هزینه بازاریابی در سطح بین‌المللی برای صادرکننده گران است

رییس شورای ملی زعفران هزینه بازاریابی در سطح بین‌المللی برای صادرکننده گران است صادرات و تجارت خارجی یکی از مسایل مهم اقتصادی در تمام کشور‌‌ها است و هر کشوری فارغ از موانع و محدودیت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای، برای حداکثر کردن سود تجاری خود به دنبال شناخت مزیت نسبی خود در تولید و صادرات آن کالا‌‌ها […]

رییس شورای ملی زعفران

هزینه بازاریابی در سطح بین‌المللی برای صادرکننده گران است

صادرات و تجارت خارجی یکی از مسایل مهم اقتصادی در تمام کشور‌‌ها است و هر کشوری فارغ از موانع و محدودیت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای، برای حداکثر کردن سود تجاری خود به دنبال شناخت مزیت نسبی خود در تولید و صادرات آن کالا‌‌ها و خدمات است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ هر چند که ثروت نفتی ما، باعث کم‌توجهی به امر صادرات غیرنفتی شده است. در این میان، محصولات کشاورزی از جمله زعفران در ایران از مزیت نسبی در تولید و صادرات برخوردار هستند. با وجود برخورداری از این مزیت بازار تولید و صادرات زعفران در سال‌های اخیر با نوسان روبه‌رو بوده است. افت ۱۴ درصدی صادرات زعفران در نیمه نخست سال جاری خبری است که اگزیم‌نیوز درمورد دلایل و عوامل آن با محسن‌احتشام، رییس شورای ملی زعفران گفت‌وگو کرده است.

رییس شورای ملی زعفران ایران در این مورد گفت: دلایل مختلفی برای افت قیمت زعفران وجود دارد که اولین آن عدم تناسب سطح زیر کشت زعفران با حجم صادرات است. در سال‌های اخیر ما با افزایش تولید روبه‌رو بودیم. کشت زعفران در گذشته تنها در خراسان متمرکز بود اما امروزه شاهد سرایت کشت زعفران به سایر نقاط ایران هستیم.

وی افزود: در سال گذشته قریب به ۳۰۰ تن تولید زعفران داشتیم و آمار گمرک در سال گذشته حکایت از صادرات ۱۷۳ تن از این محصول دارد. در مجموع با احتساب سایر مسیرهای صادراتی به عدد ۲۰۰ تن در سال می‌رسیم. برآورد از مصرف داخلی نیز ۴۰-۳۰ تن است. بنابراین ما با افزایش تولید و عدم تناسب آن با تقاضا مواجهیم و در واقع همگام با افزایش سطح کشت و تولید بازارمان توسعه پیدا نکرده است.

احتشام اظهارکرد: محدودیت‌های دوره تحریم، مشکلات نقل‌وانتقاال پول، بالا بودن نرخ تسهیلات بانکی و عدم حمایت از صنعت زعفران باعث شد در امر بازارداری، بازارسازی و بازارگردانی کاری صورت ندهیم و برندسازی برای زعفران ما رخ ندهد. عدم حمایت از این صنعت باعث شد نتوانیم در بازارهای جهانی وارد رقابت شویم. در مدت طولانی که ما تحت فشارهای مختلف بودیم رقبای قدرتمندی وارد بازار جهانی زعفران شدند و ایران در معرفی زعفران خود عقب ماند.

وی به اهمیت معرفی و کسب جایگاه زعفران در عرصه بین‌المللی تأکید کرد و گفت: متأسفانه اسپانیا در حال حاضر بزرگ‌‌‌ترین تاجر زعفران دنیاست که سالانه ۱۰۰-۷۰ تن زعفران ایرانی را خریداری، بسته‌بندی و با برند خودش به دنیا صادر می‌کند.

احتشام در ادامه به تقلب‌هایی که در این باره صورت می‌گیرد اشاره کرد و گفت: نه تنها مصرف‌کنندگان داخلی ما بلکه مصرف‌کنندگان زعفران در سطح بین‌المللی شناختی از زعفران ندارند، این عدم شناخت متقلبین را ترغیب به تولید زعفران تقلبی می‌کند که سهم بالایی را به تولید و چرخه عرضه اضافه می‌کند. یک نمونه آن افغانستان است که سالانه چندین تن زعفران ایرانی را از مشهد وارد و با نام خود به دنیا صادر می‌کند. افغان زعفران در واقع زعفران ایرانی است که با تقلب وارد بازار بین‌المللی می‌شود.

