عبور هواپیماهای برجامی از طوفان‌های هوایی؛ ممکن یا غیرممکن گروه راه و شهرسازی- دو سال از امضای برجام می‌گذرد و از آثار و حاشیه‌های خرید هواپیماهای نو از «بوئینگ»، «ایرباس» و «A.T.R» هر روز در رسانه‌های موافق و منتقد اخبار گوناگونی منتشر می‌شود. دولت جدید آمریکا با سیاست‌های تنش‌آلود خود که از زمان انتخابات و […]
عبور هواپیماهای برجامی از طوفان‌های هوایی؛ ممکن یا غیرممکن
گروه راه و شهرسازی- دو سال از امضای برجام می‌گذرد و از آثار و حاشیه‌های خرید هواپیماهای نو از «بوئینگ»، «ایرباس» و «A.T.R» هر روز در رسانه‌های موافق و منتقد اخبار گوناگونی منتشر می‌شود.
دولت جدید آمریکا با سیاست‌های تنش‌آلود خود که از زمان انتخابات و شعارهای خود در تلاش برای برهم زدن برجام بوده است هم‌اکنون با تشدید فشارهای خود و اعمال تحریم‌های جدید غیربرجامی، علی‌رغم تأیید دوباره ایران به معاهده برجام به دنبال بر هم زدن آن است.
در این میان تکلیف هواپیماهایی که کشورمان برای آن برنامه‌ریزی کرده و با ۳ برند بزرگ جهانی قرارداد امضا کرده است، چه می‌شود؟ آیا شاهد فرود اولین بوئینگ و ادامه تحویل ایرباس‌‌ها و هواپیماهای «A.T.R» خواهیم بود؟
علی‌رغم سنگ‌اندازی آمریکا هواپیماهای جدید به ایران می‌رسند
قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که قطعاً آمریکا در جریان قرارداد خرید هواپیما سنگ‌اندازی می‌کند اما شرکت‌های فروشنده طبق برجام باید هواپیماها را به شرکت‌های ایرانی تحویل دهند، گفت: جریانی در کشور هستند که وقتی دولت قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی امضا نمی‌کند، می‌گویند برجام اثر نکرد، قرارداد خارجی امضا می‌کنیم، بهانه‌های دیگر می‌آورند.
در حالی که پیش از این برخی‌‌‌ها مدعی بودند که برجام در صنعت هوایی تنها برای شرکت هواپیمایی دولتی اثر داشته و فقط شرکت ایران‌ایر (شرکت هواپیمایی هما) توانسته با حمایت وزارت راه و شهرسازی از فرصت برجام استفاده کند، شاهد آن بودیم که ایرلاین‌های متعلق به بخش خصوصی هم توانستند در نمایشگاه اخیر هوایی پاریس با شرکت‌های فروشنده هواپیما تفاهمنامه خرید هواپیما منعقد کنند.
پس از امضای قراردادهای خرید ۲۰۰ فروند هواپیما توسط هما با ۳ شرکت ایرباس، بوئینگ و «A.T.R»در کنار بهانه‌هایی از جمله این‌که «قرارداد شفاف نیست، اولویت‌های دیگری در حمل و نقل وجود داشت، هواپیماهای جدید مرجوعی است و…» این هجمه هم به دولت وارد شد که وزارت راه و شهرسازی بسترهای لازم برای مذاکره ایرلاین‌های بخش خصوصی با شرکت‌های سازنده هواپیما را ایجاد نکرد و با نوسازی ناوگان هما به دنبال ایجاد انحصار در صنعت هوایی کشورمان است.
این ادعا‌‌‌ها در حالی مطرح شد که وزیر راه و شهرسازی بار‌‌‌ها گفته بود که امکان مذاکره با شرکت‌های فروشنده هواپیما برای تمام ایرلاین‌های کشور وجود دارد و «عباس آخوندی» حتی پیشنهاد ایجاد شرکت قوی ملی برای خرید هواپیما و اجاره و فروش آن به ایرلاین‌های داخلی را هم مطرح کرد. اما حالا که شرکت هواپیمایی آسمان اخیراً قرارداد خرید ۳۰ فروند هواپیمای جدید بوئینگ را امضا کرده و ۳ شرکت هواپیمایی قشم ایر، ایران‌ایر تور و زاگرس برای خرید ۸۸ فروند هواپیما با شرکت‌های ایرباس و بوئینگ توافقات و تفاهمنامه‌هایی را امضاء کردند، مدعیان سکوت کرده‌اند.
