این سرطان لعنتی!

بانوی نابغه رفت این سرطان لعنتی! گروه دانش – مریم‌میرزاخانی، ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد که با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد، صبح شنبه درگذشت. روز چهارشنبه هفته گذشته یکی از نزدیکان وی از وخیم بودن بیماری این دانشمند ایرانی خبر داده و گفت بود: مریم‌میرزاخانی به دلیل بیماری سرطان در یکی […]

بانوی نابغه رفت

این سرطان لعنتی!

گروه دانش مریم‌میرزاخانی، ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد که با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد، صبح شنبه درگذشت.

روز چهارشنبه هفته گذشته یکی از نزدیکان وی از وخیم بودن بیماری این دانشمند ایرانی خبر داده و گفت بود: مریم‌میرزاخانی به دلیل بیماری سرطان در یکی از بیمارستان‌های آمریکا بستری شده است.

این نخبه جوان ریاضی از بازماندگان سانحه غمبار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفندماه ۱۳۷۶ است. در این حادثه اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز راهی تهران بود، به دره سقوط کرد و طی آن ۶ تن از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی بودند، در اوج بالندگی و شکوفایی علمی ناباورانه جان باختند.

مریم‌میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمان‌های آنها» برنده مدال فیلدز شد، که بالا‌ترین جایزه در ریاضیات است. وی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز است.

مریم‌میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی جایزه نمره کامل شد. وی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت؛ نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت؛ نخستین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و نخستین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهانی نمره کامل گرفت. سپس در سال ۱۹۹۹ کارشناسی خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه‌هاروارد به سرپرستی «کورتیس مک‌مولن» از برندگان مدال فیلدز گرفت.

از مریم‌میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد. میرزاخانی برنده جوایزی چون جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳، جایزه کلی و مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴ است. وی از یازدهم شهریورماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات است. پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون بود.

عبادا…‌محمودیان، استاد دانشگاه‌صنعتی‌شریف و از مسؤولان برگزاری المپیاد ریاضی در گفت‌و‌گویی پیرامون مریم‌میرزاخانی که در سالنامه شرق ۱۳۹۳ منتشر شده گفته است:

در سال ۱۳۷۲ از دکتر حدادعادل درخواست کردم اجازه دهند ایشان (مریم‌میرزاخانی) در المپیاد شرکت کنند، چون آن زمان فقط سال سومی‌‌ها امکان شرکت در المپیاد را داشتند و ایشان سال دوم بودند. در نهایت هم انتخاب شدند و سال بعد شرکت کردند و خانم میرزاخانی طی دو بار شرکت در المپیاد جهانی هر دوبار طلا گرفت. در ۳۰ تیر سال ۱۳۷۳ وقتی که از المپیاد برمی‌گشتند دکتر حدادعادل در سرمقاله روزنامه اطلاعات همه این ماوقع را نوشت.

او در سال ۲۰۱۴ برنده مدال فیلدز شد که بالا‌ترین نشان علمی رشته ریاضیات است و هر ۴ سال یک‌بار به دانشمندان برگزیده زیر ۴۰ سال اهدا می‌شود و از آن به نوبل ریاضیات نیز تعبیر می‌شود. وی نخستین زن و نخستین ایرانی بود که موفق به دریافت این جایزه شد.

حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۹۳ در پیامی که در صفحه فیسبوک وی نیز منتشر شد، ضمن تقدیر از میرزاخانی، دریافت مدال فیلدز را به وی تبریک گفت.

رضا‌فرجی‌دانا، وزیر علوم، تحقیقات و فناور ی، علی‌اکبرصالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران و محمدرضا‌عارف، رییس بنیاد پیشبرد علم و فناوری ایران در پیام‌های جداگانه‌ای موفقیت مریم‌میرزاخانی را در کسب بر‌ترین جایزه ریاضیات در جهان، به وی تبریک گفتند.

رامین‌تکلو، استاد ریاضی دانشگاه ایلینوی شیکاگو گفت: «مریم‌میرزاخانی حتی بدون گرفتن فیلدز هم در میان معروف‌‌ترین ریاضیدانان جهان بوده است.» بهرنگ‌نوحی، استاد دانشگاه کویین‌مری گفت: «به محض این‌که در هاروارد شروع کرد مشخص بود که کارش خوب است. مشخص بود که تز دکترایش یک تز انقلابی است.

مریم‌میرزاخانی در مه سال ۲۰۱۶ به عضویت در آکادمی ملی علوم برگزیده شد. او نخستین ایرانی است که به عضویت در این آکادمی برگزیده می‌شود.

حادثه سقوط اتوبوس حامل دانشجویان شریف

در اسفندماه ۱۳۷۶ اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی، که در آن تیم متشکل از میرزاخانی، ایمان‌افتخاری و حسین‌نمازی در آن رتبه اول کشور را کسب کرده بودند، از اهواز راهی تهران بود (مسابقات ریاضی دانشجویی که در اهواز برگزار شده بود) به دره سقوط کرد و طی آن ۶ تن از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان‌بهرامیان، رضاصادقی – برنده دو مدال طلای المپیاد جهانی علیرضا‌سایه‌بان، علی‌حیدری، فریدکابلی، دکترمجتبی‌مهرآبادی و مرتضی‌رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی بودند، جان باختند و مریم‌میرزاخانی از جمله دانشجویان بازمانده از این سانحه بود.

 

مناقصه‌مزایده درگذشت این دانشمند برجسته ایرانی را به جامعه علمی ایران تسلیت می‌گوید.