان بنادر یا شرکت‌های هواپیمایی کشوری حتی از برخی وزارتخانه‌ها بزرگ‌تر است.

وی ضمن ابراز موافقت با تفکیک وزارت راه و شهرسازی گفت: وزارت راه و شهرسازی باید به دو وزارتخانه راه و ترابری و مسکن و شهرسازی تفکیک شود تا هرکدام به عنوان یک وزارتخانه بزرگ، زیرمجموعه‌های خود را چه به لحاظ محتوای وظایف و تکالیفی که قانون برای آنها مشخص کرده و چه به لحاظ سازمانی و تعداد مدیریت کنند.

نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس‌شورای‌اسلامی اضافه کرد: به خصوص اگر وزیر در حوزه راه و عمران تخصص داشته باشد، به مسایل شهرسازی کم‌تر توجه می‌کند و یا اگر شهرساز و معمار باشد، شاید نتواند مسایل حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی را به خوبی مدیریت کند.

وی در ادامه با ابراز تأسف از این‌که بعد از انقلاب اسلامی شاهد تجربه‌ها و خطاهای بسیار زیادی در کشور بوده‌ایم، اظهارداشت: در این سال‌ها گاهی وزارتخانه‌ها را ادغام و گاهی جدا کرده‌ایم و اکنون هم تفکیک مجدد وزارتخانه‌ راه و شهرسازی مسلماً برای کشور هزینه در پی دارد و قاعدتاً یکسری هزینه‌ها را به دولت تحمیل می‌کند.

شهریاری خاطرنشان‌ساخت: با این حال باز می‌بینیم که تفکیک وزارت‌ راه یک ضرورت و امری اجتناب‌ناپذیر است. چون وزارت راه و شهرسازی به بدنه سنگین و حجیمی تبدیل شده که نمی‌تواند وظایف خود را به درستی انجام دهد.

سیاست‌گذاری‌ صحیح در حوزه مسکن و مدیریت شهری

همچنین دبیر کمیسیون عمران مجلس در این باره گفت: با توجه به گستردگی حوزه‌های راه و مسکن، ضرورت دارد که دو وزارتخانه مجزا بتواند سیاست‌های صحیح در دو حوزه مسکن و راه اعمال کند.

حسین‌نیازآذری در گفت وگو با «صما» با بیان مطلب فوق افزود: با توجه به این‌که در حوزه مسکن نیازمند ساخت مسکن ارزان‌قیمت و با کیفیت برای جوانان هستیم و همچنین با توجه به سکونت حدود ۶۰درصد از جمعیت کشور در شهرها، سیاست‌گذاری‌ صحیح در مباحث شهری الزامی است و به منظور ساماندهی امور شهری و رفاه مردم، ضرورت دارد که یک وزارتخانه مجزا سیاست‌های صحیح در حوزه مسکن و شهرسازی اعمال و اجرا کند.

وی درعین حال تأکیدکرد: از طرفی به دلیل ضرورت ایجاد زیرساخت‌های لازم در بخش‌های مختلف و به‌ویژه حمل و نقل، ضرورت دارد که وزارت راه و ترابری احیا شود تا بتواند خدمات بیش‌تری به‌ویژه در بخش راه‌های روستایی که با ادغام دو وزارتخانه مغفول مانده و مورد توجه قرار نگرفته است، ارایه کند.

نماینده مردم بابل در مجلس ادامه‌داد: بخش اعظمی از امور تولیدی و خدماتی در روستا‌ها واقع شده و ما برای دستیابی به این مهم نیازمند یک حرکت جدید هستیم. بنابراین باید وزارتخانه‌ای موجود باشد که صرفاً در این مسیر گام‌ بردارد و اگر این جداسازی انجام شود، مطمئناً اثرات خوبی خواهد داشت.

دبیر کمیسیون عمران مجلس با بیان این‌که این تفکیک برای دولت هزینه‌بر نیست، افزود: در لایحه‌ای که دولت ارایه کرده، عنوان شده که تفکیک وزارت راه و شهرسازی براساس سقف پست‌های سازمانی، امکانات، نیرو‌ها و ساختمان‌های موجود صورت می‌گیرد و هزینه خاصی به همراه ندارد.

