فمینیسم خاستگاه فکری ما نیست

معاون امور زنان و خانواده رییس‌جمهور فمینیسم خاستگاه فکری ما نیست معصومه ابتکار از نخستین روزهای تصدی خود به عنوان معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری بر اتخاذ نگاه ملی در حوزه زنان و تعامل با همه جناح‌‌ها و طیف‌های سیاسی و اجتماعی تأکید داشته است. برای تشریح این نگاه و همچنین به منظور […]

معاون امور زنان و خانواده رییس‌جمهور

فمینیسم خاستگاه فکری ما نیست

معصومه ابتکار از نخستین روزهای تصدی خود به عنوان معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری بر اتخاذ نگاه ملی در حوزه زنان و تعامل با همه جناح‌‌ها و طیف‌های سیاسی و اجتماعی تأکید داشته است. برای تشریح این نگاه و همچنین به منظور روشن شدن زمینه فکری معاون جدید امور زنان و خانواده در حوزه زنان، خبرگزاری مهر با وی به گفت‌و‌گو پرداخته که در پی می‌آید.

*معصومه ابتکار بیش‌تر به عنوان بانوی محیط‌زیستی در ذهن ایرانیان باقی خواهد ماند اما کم‌تر کسی با فعالیت‌های شما در حوزه زنان آشنایی دارد.

بله همینطور است. البته سابقه کار من در حوزه زنان به دهه ۶۰ بر می‌گردد و در همان دوره فعالیت‌های زیادی به ویژه در حوزه بین‌المللی در بخش زنان داشتم. به عنوان مثال در سومین و چهارمین اجلاس زن که به ترتیب در نایروبی و پکن برگزار شد، من هم مسؤولیت‌هایی داشتم. این مسؤولیت‌ها هم در حوزه کارشناسی و هم در حوزه کمیته ملی زنان بود. همچنین در حوزه غیردولتی در طی دهه‌های گذشته با سازمان‌های مردم نهاد فعال در بخش زنان و خانواده همکاری‌های گسترده‌ای داشته‌ام.

*شما در همین مدت کوتاه به نوعی شعار خود را «نگاه تعاملی و ملی» اعلام کرده‌اید. در مورد این شعار توضیح بیش‌تری بدهید.

معتقدم در حوزه زنان برای پیشبرد امور نباید وارد تقابل شویم. حتماً باید وارد تعامل شویم. تا امروز همه پیشرفت‌هایی که در حوزه زنان اتفاق افتاده با استدلال، با منطق و با تلاش‌هایی که توسط خود زنان صورت گرفته محقق شده است. ما امروز یک قشر تحصیلکرده بزرگ از زنان توانمند داریم که مطالبات روشنی دارند. به‌طور طبیعی هیچ دولتی نمی‌تواند این جریان اجتماعی را نادیده بگیرد. ما باید در این زمینه‌ها تلاش کنیم و مسایل را با تعامل با مجلس شورای اسلامی، قوه قضاییه، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه و مراجع تقلید پیش ببریم. نگاه تعاملی با تشکل‌های غیردولتی هم بسیار مهم است که باید مورد توجه همه کسانی که می‌خواهند قدمی در حوزه زنان ‌بردارند، باشد.

*برخی در مقابل این باورهای غلط، تفکرات فمینیستی را مطرح می‌کنند. به نظر شما ریشه این باورهای غلط کجاست و نخستین گام برای اصلاح این تفکر چیست؟

این باور‌ها و نگاه‌های نادرست ریشه در مسایل بعضاً سنتی و فرهنگی و تصورات نادرست دارد. برخی از این باورهای غلط را به دین ارتباط می‌دهند که ما معتقدیم این تحلیل کاملاً اشتباه است. کار ما یک کار فرهنگی است و رویکرد ما این است که مشکلات و موانع را با تعامل از سر راه ‌برداریم.

