۱۲۰هواپیمای از ۲۹۲ هواپیما زمینگیر هستند

ناوگان فرسوده ۲۴ ساله هوایی

۱۲۰هواپیمای از ۲۹۲ هواپیما زمینگیر هستند

میانگین سن ناوگان هوایی ایران ۲۴ سال است و از ۲۹۲ هواپیمای موجود شرکت‌های هوایی در کشور۱۲۰ فروند آن زمینگیر هستند، توقف و زمینگیر شدن این هواپیما‌‌ها علاوه بر تحمیل هزینه‌های بیش‌تر به شرکت‌ها، مشکلات زیادی را در صنعت هوانوردی به وجود آورده است که دولت قصد دارد با خرید هواپیماهای جدید به این مشکلات فائق آید.

به گزارش ایرنا، متوسط عمر ناوگان هوایی ایران هم‌اکنون به حدود ۲۴ سال رسیده و در عرف بین‌المللی همه این هواپیما‌‌ها فرسوده محسوب شده و باید از رده خارج شوند، اما شرکت‌های ایرانی با تحمل مشکلات و هزینه‌های زیادی این هواپیما‌‌ها را عملیاتی نگه داشته‌اند تا به تدریج بتوانند ناوگان هوایی کشور را نوسازی کنند.

به دنبال توافق هسته‌ای و اجرایی شدن برجام، تحریم‌های صنعت هوایی ایران بعد از نزدیک به ۳۷ سال برداشته‌ شد و بار دیگر امکان خرید هواپیماهای نو به ‌صورت مستقیم از شرکت‌های بزرگ سازنده هواپیما در جهان فراهم شد به‌طوری که هم اکنون چهار شرکت ایرانی خرید ۳۱۵ فروند هواپیمای جدید از شرکت‌های بوئینگ، ایرباس و ‌ATR را در دستور کار خود قرار دارند.

ایران برای ۱۰ سال آینده نیازمند بیش از ۴۰۰ فروند هواپیمای مسافری است و هم اکنون شرکت‌های ایرانی برای نوسازی ناوگان فرسوده قراردادهای خوبی را با شرکت‌های سازنده منعقد کرده‌اند تا بتوانند تا حدودی این عقب ماندگی‌های بزرگ خود را جبران کنند.

تحریم‌های ظالمانه در طول ۳۷ سال گذشته شرکت‌های هوایی از جمله ایران‌ایر را در تنگناهای تأمین قطعه قرارداد به‌طوری که عدم دسترسی به شرکت‌های تولیدکننده قطعه، سبب شده تعدادی از هواپیماهای شرکت‌های ایرانی در سال‌های اخیر در فرودگاه‌های کشور زمینگیر شوند.

برخی از شرکت‌های هوایی نیز برای تأمین قطعه تلاش کردند با خرید هواپیماهای دست‌دوم فرسوده از سایر شرکت‌های هوایی جهان و انتقال آن به کشور از قطعات یدکی این هواپیما‌‌ها به عنوان انبار قطعات استفاده کنند تا بتوانند با این هواپیماهای فرسوده، تعدادی از هواپیماهای خود را در حوزه عملیاتی نگه دارند.

هرچند که ۱۲۰ فروند هواپیما هم اکنون زمینگیر هستند، اما تعدادی از این هواپیما‌‌ها مجبورند برای انجام چک‌های دوره‌ای خود پرواز نکنند، زیرا انجام برخی از چک‌های دوره‌ای نیارمند تعویض قطعه است و ممکن است تأمین آن زمان بیش‌تری را ببرد.

تعدادی از شرکت‌های هوایی از جمله ایران‌ایر و آسمان، با لغو تحریم‌های ضدایرانی، تلاش کردند در ۳ سال گذشته با خرید قطعات مورد نیاز و تعمیر برخی از موتورهای ناوگان هوایی خود، تعدادی از آنها را بار دیگر به حوزه عملیاتی برگردانند که هم اکنون بیش‌تر آنها در مسیرهای داخلی به جابه‌جایی مسافر مشغول هستند.

آمار‌‌ها نشان می‌دهد که پس از لغو تحریم‌ها شرکت‌های هوایی ایران موفق شدند با تأمین قطعه بیش از ۲۰ فروند هواپیمای خود را عملیاتی کنند تا در مسیرهای داخلی و بین‌المللی پرواز کنند و هم اکنون شرکت‌ها در تأمین قطعه آنچنان مشکلی مثل سابق ندارند، مگر این که هزینه‌های تأمین قطعه و یا تعمیر موتور آنها بسیار بالا باشد.

هرچند که برخی از شرکت‌های هوایی با لغو تحریم‌ها به دنبال تعمیرموتور برخی ازاین هواپیما‌‌ها بودند، اما فرسودگی و عمر زیاد این هواپیما‌‌ها مانع بزرگی برای شرکت‌های هوایی بود تا این هواپیما‌‌ها را بار دیگر به حوزه عملیاتی برگردانند.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی معتقد است: برخی ازهواپیما‌‌ها به علت سن زیاد و نبود قطعه زمینگیر شده‌اند، اما تعدادی از این هواپیما‌‌ها برای انجام چک‌های دوره‌ای مجبور هستند از حوزه عملیات خارج شوند و حتی ممکن است چند فروند آن تا ۹۰ روز زمینگیر شوند.