مجلس لایحه تفکیک وزارتخانه را با دقت جلو می‌برد

در عین حال دیگر عضو کمیسیون عمران با بیان این‌که اصل ادغام دو وزارتخانه اقدامی اشتباه بود، گفت: در حال حاضر هم اگر قرار است یک اقدام تخصصی مثل تفکیک وزارت راه و شهرسازی انجام بگیرد، همه ابعاد آن باید بررسی و در مجلس تصویب شود.

محمدمهدی افتخاری در گفت وگو با «صما» با اشاره به این‌که در دنیا معمولاً وزارت راه و ترابری وجود ندارد، ادامه داد: در کشورهای دیگر وزارت حمل و نقل وجود دارد که همه امورات یعنی حمل و نقل جاده‌ای، دریایی، هوایی و ریلی را پوشش می‌دهد.

وی اضافه‌کرد: اصل کار تفکیک وزارت راه خوب است، اما باید به صورت تخصصی‌تر باشد و شرح وظایف هر وزارتخانه به‌طور کامل تهیه و به‌روز شود. یعنی به نحوی نباشد که بعد از تفکیک، امور به حال خود ر‌ها شود و هر بخشی وظایف را به بخش دیگر پاس‌کاری کند و در بخش‌های مختلف راه و مسکن دچار مشکل باشیم.

نماینده مردم فومن در مجلس در پاسخ به این‌که آیا تفکیک مجدد دو وزارتخانه موجب تحمیل هزینه و بزرگ شدن بدنه دولت نخواهد شد، گفت: بدون شک بدنه دولت باید از این پرحجمی خلاص و کوچک‌تر شود، چون امروز در بودجه هزینه‌های بسیار هنگفتی صرف پرداخت حقوق کارکنان دولتی در بخش‌های مختلف می‌شود و طبق اصل ۴۴ باید روزی به خصوصی‌سازی دست پیدا کنیم و تحقق این موضوع می‌تواند کمک مؤثری به کشور کند.

وی افزود: اما در هر حال علی‌رغم هزینه‌های هنگفتی که به دولت تحمیل خواهد شد، باید پذیرفت که در گذشته با ادغام آنها کار اشتباهی انجام شده و دو وزارتخانه بسیار مهم راه و مسکن باید مجزا شود و این تفکیک، چالش‌های بسیاری را در حوزه حمل و نقل رفع می‌کند.

افتخاری همچنین با تأکید بر ضرورت نام‌گذاری صحیح این وزارتخانه‌ها بعد از تفکیک گفت: حداقل اسم آنها باید به درستی انتخاب شود تا همه بخش‌ها را در بر بگیرد و بخش‌های ذی‌ربط در حوزه راه اعلام نکنند که معضلات مربوطه مثلاً در حوزه حمل و نقل ربطی به ما ندارد.

وی همچنین با اعلام این‌که نمایندگان مجلس لایحه تفکیک وزارتخانه‌ها را با دقت جلو می‌برند، گفت: به یقین این لایحه نمایندگان موافق و مخالف خواهد داشت، اما در صورت عملکرد تخصصی تفکیک ظاهراً همه‌پسند است.

این نماینده مجلس با انتقاد از روش آزمون و خطا در تفکیک و ادغام وزارتخانه‌ها تصریح کرد: از آنجا که بحث کوچک‌سازی دولت در سال‌های گذشته مطرح شد و ادغام وزارتخانه‌ها صورت گرفت، امروز باید بحث تفکیک و ادغام وزارتخانه‌ها را به‌طور کامل رصد کنیم و بسنجیم تا بعد‌ها دچار آسیب‌های این‌چنینی نشویم که با گذشت چند سال از ادغام دو وزارتخانه‌، ما را به حاشیه ببرد و به ناچار دولت برای تفکیک مجدد آن لایحه‌ به مجلس ارایه کند.

افتخاری خاطرنشان‌ساخت: باید برنامه مدون و تخصصی و کارشناسی‌ شده تهیه شود که در آن شرح وظایف هر یک از وزارتخانه‌ها در بخش راه و مسکن مشخص باشد تا بتوانیم مشکلات مردم را حل کنیم.