اصغر فخریه کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایلنا در این باره می‌گوید: هما اولین ایرلاینی بود که توانست قرارداد خرید هواپیمای جدید منعقد کند و اولین مجوز اوفک برای هما صادر شد اما پس از آن شرکت‌های خصوصی هم توانستند با شرکت‌های فروشنده هواپیما تفاهمنامه امضا کنند.
وی ادامه داد: طرف خارجی و شرکت‌های فروشنده هواپیما متعهد هستند که مجوزهای مورد نیاز را از اوفک بگیرند برای مثال در قرارداد خرید ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ برای شرکت آسمان، بوئینگ متعهد است که مجوز از اوفک دریافت کند البته هنوز مجوز صادر نشده اما در جریان بررسی و صدور است.
فخریه‌کاشان با بیان این‌که شرکت‌های هواپیمایی خصوصی توانستند تفاهمنامه خرید هواپیما با شرکت‌های هواپیماساز منعقد کنند و این وظیفه شرکت فروشنده است که برای اجرای این قراردادها از اوفک مجوز دریافت کند، ادامه داد: بازه زمانی که اوفک باید مجوز صادر کند متفاوت است و گاهی به دلیل بررسی‌های مورد نیاز صدور مجوز تا ۴ ماه طول می‌کشد.
کاشان تأکید کرد: قطعاً آمریکا در جریان اجرای این قراردادها سنگ‌اندازی خواهد کرد و قطعاً عملیات تأخیری انجام می‌دهد اما طبق برجام وقتی قرارداد تجاری خرید هواپیماها بسته شد این شرکت‌ها نمی‌توانند هواپیماهای مورد قرارداد را به شرکت‌های ایرانی تحویل ندهند.
قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی همچنین در پاسخ به مخالفان دولت و قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی اظهار داشت: وقتی قرارداد امضا نمی‌شود می‌گویند چرا سرمایه‌گذار خارجی پس از برجام نیامد، وقتی قراردادها امضا می‌شوند، مخالفت می‌کنند.
وی تأکید کرد: وقتی برای نوسازی ناوگان شرکت هما قرارداد امضا می‌کنیم می‌گویند دولت فقط از شرکت‌های دولتی حمایت می‌کند حالا بخش خصوصی هم توانسته قرارداد خرید هواپیما امضا کند، بهانه‌های دیگری می‌آورند. اما به هر حال نظرات برخی از رسانه‌ها با غرض یا بدون غرض را محترم می‌دانیم.
سکوت جریان مخالف دولت در مقابل قراردادهای ایرلاین‌های خصوصی
این ادعا‌‌‌ها در حالی مطرح شد که وزیر راه و شهرسازی بار‌‌‌ها گفته بود که امکان مذاکره با شرکت‌های فروشنده هواپیما برای تمام ایرلاین‌های کشور وجود دارد و «عباس آخوندی» حتی پیشنهاد ایجاد شرکت قوی ملی برای خرید هواپیما و اجاره و فروش آن به ایرلاین‌های داخلی را هم مطرح کرد. اما حالا که شرکت هواپیمایی آسمان اخیراً قرارداد خرید ۳۰ فروند هواپیمای جدید بوئینگ را امضا کرده و ۳ شرکت هواپیمایی قشم ایر، ایران‌ایرتور و زاگرس برای خرید ۸۸ فروند هواپیما با شرکت‌های ایرباس و بوئینگ توافقات و تفاهمنامه‌هایی را امضا کردند، مدعیان سکوت کرده‌اند.
