تکرار یک اشتباه تاریخی در کرمان؛ برداشت آب از عمق دو کیلومتری زمین! برداشت آب از منابع زیرزمینی یکی از اشتباهات غیرقابل انکار طی دهه‌های اخیر بوده، این روز‌ها در حالیکه منابع آب موجود در حال اتمام است، برداشت آب از اعماق هم در دستور کار قرار گرفته است. به گزارش مهر؛ کرمان سال‌های اخیر […]
تکرار یک اشتباه تاریخی در کرمان؛ برداشت آب از عمق دو کیلومتری زمین!
برداشت آب از منابع زیرزمینی یکی از اشتباهات غیرقابل انکار طی دهه‌های اخیر بوده، این روز‌ها در حالیکه منابع آب موجود در حال اتمام است، برداشت آب از اعماق هم در دستور کار قرار گرفته است.
به گزارش مهر؛ کرمان سال‌های اخیر با چالش جدی کمبود آب مواجه شده است که به دلیل عدم مدیریت سطح مصرف آب در کشور طی دهه‌های گذشته روی داده است، مطابق با برنامه ششم توسعه کشاورزی مهم‌ترین محور توسعه اقتصادی در بزرگ‌ترین استان کشور محسوب می‌شود.
در کرمان که متوسط بارندگی در استان بسیار کم‌تر از متوسط بارندگی در کشور است طی سال‌های گذشته توسعه کشاورزی در دستور کار قرار گرفته و در حالیکه در برخی از استان‌ها تعداد چاه‌های غیرمجاز به ۲۰۰ عدد هم نمی‌رسد در کرمان برای تأمین آب کشاورزی تنها در بخش چاه‌های غیرمجاز عدد باور نکردنی ۱۴ هزار حلقه چاه ثبت شده است.
نتیجه برداشت‌های بی‌رویه آب از چاه‌های مجاز و غیرمجاز دشت‌های کرمان؛ افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی بوده است، در بسیاری از دشت‌های کرمان سطح آب تا ۱۰ متر کاهش یافته است و گفته می‌شود هر سال از ارتفاع دشت‌های کرمان کم‌تر از گذشته می‌شود.
انتخاب راهی ساده و دردسرساز برای حل مسأله‌ای بزرگ
هم‌اکنون حداقل ۴۴ دشت کرمان در معرض نشست جدی قرار گرفته است و از سوی دیگر به دلیل کاهش بارندگی در استان که به دلیل خشکسالی ۲۰ ساله روی داده است متوسط بارندگی در کرمان که ۱۴۰ میلی‌متر طی سال‌های اخیر بوده است در بسیاری از سال‌ها محقق نشده است.
در طول تمام این سال‌ها برداشت آب از منابع آب زیرزمینی کرمان متوقف نشده است و هر سال ۱٫۱میلیارد مترمکعب برداشت منفی در استان کرمان روی داده است.
آمار دیگری که نشان می‌دهد در برنامه ششم توسعه در کرمان دوراندیشی انجام نشده این است که یک سوم باغ‌های کشور در کرمان احداث شده است و جالب این‌که اکثر این باغ‌ها به روش غرق آبی آبیاری می‌شود و به همین دلیل است که از ۹۰ درصد آب اختصاصی به بخش کشاورزی در کرمان ۷۰ درصد هدر می‌رود.
هر چند در سال‌های ابتدایی دولت یازدهم در کرمان طرح‌هایی در خصوص اصلاح مصرف آب در کرمان انجام شد اما متأسفانه این روز‌ها دیگر خبری از اجرای طرح‌های بزرگی مثل انتقال آب حوزه به حوزه از جمله بهشت‌آباد، انتقال آب از خلیج‌فارس و دریای عمان به کرمان نیست و به نظر می‌رسد این طرح‌ها در کش و قوس تعارضات جغرافیایی و کمبود اعتبار گرفتار شده است. طرح همیار آب در کرمان نیز دچار رخوت شده است.
طی روزهای اخیر اجرای طرح جدیدی تیتر رسانه‌های استان کرمان شد و آن برداشت آب از آخرین منابع آبی در استان است.
آبخوان‌های کرمان از بین رفته‌اند
برداشت آب از اعماق زمین طرحی است که طی ماه‌های اخیر در دستور کار دولت قرار گرفته و اجرای این طرح در استان‌هایی مانند کرمان، سیستان بلوچستان، فارس، خراسان‌جنوبی و هرمزگان دور از انتظار نیست. به نظر می‌رسد طبق گفته مسؤولان استان کرمان این طرح به زودی در کرمان نیز اجرا می‌شود.
این در حالی است که برداشت آب از منابع زیرزمینی در دسترس طی سال‌های گذشته اشتباه جبران‌نشدنی بوده است که آبخوان‌ها و ذخیره‌گاه‌های طبیعی آب در کرمان را خالی از آب کرده است و تنها منابع موجود را یا از بین برده و یا این منابع هم‌اکنون شور شده‌اند، به‌طوری‌که در برخی مناطق مانند شهرستان انار از دستگاه آب‌شیرین‌کن بر روی چاه‌ها استفاده می‌شود.
اکثر این چاه‌ها آنقدر کف‌شکن شده‌اند که عمق برخی از آنها به ۲۵۰ متر هم رسیده است.
حالا که این منابع حیاتی در کرمان نیز ته کشیده است، مسؤولان برای حل کوتاه‌مدت کمبود آب در استان به سمت برداشت آب از منابعی در اعماق زمین روی آورده‌اند که عملاً این ثروت ملی و آخرین منابع موجود در استان نیز برداشت و صرف تولید محصولات کشاورزی می‌شوند که اکثراً به صورت غرق آبی تولید می‌شوند!