من فکر نمی‌کنم که لزوماً باید ریشه فعالیت‌هایمان در بهبود وضعیت زنان در جامعه را در اندیشه فمینیسم جستجو کنیم. ما اساس فعالیت‌ها و زمینه فکری خود را باید در فرهنگ و باورهای دینی خودمان پیدا کنیم و جامعه، اقتضائات و نیازهای خودمان را باید بشناسیم و با این پس زمینه اقدام کنیم. شأن و منزلت جامعه اسلامی این است که زنان در یک جایگاه رفیع متناسب با تعالیم قرآن و نگاه بلند امام به عنوان بنیانگذار انقلاب و جایگاه بلندی که رهبری در نظر دارند، قرار گیرند.

ما باید بتوانیم این جایگاه را امروز محقق کنیم. در حال حاضر شرایط جامعه ما نسبت به آنچه گفته می‌شود و باید به آن برسیم خیلی فاصله دارد. آسیب‌‌ها و چالش‌‌ها در حوزه زنان زیاد و فاصله‌های فرهنگی عمیق است. نگرش‌ها، باورهای غلط و پیرایه‌های نادرستی که به دین زده می‌شود کار را بسیار سخت کرده است. البته فعالیت‌های خوبی انجام شده و پیشرفت خیلی زیادی اتفاق افتاده است اما باید کار کنیم و برای پیشرفت و رفع زمینه‌هایی که زنان در آن به ناحق محدود شده‌اند، یا اجازه فعالیت به آنها داده نشده است، ورود کنیم.

*یکی از موضوعاتی که در دوره گذشته معاونت امور زنان و خانواده بسیار مورد توجه قرار گرفت، بحث خشونت علیه زنان بود. لایحه‌ای هم در همین زمینه تنظیم شد اما هنوز به نتیجه نرسیده است. برنامه شما برای کاهش و رفع این معضل اجتماعی در حوزه زنان و خانواده چیست؟

موضوع خشونت در جامعه وجود دارد. این خشونت در سطح خانواده، جامعه و در محیط کار دیده می‌شود که ریشه فرهنگی دارد. تأمین امنیت زنان در برابر خشونت و تدوین لایحه‌ای در این خصوص با همکاری قوه قضاییه یکی از برنامه‌های خوب معاونت امور زنان در دوره گذشته بود که این موضوع با تعامل با قوه قضاییه پیگیری خواهد شد. برای رسیدن به نقطه مورد نظر، همچنین نیازمند آموزش حقوقی و مهارت آموزی اجتماعی به زنان و دختران و چه بسا مردان هستیم. موضوع اعتیاد یکی دیگر از مواردی است که نیازمند مهارت‌آموزی است و بسیاری از خشونت‌ها هم ریشه در این معضل اجتماعی دارد، بنابراین رفع زمینه‌های خشونت علیه زنان کمک دستگاه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد را می‌طلبد.

*در نظرسنجی‌ای که شما در نخستین نشست خبری خود هم به آن اشاره داشتید، موضوع آگاهی از حقوق اجتماعی و فردی از سوی شهروندان مورد مطالبه قرار گرفته است. در این خصوص به ویژه در حوزه زنان و خانواده چه برنامه‌ای دارید؟

فکر می‌کنم یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها برای رسیدن جامعه به آگاهی در حوزه حقوق و مسؤولیت‌های اجتماعی به ویژه در حوزه زنان و دختران، آموزش و پرورش است. باید در بحث حقوق زنان و خانواده، آموزش مرتبط با حقوق فردی و اجتماعی زنان در نظام آموزش و پرورش مورد توجه قرار گیرد. باید با همه دستگاه‌ها وارد فعالیت شویم و ارتباط قوی برای کشاندن مسایل زنان به همه نهادهای مسؤول را داشته باشیم.

 

این معاونت با نقش فرابخشی و وظایف عمیق اجتماعی لازم است ارتباطات گسترده‌ای با لایه‌های مختلف جامعه برقرار کند که این وظیفه سنگینی است. امیدواریم نتیجه این تعامل سبب بهبود وضعیت زنان، تغییر نگرش‌های غلط، اصلاح مسایل فرهنگی، اصلاح باورهای غلط و نگاه‌های کجی شود که در بحث زنان داریم.