اصغر فخریه‌کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایلنا در این باره می‌گوید: هما اولین ایرلاینی بود که توانست قرارداد خرید هواپیمای جدید منعقد کند و اولین مجوز اوفک برای هما صادر شد اما پس از آن شرکت‌های خصوصی هم توانستند با شرکت‌های فروشنده هواپیما تفاهمنامه امضا کنند.
کاشان تأکید کرد: قطعاً آمریکا در جریان اجرای این قراردادها سنگ‌اندازی خواهد کرد و قطعاً علمیات تأخیری و ایذایی انجام می‌دهد اما طبق برجام وقتی قرارداد تجاری خرید هواپیماها بسته شد این شرکت‌ها نمی‌توانند هواپیماهای مورد قرارداد را به شرکت‌های ایرانی تحویل ندهند.
قائم‌مقام وزیر راه وشهرسازی همچنین در پاسخ به مخالفان دولت و قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی اظهار داشت: وقتی قرارداد امضا نمی‌شود می‌گویند چرا سرمایه‌گذار خارجی پس از برجام نیامد، وقتی قراردادها امضا می‌شوند، مخالفت می‌کنند.
ناگفته‌های قراردادها هواپیمایی
در حالی اوایل تیرماه امسال خبر تفاهم چند ایرلاین داخلی با ایرباس برای خرید ۷۳ فروند هواپیما منتشر شد که عدم اطلاع‌رسانی درباره جزییات این تفاهم، واقعی بودن خرید هواپیماها را زیرسؤال برده است.
اوایل تیرماه گذشته و در حاشیه برگزاری نمایشگاه هوایی پاریس هواپیمایی ایرتور و زاگرس از امضای تفاهمنامه خرید هواپیما با کمپانی ایرباس خبر دادند، بر این اساس، ایرتور تفاهمنامه ۴۵ فروند ایرباس ۳۲۰ نئو با ظرفیت ۱۰۰ تا ۲۴۰ صندلی را امضا کرد.
مدیر روابط عمومی این ایرلاین با اعلام این‌که ارزش این تفاهمنامه ۴٫۵ میلیارد یورو است، گفته بود: تفاهمنامه خرید این هواپیماها با حضور «فابریس برژیه» مدیرعامل ایرباس، کریستوف موریه قائم‌مقام ارشد رییس قراردادهای ایرباس، رضا موسوی مدیرعامل ایران‌ایرتور و مجید شکاری رییس هیأت مدیره به امضا رسید.
همچنین هواپیمایی زاگرس نیز از امضای تفاهمنامه خرید ۲۸ هواپیمای ایرباس شامل ۲۰ فروند ایرباس ۳۲۰ نئو و ۸ فروند ایرباس ۳۳۰ نئو با ایرباس خبر داد. طی یک ماه و چند روز اخیر هیچ‌کدام از مدیران این دو شرکت در رابطه با خریدهای خود اطلاع‌رسانی نکرده‌اند. پیگیری‌های صورت‌گرفته در این زمینه از سوی رسانه‌ها تاکنون بی‌نتیجه مانده است، چه آن‌که مدیرعامل ایران‌ایرتور در پاسخ به این پرسش که خرید هواپیما در چه مرحله‌ای قرار دارد با خنده فقط به این جمله که «در حال پیگیری است» بسنده کرده است.
از سوی دیگر هواپیمایی زاگرس تاکنون درباره چگونگی تأمین مالی حدود ۲۰هزار میلیارد تومانی اطلاع‌رسانی نکرده است. این‌که ایرلاینی که خصوصی به شمار می‌رود بتواند چنین ارقام هنگفتی را بدون حمایت‌های بیرونی تأمین کند بسیار سخت و دشوار به نظر می‌رسد.
در این بین قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی به‌سبک و سیاق همیشگی خود انتقادات مطرح‌شده به خرید حجم انبوه هواپیما برای ایران‌ایر را به باد انتقاد گرفته است. اصغر فخریه‌کاشان در گفت‌وگو با ایلنا گفته است: جریانی در کشور هستند وقتی دولت قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی امضا نمی‌کند، می‌گویند برجام اثر نکرد، قرارداد خارجی هم که امضا می‌شود، بهانه‌های دیگر می‌آورند. هما اولین ایرلاینی بود که توانست قرارداد خرید هواپیمای جدید منعقد کند و اولین مجوز اوفک برای هما صادر شد و پس از آن شرکت‌های خصوصی هم توانستند با شرکت‌های فروشنده هواپیما تفاهمنامه امضا کنند.
