شیپور را از سر گشادش نزنید!

شیپور را از سر گشادش نزنید!   رامین شاهی –در ایام انتخابات ریاست جمهوری اخیر بود که صحبت‌ها و شعارهای پررنگی در رابطه با مشکلات زیست‌محیطی و نیز کم آبی در سطح کل کشور مطرح شد که در انتخابات‌های گذشته به مراتب به آن توجه می‌شد و این خود هشداری جدی برای مقابله با بحران […]

شیپور را از سر گشادش نزنید!  

رامین شاهی –در ایام انتخابات ریاست جمهوری اخیر بود که صحبت‌ها و شعارهای پررنگی در رابطه با مشکلات زیست‌محیطی و نیز کم آبی در سطح کل کشور مطرح شد که در انتخابات‌های گذشته به مراتب به آن توجه می‌شد و این خود هشداری جدی برای مقابله با بحران کم آبی در کشور بود.

در واقع باید توجه داشت کشور ما با در اختیار داشتن آب و هوایی خشک و نیمه‌خشک قرن‌ها است با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می‌کند و هم‌اکنون در این مقطع تاریخی، بحران عمیق‌تر از همه دوران تاریخی ایرانیان است؛ به گونه‌ای که یکی از وزرای کشاورزی اسبق، مدت‌زمانی پیش گفته بود در آینده خطر کم آبی در ایران می‌تواند از خطر فلان دشمن خارجی بیش‌تر شود، زیرا سرانه آب شیرین در کشورمان در ۱۰۰ سال گذشته از هر نفر ۱۳۰۰۰مترمکعب به حدود یک دهم آن کاهش یافته است.

اخیراً صحبت‌هایی برای گران کردن بهای آب مصرفی در کشور مطرح شده است. وزیر نیرو مدعی است تصفیه هر مترمکعب حدود ۱۰۰۰ تومان برای دولت هزینه دارد، در حالیکه آن‌ را فقط ۴۵۰ تومان به مردم می‌فروشیم. تا با این تعبیر به دنبال علاجی برای حل مشکل مصرف بالای آب در کشور شود. موضوعی که براساس آمارهای موجود، حدود دو برابر متوسط سرانه مصرفی آب در جهان است.

اما باید توجه داشت باز هم کارشناسان و برنامه‌ریزان بخش آب کشور در حال نواختن شیپور از سر گشادش هستند. موضوعی که در گذشته نیز بار‌ها از سوی سایر برنامه‌ریزان اقتصادی کشور صورت پذیرفت تا تنها راه علاج پدیده مصرف غیراستاندارد در کشور را فقط با افزایش غیرسودمند قیمت‌ها حل کنند.

همه اهل فن و دلسوزان می‌دانند کشورمان در بحران سخت کم آبی دست و پا میزند و کاهش روان‌آب‌ها، استفاده بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، ساخت سدهای غیرکارشناسی در برخی حوزه‌های آبریز کشور، مصرف غیربهینه آب در بخش کشاورزی با راندمان فاجعه‌آمیز ۲۰ و کم‌تر از ۲۰، همه و همه از مشکلات متعددی است که موجب کاهش بهره‌وری مصرف آب در کشور شده است؛ اما آیا گران کردن آب‌بهای مصرفی، حلال مشکلات است؟

مگر در گذشته و در زمان آغاز مرحله اول هدفمند کردن یارانه‌ها در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ نمی‌گفتند، افزایش قیمت حامل‌های انرژی موجب کاهش مصرف آنها در کشور و افزایش بهره‌وری مصرف انواع حامل‌های انرژی در کشور می‌شود؟ اما آیا صادقانه این چنین شد؟ باید اعتراف کرد، در حالیکه بهای گاز مصرفی ۶ برابر شده بود، فقط و فقط ۸ درصد کاهش یافت زیرا بستر و ساختار مصرفی کشور اصلاح نشده بود و اهرم افزایش قیمت به تنهایی حلال مشکلات نبوده و نخواهد بود لذا این موضوع در خصوص مصرف آب شهری و صنعتی در کشور که فقط حدود ۱۰ درصد کل مصرف آب کشور را به خود اختصاص داده است، نیز صادق است.

کارشناسان و برنامه‌ریزان صنعت آب کشور به دنبال پاک کردن صورت مسأله نباشند و با افزایش قیمت آب بهای مصرفی، مشکلات را بیش‌تر نکنند و به جای آن به دنبال حل این معضل فراگیر در بخش کشاورزی باشند. همان جایی که با روش‌های پوسیده آبیاری سنتی غرقابی بیش‌ترین هدرروی آب وجود دارد و علی‌رغم وجود فناوری‌های جدید از جمله آبیاری تحت فشار، همچنان مشکل مصرف بالای آب در بخش کشاورزی کشور وجود دارد.

 

حالا دیگر تب مشکل آب در کشورمان بالا گرفته است و باید برای حل آن اقدامات اساسی و آینده‌نگرانه انجام داد و با رفتارهای مقطعی به دنبال تشدید مشکلات نباشیم تا برای نسل‌های آینده توسعه‌ای پایدار به ارمغان بگذاریم تا معلمین آنها به جای نوشتن «بابا آب داد» مجبور نشوند بنویسند «بابا آب نداد، چون ایران دیگر آب ندارد».