بافت تاریخی یزد، نماد جریان تاریخ در زندگی نخستین شهر خشتی جهان، دومین شهر تاریخی دنیا، بزرگ‌‌ترین بافت تاریخی جهان و ده‌ها صفت دیگر، ویژگی بافت تاریخی یزد ۷۰۰ ساله است، منطقه‌ای که هر خشت آن با فکر و خلاقیت روی هم گذاشته‌شده است. به گزارش مهر، کوچه‌های آشتی‌کنان کاهگلی، دیوارهای بلند، مناره‌های سر به […]
بافت تاریخی یزد، نماد جریان تاریخ در زندگی
نخستین شهر خشتی جهان، دومین شهر تاریخی دنیا، بزرگ‌‌ترین بافت تاریخی جهان و ده‌ها صفت دیگر، ویژگی بافت تاریخی یزد ۷۰۰ ساله است، منطقه‌ای که هر خشت آن با فکر و خلاقیت روی هم گذاشته‌شده است.
به گزارش مهر، کوچه‌های آشتی‌کنان کاهگلی، دیوارهای بلند، مناره‌های سر به فلک کشیده، کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فرد، ساباط، درهای چوبی، بازار و تیمچه، حمام‌های سنتی، آب‌انبارهای چند بادگیری، بادگیر، سنگفرش‌های خشتی، طارمی‌های چوبی، حسینیه، خانقاه، مدرسه و …. همه آن چیزی است که با گذر از کوچه‌پس‌کوچه‌های بافت تاریخی یزد به زیبایی به چشم می‌خورد.
طی مسیری کوتاه در بافت تاریخی یزد همه این زیبایی‌‌ها یک‌جا مقابل چشمان جست‌وجوگر افرادی قرار می‌گیرد که در کوچه‌پس‌کوچه‌های نخستین شهر خشتی جهان، قدم در مسیر تاریخ می‌گذارند.
شکل‌گیری نخستین شهر خشتی جهان برای خودش داستانی دارد، شهری که معماران چیره‌دست و خوش‌فکر در یک گستره جغرافیایی وسیع، تنها ۷۰۰ هکتار آن را برگزیدند و در این مساحت، شگفتی آفریدند تا مردم این دیار در خانه‌های کاهگلی بیاسایند و سرما و گرمای کویر را به مدد سازه‌های خشت و گلی پشت سر بگذارند. شکل‌گیری نخستین شهر خشتی جهان برای خودش داستانی دارد، شهری که معماران چیره‌دست و خوش‌فکر در یک گستره جغرافیایی وسیع، تنها ۷۰۰ هکتار آن را برگزیدند و در این مساحت، شگفتی آفریدند.
براساس روایات تاریخی، ۴ مجموعه مهم بافت تاریخی یزد به دستور فردی به نام سید شمس‌الدین بنا نهاده شد.
سید‌شمس‌الدین که در زمان ایلخانیان کلانتر تبریز بود، نقشه‌های ۴ مجموعه تاریخی با فضاهایی شامل مسجد، حمام، خانقاه، مدرسه، بازار و … را به همراه معماران چیره‌دست آن زمان به یزد فرستاد تا کار احداث را آغاز کنند و مردمان یزد نیز در کنار این مجموعه‌ها خانه‌های خود را بنا کردند تا امروز مجموعه‌ای وسیع و ارزشمند به نام بافت تاریخی یزد، میراثی پرافتخار از ۷۰۰ سال پیش باشد.
بافت تاریخی و قدیمی یزد البته گستره‌ای بسیار وسیع‌تر از ۷۰۰ هکتار دارد اما آنچه دارای ارزش تاریخی است، حدود ۷۴۰ هکتار و آنچه از تغییر و تخریب مصون مانده حدود ۲۰۰ هکتار است.
محله مسجد جامع، محله برج و باروی آل‌مظفر، محدوده بازارخان، محله امیرچخماق، محله امامزاده جعفر (ع)، محله پیر برج، محله زرتشتی‌‌ها و … بخش‌هایی از بافت تاریخی یزد است که هر یک از این محله‌ها در‌بردارنده مجموعه‌ای از حمام، خانقاه، مدرسه، بازار، مسجد، حسینیه، آب‌انبار و… است.
بافت تاریخی یزد تنها به دلیل زیبایی‌های بصری مورد توجه قرار نگرفته بلکه خوش‌فکری‌هایی که در تک‌تک عناصر تشکیل‌دهنده این بافت از سازه‌ها گرفته تا مصالح، حضور در بافت تاریخی یزد را دل‌چسب‌تر می‌کند.
اندیشه و خلاقیت در مصالح و سازه‌های شهر خشتی جهان
بادگیرهایی که در روزهای گرم تابستان‌های طولانی کویر بدون ذره‌ای آلایندگی محیطی و صرف انرژی‌های مرسوم امروزی، خنکای مطبوعی نثار تنهای زنان و مردان سخت‌کوش کویر می‌کردند یا ساباط‌هایی که در کوچه‌های آشتی‌کنان نه‌تنها حائلی برای نگاه‌داشتن دیوارهای بلند بلکه سایه‌بانی برای کوچه‌هایی بوده که نور خورشید تا مغز استخوان نفوذ می‌کرده است.
حتی کاه به‌کاررفته کاهگل‌‌ها نیز کاربرد داشته و در گذشته درخشش این کاه‌ها معیاری برای تشخیص زمان طلوع و غروب خورشید بوده است.
این بافت با همه ویژگی‌هایش حالا این روز‌ها مورد توجه جهانیان قرار گرفته و در سازمان جهانی یونسکو به‌عنوان یک اثر تاریخی جهانی ثبت‌شده است، اتفاقی که پیش از این شاید فقط برای چند شهر تاریخی دنیا افتاده باشد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.