قهر معماری مدرن با کوچه‌های آشتی‌کنان

قهر معماری مدرن با کوچه‌های آشتی‌کنان معماری کهن ایرانی اسلامی در بناهای تاریخی و چشم‌نواز تجسمی از داشته‌های فرهنگی مردمی است که برای آشتی و همگرایی کوچه‌هایشان را باریک و برای گذر شانه‌به‌شانه می‌ساختند. به گزارش مهر، خانه‌های قدیمی و معماری بومی و اصیل بخشی از حافظه تاریخی یک شهر هستند. آن‌وقت‌‌ها که هنوز مردمان […]

قهر معماری مدرن با کوچه‌های آشتی‌کنان

معماری کهن ایرانی اسلامی در بناهای تاریخی و چشم‌نواز تجسمی از داشته‌های فرهنگی مردمی است که برای آشتی و همگرایی کوچه‌هایشان را باریک و برای گذر شانه‌به‌شانه می‌ساختند.

به گزارش مهر، خانه‌های قدیمی و معماری بومی و اصیل بخشی از حافظه تاریخی یک شهر هستند. آن‌وقت‌‌ها که هنوز مردمان شهر در آهن و فولاد محصور نشده بودند، با خاک و سنگ، آب و آفتاب در بستر آگاهی و تجربه‌های دیرین، فضاهایی را سامان دادند که امروزه یادگارهای آن جزو میراث فرهنگی ما و آیندگان سرزمین است.

با گذشت زمان ساختار معماری در محیط جغرافیایی استان‌ها تغییر کرده است، درصورتی‌که سبک معماری بومی، اصیل و تاریخی خاص هر استان براساس اقلیم، مصالح بومی، فرهنگ و سبک زندگی مردم هر استان طراحی می‌شده است.

در این گزارش به سراغ معماری اصیل استان کرمانشاه در غرب ایران رفته‌ایم، جایی که پیش‌ از این کوچه‌های آشتی‌کنان، هشتی و دالان منادی سبک معماری اصیل این منطقه بوده است.

کوچه‌های آشتی‌کنان

معماری و سبک طراحی بنا‌ها و خانه‌هایی که بشر از دیرباز تاکنون در آنها زیسته و گذران عمر کرده است، تنها یک زیور یا زینت برای کاشانه آدمی محسوب نمی‌شود بلکه رج به رج و موبه‌مو برگرفته از مجموعه آداب و سنن و روحیات هر قوم در هر دوره زمانی است.

حتی معماری کوچه‌ها و معابر چنین خصیصه‌ای را با خود به همراه داشته‌اند، به‌اندازه‌ای که برخی گذرگاه‌ها را امروزه با نامی برگرفته از کارویژه آنها در آن ایام می‌شناسند. شاید گمان کنید که تنگی و فضای باریک عبور و مرور از کوچه‌های قدیمی ناشی از یک نقص اندیشه‌ای در معماری کهن است؛ درحالی‌که اساتید علم معماری این سبک از سازه معابر قدیمی را به کوچه‌های آشتی‌کنان می‌شناسند.

بافت تاریخی شهر کرمانشاه همانند بافت‌های قدیمی دیگر شهرهای ایران ویژگی‌های خاص خود را دارد، در داخل این بافت قدیمی، مراکز مهم مذهبی، تجاری و محلات مسکونی شکل‌ گرفته است.

با توجه به موقعیت خاص شهر که بر روی تپه‌ماهورهای طبیعی قرارگرفته است، چشم‌انداز زیبایی در اکثر نقاط بافت ملاحظه می‌شود به‌ویژه این‌که شکل معابر، گذر‌ها و خانه‌ها جلوه دیدنی را پدید آورده‌اند.

علی‌فرخی، کارشناس ارشد معماری در این رابطه اظهارداشت: نزدیکی و تعامل تنگاتنگ مردم در شهرهای ایران در معماری‌های اصیل ایرانی اسلامی نمود و بروز زیادی دارد و این روز‌ها از آثار به‌جامانده از آنها که کم هم نیستند می‌توان به آنها پی برد.

این استاد دانشگاه‌های کرمانشاه گفت: کوچه‌های آشتی‌کنان در معماری شهری مانند کرمانشاه از همین دست مثال‌‌ها هستند. فضای اندک عبور و مرور در کوچه‌های باریک قدیمی به شکلی بود که شاید در عرض تنها اجازه عبور دو نفر مهیا بود، دونفری که اگر تمایلی برای رویارویی و گفت‌وگویی در اندازه شنیدن یک سلام با یکدیگر نداشتند، هم با عبور از این کوچه‌ها مجبور به تعامل و آشتی می‌شدند.

 

وی افزود: خانه‌هایی با حیاط‌های وسیع که در هر گوشه آن یک واحد برای زندگی مستقل یک خانواده دیده می‌شد در واقع نسخه اولیه زندگی آپارتمانی است که البته بر روی زمین و در محوطه‌ای با روح پرهیجان و مملو از نشاط زندگی تعبیه ‌شده بود.