اقتصاد در آستانه فروپاشی مالی قرار دارد

فرشاد مومنی اقتصاد در آستانه فروپاشی مالی قرار دارد استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این‌که توهم عدم نیاز دولت به برنامه ششم نگران‌کننده است، گفت: اقتصاد در آستانه فروپاشی مالی قرار دارد، اما گویی برنامه‌ها، آمال و آرزو‌ها را با رفوکاری برای بهبود اوضاع نشان می‌دهد. به گزارش فارس، فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد […]

فرشاد مومنی

اقتصاد در آستانه فروپاشی مالی قرار دارد

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این‌که توهم عدم نیاز دولت به برنامه ششم نگران‌کننده است، گفت: اقتصاد در آستانه فروپاشی مالی قرار دارد، اما گویی برنامه‌ها، آمال و آرزو‌ها را با رفوکاری برای بهبود اوضاع نشان می‌دهد.

به گزارش فارس، فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در نشست خبری به منظور ارزیابی تبیین بایسته‌های توسعه ملی و کیفیت برنامه‌های وزرای اقتصادی که در مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد برگزار شد، اظهارداشت: با تمام احترامی که برای دولت روحانی قائل هستیم و تلاش‌های تنش‌زدایانه وجود دارد، همان‌طور که نامه اقتصاددانان منعکس شد، با خطای راهبردی و سیاست‌ غیرعادی در بینش اقتصادی روبه‌رو هستیم، اگر بتوانیم به سازنده نقاط ضعف نگرشی و بینشی و برنامه دولت را برملا کنیم، نقد سازنده است و می‌تواند به ارتقای عملکرد ملی کمک کند.

وی ادامه‌داد: هر کس از مسیر قانونی رأی آورد، گرامی است و عمدتاً مسایل کاستی، غفلت‌‌ها و خطاهای پرهزینه را گوشزد می‌کنیم.

این اقتصاددان با تأکید بر این‌که برای داوری برنامه‌های دولت با مشکل مواجه هستیم، تصریح‌کرد: برنامه مدون و انتشار یافته‌ای وجود ندارد و رییس‌جمهور برنامه ششم را نیز ابلاغ نکرد، رفتار دولت چه در فرایند تدوین، تصویب و ابلاغ نشان می‌دهد، همچنان توهم عدم نیاز به برنامه و تصویب آن را دارد که این موضوع نگران‌کننده بوده، زیرا چنین برنامه‌ای در دولت مشاهده نمی‌شود.

مؤمنی با اشاره به این‌که کاندیداهای اقتصادی کابینه را مورد بررسی قرار می‌دهیم و با تجربه و با برنامه‌ها آنها را نقد خواهیم کرد، گفت: اکنون چوب توسعه‌نیافتگی سیاسی را می‌خوریم، سازمان برنامه و بودجه و احزاب کارآمد نداریم. با خطر بزرگ سلطه رویکردهای دستگاهی، بخشی و سیستمی مواجه هستیم.

وی ادامه‌داد: بی‌اعتنایی غیرعادی به مسایل سرنوشت‌ساز مشاهده می‌شود، فساد، نابرابری در شرایط بحرانی، ساختار نهادی ضدتوسعه‌ای که بیش از آن‌که مشوق تولید باشد، مشوق رانت و فساد و ربا است.

این اقتصاددان با بیان این‌که افزایش هزینه‌ مبادله و پایداری محیط‌زیست در هیچ یک از برنامه‌های جزیی‌نگر حتی مورد توجه نیست، یادآورشد: با بحران هماهنگی در سطوح اجرایی دولت روبه‌رو هستیم، هر کس در بحث اشتغال و تولید ساز جداگانه‌ای می‌زند، بنابراین این ناهماهنگی غیرعادی است.