وی با اشاره به امضای تفاهمنامه بین ایرلاین‌های خصوصی و ایرباس افزود: بازه زمانی که اوفک باید مجوز صادر کند متفاوت است و گاهی به‌دلیل بررسی‌های مورد نیاز صدور مجوز تا ۴ ماه طول می‌کشد.
وی با اذعان به این مسأله که آمریکا قطعاً در قراردادهای خرید سنگ‌اندازی می‌کند، تصریح کرد: نظرات برخی از رسانه‌ها با غرض یا بدون غرض را محترم می‌دانیم.
شرکت‌های خصوصی هواپیمایی قطعاً منابع مالی چندهزار میلیاردی در اختیار ندارند که بتوانند وارد پروسه خرید هواپیماهای نو شوند، اگر چنین بود که امروز به‌دنبال تمدید زمان رسیدن به کفایت سرمایه (۳۵۰ میلیارد تومان) نبودند. تا این لحظه دو ایرلاین خصوصی از اعلام جزییات تفاهم خود با ایرباس خودداری کرده‌اند، ضمن آن‌که پس از گذشت ماه‌ها از امضای قرارداد نهایی هما برای خرید هواپیما، هنوز نه شخص وزیر و نه فرد اصلی حاضر در مراسم امضای این قراردادها در رابطه با محدودیت‌های این خرید‌‌ها حرفی به زبان نیاورده‌اند.
عالی‌‌‌ترین مقام وزارت راه همواره از پاسخ به محدودیت‌های خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ طفره رفته، در چنین شرایطی چگونه برخی انتظار دارند شمار معدودی رسانه فقط شاهد خروج سرمایه‌های ملی باشند که در صورت تخطی خریدار از شروط آمریکایی‌‌‌ها بر باد می‌رود و هواپیماهای واردشده را نیز مصادره می‌کند.
به هر حال به نظر می‌رسد برخی مسؤولان با فرافکنی به‌دنبال منحرف کردن افکار عمومی و شانه خالی کردن از یکی از وظایف اصلی خود یعنی پاسخگویی به مردم هستند. نباید فراموش کرد وزیر راه و شهرسازی علی‌رغم سخنان قشنگ درباره ضرورت شفاف‌سازی درباره تفاهمنامه خرید هواپیما در نمایشگاه هوایی پاریس گفته بود: «از امضای تفاهمنامه اطلاع ندارم باید برویم آنجا (نمایشگاه هوایی پاریس). از آقای پرورش (مدیرعامل سابق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران) اطلاعات را بگیرید».
به نظر می‌آید علی‌رغم همه جو رسانه‌ای که به دلیل نگرانی از سیاست‌های ترامپ وجود دارد اما در آینده شاهد تقویت ناوگان هوایی کشور با ورود انواع هواپیماهای طرق قرارداد خواهیم بود. به‌خصوص این‌که جدیداً و در سال‌های اخیر روس‌‌ها صاحب هواپیماهای مسافری با کیفیت‌تر شده و کشورهای ژاپن و برزیل هم به جرگه سازندگان هواپیمای مسافربری پیوسته‌اند. لذا بعید به نظر می‌رسد بوئینگ و ایرباس بازار خود را در ایران از دست بدهند. حتی نیویورک تایمز در این رابطه در گزارشی خاطر نشان کرد که منافع توافق هسته‌ای با شیب کمی به سوی ایران در حال سرازیر شدن است و شرکت هواپیمایی بوئینگ توانسته با ایران به توافقی دست یابد که بنا بر اعلام این شرکت آمریکایی ۱۸ هزار شغل برای آمریکایی‌‌‌ها ایجاد خواهد کرد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.