بخش خصوصی نظر مثبتی به هجینگ ارزی دارد

رییس اتاق بازرگانی تهران؛ با توجه به نوسانات غیرقابل پیش‌بینی نرخ ارز

بخش خصوصی نظر مثبتی به هجینگ ارزی دارد

از ارز تک نرخی حمایت می‌کنیم

رییس اتاق بازرگانی تهران با تأکید بر خروج دولت از نرخ‌گذاری در بازار ارز گفت: از ارز تک نرخی حمایت می‌کنیم.

مسعود خوانساری در گفت‌وگو با ایبِنا، اظهار کرد: همان‌گونه که بخش خصوصی معتقد به نقش سیاست‌گذاری و نظارت نهاد دولت و حذف تصدی‌گری آن از بازار است در مورد مسأله ارز نیز که اقتصاد ایران طی ۴ دهه اخیر ضربه‌های مختلفی از ناحیه آن دیده است، سازوکار مطلوب، واگذاری آن به بازار و عدم دخالت در تعیین قیمت از سوی دولت است.

وی تصریح‌ کرد: با توجه به پیشی گرفتن صادرات غیرنفتی از واردات به نظر می‌رسد زمینه مناسب برای واگذاری سازوکار ارز به بازار و ساختار عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت، از هر زمان دیگری فراهم‌تر است.

رییس اتاق بازرگانی تهران اظهار کرد: بخش خصوصی و به ویژه اتاق تهران بار‌‌ها در دو سال اخیر روی این مسأله تأکید کرده است که دولت با روی آوردن به ساختار بازار دست از قیمت‌گذاری و چند نرخی کردن ارز ‌بردارد تا منفذ تمام مفسده‌هایی که از این محل شکل می‌گیرد، بسته شود.

وی گفت: اقتصاد ایران در سال‌های گذشته همواره بزرگ‌‌‌ترین چالش‌‌‌ها را با مسأله ارز داشته است، از سرکوب کردن قیمت آن در بازار با تعیین قیمت دستوری، تزریق بی‌حساب و کتاب یا اختصاص دادن ارز دولتی برای کالاهای کاملاً غیرضروری گرفته تا جهش ناگهانی قیمت آن در بازار که ضربات شدیدی به پیکر اقتصاد ایران وارد کرد. به همین دلیل است که بخش خصوصی اعتقاد راسخ و جدی به یکسان‌سازی و واقعی‌سازی قیمت ارز در بازار دارد تا مزیت رقابتی تولید داخلی در برابر رقبای خارجی حفظ شود.

خوانساری ادامه ‌داد: دولت همواره به دلایل مختلف سیاسی با تعیین قیمت ارز به تولیدکنندگان خارجی در برابر تولیدکنندگان داخلی یارانه داده و برای واردات در برابر تولید، مزیت ایجاد کرده است. ساختار مناسب، یکسان‌سازی و کشف قیمت واقعی در بازار است ضمن این که با استفاده از ساختار صندوق‌های ذخیره ارزی کهـ در دنیا تجربه آن وجود دارد.

خوانساری اظهار کرد: دولت باید بخش عمده‌ای از درآمد نفت را ذخیره و سرمایه‌گذاری کند و گفته می‌شود که دولت عرضه‌کننده اصلی ارز در بازار ایران است پس نمی‌توان ساختار قیمت را به بازار واگذار کرد اما برای این مسأله هم راهکارهای مناسب وجود دارد و دولت می‌تواند با عرضه مقدار لازم در زمان مناسب، اخلال در بازار را به حداقل برساند و واسطه‌گری نکند. ضمن این‌که فراهم کردن شرایط برای ورود ارز ناشی از صادرات نیز می‌تواند بخش عمده‌ای از نیاز بازار را پاسخ دهد.

رییس اتاق بازرگانی تهران گفت: تمام این تلاش‌ها در این جهت است که دیگر دولت تأمین‌کننده اصلی ارز نباشد و دخالت ارز حاصل از فروش نفت در تأمین منابع ارزی کم‌تر و کم‌تر شود. وابستگی اقتصاد به ارز نفتی باید کم‌تر و کم‌تر شود تا این درآمد‌‌ها ذخیره و سرمایه‌گذاری شود.

وی درباره شرایط پسابرجام و ارتباطات بین‌المللی نظام بانکی ایران با بانک‌های خارجی گفت: با توجه به این‌که نقل و انتقال ارز حاصل از صادرات کشور باید از طریق مسیرهای رسمی بانکی در دنیا انجام شود، هرچه مراودات بانکی بیش‌تر و ساده‌تر باشد مسأله تأمین و عرضه ارز در داخل نیز بهتر اجرا می‌شود که می‌تواند از نوسانات گاه و بی‌گاه قیمت جلوگیری کند. زمان انتقال پول و هزینه انجام این کار از عواملی است که روی قیمت آن در بازار داخل اثرگذار است. به نظر می‌رسد این مسأله با روند رو به بهبودی که در پیش گرفته در میان‌مدت برطرف شود و با شروع مراودات بانک‌های معتبر جهان با نظام بانکی ایران، فعالان اقتصادی بتوانند به سهولت و در کم‌ترین زمان ممکن پول صادرات خود را دریافت یا هزینه وارداتی که داشته‌اند را پرداخت کنند.