در همین راستا تفاهمنامه اکتشاف آب‌های ژرف نیز بین وزیر نیرو و استاندار کرمان به امضا رسیده و سؤال این است که با برداشت این آب‌ها و حل مشکل یک نسل چه میراثی برای نسل‌های بعد به جای خواهیم گذاشت.
حالا به نظر می‌رسد در حالیکه طرح‌های انتقال آب به کرمان به دلیل هزینه‌بر بودن از اولویت خارج شده‌اند بار دیگر به سمت برداشت از تنها منابع آبی موجود در استان توجه شده و مجدد همان راهی انتخاب شده که سال‌ها قبل به خطا طی شده بود.
تنها منابع موجود در استان را از بین نبرید
علی‌محمدسلطانی از جمله کارشناسان حوزه آب و خاک است که از اجرای چنین پروژه‌ای در زمین خشکیده و کم آب دشت‌های کشور شگفت‌زده شده است.
وی می‌گوید: در حال حاضر به بزرگ‌ترین منتقدان مدیرانی تبدیل شده‌ایم که در گذشته برداشت آب از منابع آب زیرزمینی را در دستور کار قرارداده بودند و نتیجه چنین اقدامی مشکلاتی است که هم‌اکنون در اکثر استان‌ها به خصوص در استان‌های کویری مانند کرمان ایجاد شده است.
وی تصریح‌کرد: این‌که تنها منابع موجود در استان را برداشت کنیم اما سالانه میلیارد‌ها لیتر آب سطحی به صورت سیل روانه کویر شود، قابل قبول نیست نگاهی به سیل جنوب و شرق کرمان در ماه‌های اخیر و یا سیل خراسان‌رضوی و گلستان طی روزهای گذشته داشته باشید. آب‌ها هدر می‌روند اما ما دنبال برداشت تنها منابع موجود هستیم که ثروت کشور محسوب می‌شوند.
وی افزود: آب‌های ژرف در عمق بسیار زیاد زمین وجود دارند، این آب‌ها در طول زمان که گاه قرن‌ها بوده ایجاد شده‌اند و در لایه‌های بسیار پایین زمین قرار دارند و با تکنولوژی در دسترس مردم، قابل برداشت نیستند.
آب‌های عمیق کرمان هم در معرض نابودی قرار گرفته است
سلطانی بیان‌کرد: این‌که به این آب‌ها تجدیدپذیر گفته می‌شود، فرار رو به جلو است، آب‌هایی که در طول قرن‌ها ذخیره شده و در عمق زمین قرار دارد، چگونه تجدیدپذیر است؟
وی افزود: همان سرنوشتی که بر آب‌های زیرسطحی و زیرزمینی در عمق کم رفته، منتظر تنها منابع آب موجود در استان کرمان است.
این محقق منابع آب افزود: نمی‌توان به دلیل هزینه‌بر بودن و زمان‌بر بودن طرح‌های علمی و منطقی مانند انتقال آب از خلیج‌فارس و عمان، آب‌شیرین‌کن، باروری ابرها، اصلاح الگوی مصرف به خصوص در کشاورزی و غیره را کنار گذاشت و به فکر ساده‌‌ترین راه‌حل بود.
وی گفت: باید فکر کرد که این راه‌حل اشتباه چه بلایی بر سر نسل‌های آینده خواهد آورد، آب‌های موجود در اعماق زمین در واقع جزیی از زنجیره حیات است و موجب افزایش رطوبت و کنترل اکوسیستم می‌شود و بر باد دادن همه این منابع باعث می‌شود در آینده مردم همان قضاوتی را در حق ما داشته باشند که الان ما در حق گذشتگانمان داریم.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اظهارداشت: خشکسالی و کمبود آب در حال حاضر معضل اصلی بسیاری از استان‌ها است که مباحث اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در استان کرمان نیز به دلیل سال‌ها خشکسالی این مشکل وجود دارد و تشدید هم شده است.
محمدرضاپورابراهیمی افزود: استفاده از روش‌های نوین در راستای بهره‌وری از منابع موجود و کلید زدن پروژه‌های انتقال آب در استان کرمان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و باید به این نکته توجه داشت که با توجه به محدودیت منابع آبی در استان برای هرگونه تصمیم‌گیری در این زمینه باید مدیریت آینده‌نگر مدنظر قرار گیرد.
پورابراهیمی بیان‌کرد: مسلماً باید آب را به عنوان یک سرمایه در کرمان حفظ کنیم به همین دلیل باید از روش‌های سنتی کشاورزی و آبیاری هر چه سریع‌تر دست برداریم و استفاده بهینه از منابع را در دستور کار قرار دهیم.
نماینده مردم کرمان در مجلس افزود: افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی در کرمان به مشکلی جدی تبدیل شده است و بسیاری از دشت‌ها در معرض خطر قرار گرفته‌اند و سیاست استفاده از روان‌آب‌ها و تسریع در احداث سد‌ها را باید به صورت جدی پیگیری کنیم.
وی بیان‌داشت: کشاورزی مهم‌ترین مصرف‌کننده آب در استان کرمان محسوب می‌شود، باید در کنار حفاظت از قابلیت‌های اقتصادی استان کرمان مدیریت بهینه را تقویت کنیم.
کرمان همچنان در لیست استان‌های کم آب قرار دارد و مسؤولان باید این نکته را در نظر قرار دهند که هر تصمیمی که برای حل مشکل آب بگیرند در آینده مورد قضاوت قرار خواهد گرفت.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.