احتشام یادآور شد‌: دست‌وپای صادرکنندگان ما بسته است و انتظار بهبود صادرات در این شرایط بی‌معنی است، چراکه کوچک‌‌‌ترین اتفاقی که در شرایط فعلی برای صنعت زعفران می‌افتد، پدیده خروج زعفران ایرانی به کشورهای دیگر و صادرات آن با نام‌های غیرایرانی است و این به معنای واگذاری ارزآوری، اشتغال‌زایی و سود به رقباست.

وی گفت: با حدس و گمان به تولید نمی‌توان نگاه کرد. دولت باید واقعیت‌های فضای کسب‌وکار را درک کند. زعفران یک کالای لوکس صادراتی نیست بلکه کالایی است که بیش از ۵۰۰هزار نفر از خانواده‌های محروم کشاورز حاشیه کویر از طریق اشتغال در آن ارتزاق می‌کنند.

 احتشام به نرخ سود تسهیلات انتقاد کرد و گفت: در خوشبینانه‌‌‌ترین حالت ما ۱۶ درصد سود تسهیلات پرداخت می‌کنیم حال آن‌که رقیب ما در اسپانیا تسهیلاتی با دو درصد سود دریافت کرده و وارد بازار رقابت شده است. اسپانیا با فراغ خاطر در آغاز فصل از ایران زعفران می‌خرد حال آن‌که تولیدکننده داخلی برای صادرات با مشکلات حمل‌و نقل، بسته‌بندی، بازاریابی و بازار رسانی درگیر است.

 رییس شورای زعفران خاطرنشان ‌کرد: متأسفانه مسؤولین واقعیت‌های فضای کسب‌وکار را درک نمی‌کنند. نگاه به صادرات از پشت میز با بیرون میز متفاوت است. بازارهای جهانی بر اصل رقابت حرکت می‌کند و ما به دلیل عدم توان رقابتی، فرصت حضور را در بازار از دست داده‌ایم.

وی با انتقاد از شیوه سیاست‌گذاری در صادرات گفت: متأسفانه دولت به نظرات کارشناسی بخش تولید و صادرات بی‌توجه است. تشکل‌ها و بخش خصوصی با ذکر جزییات و به صورت دقیق بازار و مشکلات تولید را به دولت منتقل می‌کنند ولی متأسفانه جدی گرفته نمی‌شود. امروز ما پیش‌بینی می‌کنیم که با ورود به فصل زعفران بیش از ۳۵۰ تن تولید خواهیم داشت و مشکلاتی که مطرح شد گریبان کشاورزان زحمتکش را خواهد گرفت که از این راه امرار معاش می‌کنند.

احتشام درمورد جذب سرمایه‌گذاری خارجی گفت: جذب سرمایه‌گذاری در صنعت زعفران که طی آن زعفران ما در داخل خشک و فرآوری شده و با برند کشور سرمایه‌گذار صادر شود دردی از ما دوا نمی‌کند. ما باید از صنعت زعفران، صادرکنندگان و تولیدکنندگان خودمان حمایت کنیم. تولیدکننده ما اگر حمایت شود به تنهایی می‌تواند پارتنرهای قوی در دنیا پیدا کند و زعفران را با نام ایران بفروشد.

وی گفت: ما باید برای در بحث بازاریابی، بازارداری و بازارگردانی خود شریک پیدا کنیم که به فروش محصول ما با برند ایران کمک کنند. سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت زعفران در امر بازارسازی به نفع ماست. بازاریابی خرد وظیفه بنگاه‌های کوچک و بازاریابی کلان وظیفه دولت است. اگر این دو به درستی به وظیفه خود عمل کنند هم افزایی ایجاد می‌شود و نتیجه مطلوب در پی خواهد شد. متأسفانه دولت در این زمینه کمکی به ما نکرده است و هزینه بازاریابی در سطح بین‌المللی برای صادرکننده گران تمام می‌شود و در نتیجه محدود است.

وی از بانک توسعه صادرات تشکر کرد و گفت: این بانک همیشه در کنار صادرکنندگان بوده و تلاش بر حمایت از صادرات داشته و دارد. ما از سیاست‌های پولی و مالی گله داریم چون نرخ ۱۶ درصد برای تولید و صادرات گران است. در دوره قبل نرخ ۱۱ درصد بود و با افزایش آن بسیاری از صادرکنندگان ما ضربه خورده و انگیزه خود را برای کار از دست دادند و دنبال کار دیگری رفتند. بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت به سهم خود کمک زیادی به صادرکنندگان انجام دادند اما ریسک‌های متعدد دیگری در مسیر صادرات قرار دارد که قابل پیش‌بینی نبوده‌اند و همچنان وجود دارند.

 

احتشام گفت: در این میان صادرکنندگان کوچک ما در صادرات محصولات کشاورزی بیش‌ترین صدمه را دیدند و کسی به کمک آنها نشتافت. این روند ما را به اهداف صادراتی و اشتغال نخواهند رساند.