پای خاورمیانه در تله آبی «گاپ» گیر کرد دوئل آبی ایران با سدسازی‌های سریالی ترکیه گروه انرژی- کشور در آستانه جنگ آبی قرار گرفته است. تا پیش از رنگ و لعاب گرفتن طرح گاپ بحرانی به نام ریزگرد‌ها و شبیخون زدن این گردوغبارها، مناطق جنوبی کشور را به‌شدت قلقلک می‌داد و به‌واسطه برخی سوءمدیریت‌های داخلی […]
پای خاورمیانه در تله آبی «گاپ» گیر کرد
دوئل آبی ایران با سدسازی‌های سریالی ترکیه
گروه انرژی- کشور در آستانه جنگ آبی قرار گرفته است. تا پیش از رنگ و لعاب گرفتن طرح گاپ بحرانی به نام ریزگرد‌ها و شبیخون زدن این گردوغبارها، مناطق جنوبی کشور را به‌شدت قلقلک می‌داد و به‌واسطه برخی سوءمدیریت‌های داخلی وسعت بیش‌تری می‌گرفت. حال با تهدید آبی جدید، علاوه بر این چالش‌ها، با پلتیک‌های سیاسی؛ سران خارجی دست به دست هم داده‌اند تا محیط‌زیست ایران را با یک حرکت کیش و مات کنند.
به‌واسطه پروژه گاپ(پروژه آناتولی جنوب‌شرقی)، ترکیه به‌عنوان مجری اصلی کمر به نابودی عراق، سوریه و ایران بسته است. سناریوی سدسازی‌ها پس از ساخت سد آتاتورک، کلنگ خود را به سد ایلیسو رسانده است، که با پاگرفتن این سد بر روی رود دجله از ورود ۶۰ درصد منابع آب دجله به خاک عراق ممانعت می‌شود و در پی آن منبع اصلی تغذیه تالاب هورالعظیم خشک‌تر از قبل می‌شود و همین امر فاجعه زیست‌محیطی را دامن می‌زند.
تهدیدات زیست‌محیطی در مناطق همجوار با عراق از جمله هورالعظیم و تنش‌های حقوقی همچون حقابه با کشورهای همجوار و مناطق پایین‌دست اجرای پروژه گاپ و افزایش ریزگرد‌ها به دنبال پرشدن مناطقی از عراق و سوریه ۳ اثری است که با اجرای کامل پروژه گاپ به ایران وارد می‌شود.
در این راستا نیاز است مسؤولان با در پیش گرفتن یک دیپلماسی دقیق و حساب شده از ادامه پیشرفت پروژه سدسازی ترکیه ممانعت به عمل آورند. برای پیگیری این امر از سوی کارشناسان و مسؤولان و نمایندگان مجلس هشدارهایی داده شده است که در صورت تکمیل شدن قطعات این پازل آبی عواقب جبران‌ناپذیری برای کشور ایجاد خواهد شد.
این پروژه خطرآفرین نه تنها برای ایران بلکه برای سایر کشور‌ها نیز ایجاد چالش می‌کند، بنابراین می‌توان گفت که با اجرایی شدن آن، سایه محرومیت بر سر خاورمیانه می‌افتد.
مسؤولان نیز با دریافتن این مهم باید به صرافت بیفتند تا قضیه مذکور را فیصله دهند. مذاکره درباره پروژه گاپ ضروری به‌نظر می‌رسد.
در این امر شهروندان نسبت به مدیران پیشی گرفتند و با جمع‌آوری یک طومار به سدسازی ترکیه اعتراض خود را نشان دادند.
کم کاری وزارت امور خارجه، وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط‌زیست در این جریان، می‌تواند تیشه به ریشه منافع حقوقی چه در بخش آبی و چه در حوزه سیاست خارجی و زیست‌محیطی بزند.
رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این خصوص با تأکید بر این‌که «مذاکره با همسایگان درباره پروژه آبی گاپ ضروری است»، گفت: اگر ترکیه بدون توجه به منافع همسایگان طرح آبی خود را ادامه دهد، قطعاً برای این کشور نیز مضر خواهد بود.