مقصوداسعدی‌سامانی افزود: اگرچه کمبود ناوگان در انجام تأخیر پرواز‌‌ها بسیار تأثیرگذار است، اما تأخیر پرواز‌‌ها به عوامل درون و برون‌سازمانی مربوط بوده و ممکن است اصلاً شرکت‌های هوایی در تأخیر پروازهای خود نقشی نداشته باشند.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی تأکید کرد: آن چیزی برای شرکت‌های هوایی اهمیت زیادی دارد انجام پروازهای ایمن و امن است و هر دقیقه تأخیر به‌طور متوسط ۴۰۰ یورو به شرکت‌های هوایی ضرر وارد می‌کند.

افزایش سن ناوگان هوایی در زمینگیری هواپیماهای شرکت‌های هوایی نیز بسیار تأثیرگذار است و در حال حاضر متوسط سن ناوگان هوایی کشور به حدود ۲۴ سال رسیده و حتی سن برخی از ناوگان شرکت‌های هوایی بیش از ۲۷ سال است و این در راندمان، عملکرد و ارایه خدمات مطلوبی هوایی شرکت‌ها نیز بسیار تأثیرگذار است.

در حال حاضر متوسط سن ناوگان هوایی شرکت‌های هوایی ماهان و آسمان به ۲۳ سال رسیده، سن ناوگان شرکت هوایی ایرتور ۲۴ سال، زاگرس‌ایر ۲۵ سال و متوسط سن ناوگان هوایی شرکت حامل پرچم نیز به ۲۷ سال رسیده است در حالی که متوسط سن قطر ایرویز به عنوان بهترین شرکت هوایی جهان در سال ۲۰۱۶ حدود ۴ سال و هواپیمایی امارات نیز حدود ۶ سال است.

براساس نظرسنجی از میان میلیون‌‌ها مسافر خطوط هوایی، در سال گذشته میلادی شرکت‌های هواپیمایی امارات، قطر، سنگاپور، کتی‌پسیفیک، هواپیمایی آنا ژاپن، هواپیمایی اتحاد، هواپیمایی ترکیش ایر لاین، هواپیمایی Eva تایوان، کانتاس استرالیا، هواپیمایی لوفت‌هانزا به ترتیب به عنوان ۱۰ ایرلاین برتر جهان انتخاب شدند.

در سال ۲۰۱۷ مؤسسه بین‌المللی اسکای‌ترکس بریتانیا که در زمینه ارزیابی خطوط هواپیمایی مسافربری جهان فعال است، ۱۰۰ شرکت برتر هوایی را معرفی کرده که شرکت هواپیمایی قطر به عنوان بهترین خط هوایی جهان شناخته شد و پس از آن، شرکت‌های سنگاپور ایرلاین، آنا ژاپن، هواپیمایی امارت، کاتای پاسفیک هنگ‌کنگ، یوا ایر تایوان، لوفت‌هانزای آلمان، اتحاد امارات، هانیان چین و گارودا اندونزی در مکان دوم تا دهم این رده بندی قرار گرفتند.

** دلایل زمینگیر شدن ناوگان هوایی و راهکارهای آن

با این حال سن بالای ناوگان هوایی شرکت‌های ایرانی مهم‌ترین دلیل زمینگیر شدن هواپیما‌‌ها در کشور است، زیرا بالا بودن عمر ناوگان هوایی و ایمن نبودن آنها سبب می‌شود هواپیماهایی که به دلیل سن بالا نیاز به تعمیرات اساسی دارند، زمینگیر شوند.

افزایش هزینه‌های نگهداری و نبود مراکز بزرگ تعمیرات اساسی هواپیما‌‌ها در کشور نیز یکی از دلایل مهم زمینگیر شدن هواپیما در ایران است و اگر بخش خصوصی بتواند در این زمینه در کشور سرمایه‌گذاری و فعال شود، روند زمینگیر شدن هواپیما‌‌ها در ایران بسیار کم‌تر خواهد شد. حتی برخی از شرکت‌های داخلی به دلیل کمبود مراکز اورهال هواپیما (تعمیرات اساسی) چندین فروند هواپیمای خود زمینگیر کرده‌اند و حمایت دولت و سازمان هواپیمایی کشوری در ایجاد مراکز تعمیر و نگهداری هواپیماهای مختلف در کاهش هواپیماهای زمینگیر شرکت‌های هوایی بسیار تأثیرگذار خواهد بود، زیرا در بسیاری از نقاط جهان بخش تعمیرات هواپیما از بخش عملیات پرواز‌‌ها جدا است و همین مورد موجب تسریع انجام تعمیرات می‌شود.

حضور بخش خصوصی و متخصصان صنعت هوانوردی باعث توسعه صنعت تعمیر و نگهداری انواع هواپیماهای مسافری در کشور می‌شود و این عامل مهمی در افزایش اشتغال جوانان کشورمان در این بخش مهم است و حتی بسیاری از شرکت‌های خارجی می‌توانند از این مزیت منطقه‌ای ایران (تعمیر و نگهداری) استفاده کنند.

 

از طرفی تعدادی از شرکت‌های هوایی در ایران نیز از نظر بنیه مالی بسیار ضعیف هستند و تعداد پروازهای این شرکت‌ها در ماه حتی به ۵۰ پرواز نیز نمی‌رسد، لذا در این مقطع برای تقویت فعالیت این شرکت‌ها ادغام آنها ضروری است تا با تشکیل شرکت‌های بزرگ هوایی قدرتمند و افزایش نقدینگی و بنیه مالی بیش‌تر با هزینه کرد به موقع از زمینگیری ناوگان هوایی در کشور جلوگیری شود.