وی با اشاره به این‌که در طرز تلقی حاکم بر برنامه‌های کاندیدا ابتدایی‌‌ترین واقعیت‌های موجود نادیده گرفته شده است، یادآور شد: براساس این توهم است که دولت در آستانه فروپاشی مالی قرار ندارد و می‌تواند همچنان رانت توزیع کند که این بینش خطرناک است.

به گفته این اقتصاددان دانشگاه علامه هیچ تحلیلی در اسناد درباره چرایی و چگونگی شکل‌گیری بحران‌های موجود وجود ندارد، بیش‌تر آمال، آرزو و موارد انتزاعی فاقد تعریف علمی و اجرایی که جنبه شعاری دارد، به چشم می‌خورد و سازوکار مشخص به معنای دقیق برنامه برای برون‌رفت از چالش ارایه نشده است. الفاظ زیبا و اغواکننده بدون مضمون برنامه‌ای می‌بینیم.

مؤمنی با اشاره به برنامه‌های انتخابات ریاست جمهوری حسن روحانی که خود با نیازهای کنونی از محدودیت‌ها و خطاهای جدی رنج می‌برد، تصریح‌کرد: مطلقاً در برنامه وزرا اشاره‌ای به برنامه‌های رییس‌جمهور مشاهده نمی‌شود و این تشتت وجود دارد و وزرا عموماً از مسایل و حیطه خود هم طفره می‌روند و بی‌سروصدا عبور می‌کنند که نگران‌کننده است. از دیدگاه نظام مدنی می‌گویم بنیه فکری در ساختار قدرت تناسبی با پیچیدگی بحران‌های اقتصادی کشور ندارد. سطوح از علایم نگران‌کننده تسخیر شده دولت پر شده است.

این استاد دانشگاه ابراز امیدواری کرد که نمایندگان فکری به حال این مسأله کنند و گفت: دوره‌ گذار از دولت خام‌فروش به سمت دولت آینده‌فروش حرکت می‌کند. از سال ۸۴ تا امروز دولت‌های مرتبط برای گذران امور جاری خود در ابعاد نگران‌کننده‌ای وام‌گیری داخلی و خارجی را در دستور کار قرارداده که بحران‌های خطیری ایجاد می‌کند.

وی تأکیدکرد: مسأله اساسی این است که رانت نفتی برای دولت کفایت هزینه‌ها را نمی‌کند و عملاً طفره از مسؤولیت حاکمی مشاهده می‌شود. میزان مسؤولیتی که دولت در زمینه حاکمیت برعهده گرفته پایین‌تر از میانگین جهانی است. سال ۹۰ که اوج درآمدهای نفتی بود، اعتبارات دولتی برای آموزش پایه در دنیا به نسبت GDP بوده که این نسبت برای ایران ۳٫۲ درصد است، اکنون این بحث نگران‌کننده است. در بخش سلامت علی‌رغم جهش دوپینگ تزریق منابع در سال ۹۳ هنوز به نسبت شاخص‌های جهانی که نسبت ۶ درصد به GDP دارد در ایران ۲٫۸ درصد است. آموزش عالی نیز شکننده‌تر شده و در شرایط کنونی ۸۴ درصد دانشجویان ایرانی خودشان هزینه‌ها را تأمین می‌کنند، در حالی که آمریکا که بازارگرا‌ترین نظام آموزشی را دارد، سهم ۳ برابر ایران داشته بنابراین مسؤولیت‌گریزی کرده‌‌‌ایم.

 

مؤمنی ادامه‌داد: همه اینها به گمان ما دست‌کاری جزیی و دستگاهی و شکل و شمایل رفوگرایانه برای مناسب‌ نشان دادن اوضاع است. صمیمانه به دولت تذکر می‌دهیم که رویکرد برنامه‌ریزی شده به معنای کلمه داشته باشد. تصور خام و ضدتوسعه‌ای با برنامه‌های منفرد راه‌گشا نیست، زیرا عملکرد حسن روحانی به حساب نظام جمهوری اسلامی گذاشته می‌شود و این بینش منحط برای کلیت نظام خطرآفرین است.