علاءالدین بروجردی با اشاره به جزییات پروژه گاپ مبنی بر سدسازی در مسیر دجله و فرات، به ایسنا گفت: مسیر دجله و فرات منتهی به عراق و سوریه می‌شود، البته سدسازی بر روی این دو رودخانه مشکلاتی برای همسایگان از جمله ایران به وجود می‌آورد چون با این سدسازی سوریه دچار کم آبی شدید شده که نتیجه آن آبیاری نکردن مراتع و در نهایت بیابان‌زایی و گسترش ریزگرد‌ها به کشورهای همسایه از جمله ایران است. آن هم در شرایطی که ما اکنون با این مشکل مواجه هستیم. پس باید با ترک‌‌ها در این رابطه مذاکره کنیم.
ضیاءالدین شعاعی، رییس ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار با اشاره به اظهارنظر رییس‌جمهور کشورمان درباره تأثیرات منفی سدسازی‌های ترکیه بر وضعیت زیست‌محیطی کشورهای همسایه در سخنرانی خود در افتتاحیه کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار می‌گوید: در بیانات آقای رییس‌جمهور خیلی به‌طور واضح و روشن مطرح شد که وقتی قرار است کشوری از منابع طبیعی حوزه‌ها استفاده کند، فرایند باید برد-برد و به نحوی باشد که هم کشور بهره‌بردار از اقدامات خود منفعت ببرد و هم کشورهای پایین‌دست متضرر نشوند. رییس‌جمهور از جمله به کشور ترکیه اشاره کرد و گفتند که در بالادست اقدام به عملیات استحصال و نگهداری آب در قالب سدهای متعدد شده است، بنابراین لازم است به مدیریت آب، حوزه‌ای نگاه کرد تا سهم پایین‌دست و محیط‌زیست رعایت شود.
وی همچنین رییس ستاد مقابله با گرد و غبار گفت: اگر ترکیه در انجام تعهدات رهاسازی حقابه‌ها کوتاهی کند ضرر آن نه تنها متوجه کشور عراق است، بلکه کشور ایران را هم دچار مشکل جدی زیست‌محیطی و آلودگی ناشی از گرد و غبار می‌کند بنابراین پیشنهاد آقای رییس‌جمهور این بود که نگاه به موضوع برد-برد باشد، نه به شکل بهره‌برداری و بدون توجه به محیط‌زیست که همین موضوع موجب عکس‌العمل در نمایندگان ترکیه در اجلاس گرد و غبار شد.
جبارکوچکی نژاد؛ نایب رییس فراکسیون محیط‌زیست مجلس؛ با انتقاد از این‌که پروژه سدسازی گاپ ترکیه محیط‌زیست کشورهای ترکیه، عراق و جنوب ایران را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد، به خانه ملت گفت: ترکیه در گذشته با افتتاح سد بزرگ آتاتورک بر روی فرات موجبات تشدید بیابان‌زایی عراق را فراهم و در حال حاضر نیز در حال احداث سد ایلیسو بر روی دجله است که به‌طور قطع تبعات این سدسازی علاوه بر کشورهای عراق و سوریه دامن‌گیر ایران نیز خواهد شد.
نماینده مردم رشت در مجلس‌شورای‌اسلامی، با یادآوری این‌که ترکیه با ایجاد سدسازی بدون ملاحظات و شرایط زیست‌محیطی حیات تالاب‌های کشور عراق، سوریه و ایران را به مخاطره می‌اندازد، تصریح‌کرد: ساخت سد ایلیسو، از سال ۲۰۰۶ شروع و در سال ۲۰۱۹ به پایان می‌رسد این در حالی است طبق نظر کارشناسان با این اقدام از ورود ۵۶ درصد آب دجله به خاک عراق جلوگیری و تبعات زیست‌محیطی زیادی را برای کشورهای همسایه و ایران ایجاد و منجر به افزایش کانون‌های گردوغبار منطقه نیز خواهد شد.
گفتنی است در پروژه گاپ ۲۲ سد و ۱۵ نیروگاه پیش‌بینی شده که در جنوب شرق ترکیه ۸ سد بزرگ و متوسط از جمله آتاتورک در رودخانه فرات و ایلیس سو در دجله احداث شده است. در دو دهه گذشته ۲۳ میلیارد دلار مجموعه هزینه پروژه گاپ شده که هدف‌گذاری آن تأمین ۲۵ درصد از منابع آب و ۲۰ درصد از مجموعه برق مورد نیاز ترکیه است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.