رییس اتاق بازرگانی تهران گفت: در حال حاضر نیز بانک‌های اروپایی در چند کشور کار با بانک‌های ایرانی را آغاز کرده‌اند که رفت‌وآمد هیأت‌های تجاری و مذاکرات دوجانبه این روند را در مسیر بهبود قرارداده است. قاعدتاً هنوز به دلایل آثار روانی ناشی از تحریم، ترس از برهم خوردن توافق و وضع تحریم‌های جدید و همچنین مشکلات نظام بانکی کشور هنوز این روابط به سهولت برقرار نمی‌شود و نیاز به لابی‌گری بیش‌تر دولت و فشار بخش خصوصی دارد.

خوانساری درباره فعالیت صندوق ضمانت صادرات هجینگ ارزی گفت: هجینگ ابزاری مترقی در پوشش ریسک فعالان اقتصادی حوزه تجارت خارجی است که البته چندان جدید هم نیست و ما به دلیل شرایط نامناسب استفاده از آن را به تازگی شروع کرده‌ایم. فعالان اقتصادی بخش خصوصی با توجه به نوسانات غیرقابل پیش‌بینی نرخ ارز نظر مثبتی به این ابزار داشته و بار‌‌ها درمورد لزوم برقراری آن صحبت کرده‌اند. طبیعی است که برای تقویت بازار آزاد باید ابزارهایی برای پوشش ریسک بازیگران بازار در نظر گرفته شود و هجینگ یکی از این ابزارهاست که می‌تواند بسیار به‌کار صادرکننده و واردکننده بیاید.

وی افزود: از طرفی با توجه به این‌که قیمت ارز اغلب واقعی نیست و توسط دولت در سطحی غیرواقعی نگه داشته شده، هر ضربه‌ای می‌تواند باعث نوسان شدید آن شود که سابقه آن هم در کشور به دفعات وجود دارد. هجینگ می‌تواند تا حدود زیادی دغدغه فعال اقتصادی را پوشش دهد و جسارت بیش‌تری برای انجام معاملات آتی به او بدهد. اگرچه استفاده از این ابزار هم به دلیل مشکلاتی که در معاملات آتی داشته و هم به دلیل عدم تمایل ذی‌نفوذانی که در هر زمان با استفاده از ارز دولتی معاملات تقریباً بدون ریسکی انجام می‌دهند، بسیار به تعویق افتاده است.

خوانساری تصریح‌ کرد: علاوه بر این باید در نظر داشته باشیم کارکرد اصلی هجینگ برای صادرات و حتی واردات زمانی رخ می‌دهد که در داخل بازار ارز آزاد باشد. در این صورت اگرچه احتمال نوسان وجود دارد اما هم نوسانات در یک بازه نسبتاً کوچک صورت می‌گیرد، هم این که فعال اقتصادی از قدرت پیش‌بینی تحولات بازار و تخمین نرخ ارز در آینده تا حد قابل‌قبولی برخوردار است. در غیراین صورت و در حالی که قیمت ارز با وجود تورم نزدیک به ۱۰ درصد همچنان روندی نسبتاً باثبات را دارد و حتی با همان فرمول ابتدایی تفاضل تورم داخلی و خارجی هم تعدیل نمی‌شود، فعال اقتصادی نه قدرت پیش‌بینی دارد، نه تصوری از میزان نوسانات ارز.

وی گفت: در این شرایط اساساً یا نوسانی رخ نمی‌دهد یا شوک قیمتی اتفاق می‌افتد. فعال اقتصادی در شرایطی قرار گرفته که هم ریسک بالایی دارد، هم ناتوان از پیش‌بینی این ریسک است. پس در صورتی که وجود ابزاری مانند هجینگ ضروری است و قاعدتاً فعال بخش خصوصی باید انگیزه زیادی برای سود بردن از این ابزار داشته باشد، سردرگمی موجود شاید مانع از بهره‌برداری درست از این ابزار شود.

 

رییس اتاق بازرگانی تهران افزود: باید همچنان امیدوار و مطالبه‌گر باشیم تا دولت دخالت خود در بازار ارز را به حداقل برساند و بدون قیمت‌گذاری و عرضه ارز دولتی، صرفاً به عنوان ناظر و سیاست‌گذار عمل کند و برای عرضه ارز حاصل از صادرات و فروش نفت به بازار، در صورت نیاز از ساختارهای غیرتورمی استفاده کند.