۵ درصد مساحت کل تهران بافت فرسوده است!

دستگاه‌های متولی چکار می‌کنند؟

۵ درصد مساحت کل تهران بافت فرسوده است!

با وجود این‌که ۳۲ دستگاه در موضوع نوسازی مسؤولیت دارند، اما با توجه به حجم گسترده بافت فرسوده در کلان‌شهر تهران بسیاری از مدیران از بی‌توجهی دستگاه‌ها به ایفای نقش خود در این بخش گلایه دارند.

به گزارش مهر، حدود ۳هزارو۲۷۰ هکتار، یعنی حدود ۵ درصد مساحت کل تهران را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد، بافتی که هم به لحاظ ایمنی در برابر حوادثی مانند زلزله آسیب‌پذیر است و هم به لحاظ آسیب‌های اجتماعی با چالش اساسی روبه‌رو است.

عبادا…فتح‌اللهی، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران می‌گوید: با پژوهش‌هایی که صورت گرفت، مشخص شد ۳۲ دستگاه اجرایی در نوسازی مسؤولیت دارند و بدون حضور منسجم، وظیفه‌مند و مسؤولیت‌پذیر دستگاه‌های مربوطه، امکان بازآفرینی و نوسازی یک محله به‌صورت کامل وجود ندارد و در صورت تحقق با معلولیت‌ها و محدودیت‌هایی همراه می‌شود که نارضایتی ساکنان را در پی خواهد داشت.

دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران بر ضرورت ایفای نقش تمامی ذی‌نفعان در فرایند نوسازی از جمله دولت مرکزی، دولت محلی، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، مالکین و ساکنین و… تأکید می‌کند و می‌گوید: برای تحقق مدیریت هماهنگ، انسجام و ساماندهی ساختار نقش‌آفرینان چه در درون مجموعه مدیریت شهری و چه سایر دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی دولتی ضروری است، ما موظف هستیم در درون شهرداری سازوکاری به منظور اولویت تخصیص، تأمین و هدایت بودجه در دل محلات هدف که از چالش‌های عمیق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رنج می‌برند مهیا کنیم. طبیعتاً استانداران و فرمانداران محترم نیز در کنترل و نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی ذی‌مدخل در امر نوسازی نقش بی‌بدیلی خواهند داشت.

از سوی دیگر محمدسالاری، عضو شورای شهر تهران با انتقاد از عمر پایین ساختمان‌ها و کیفیت نامطلوب بسیاری از ساختمان‌های نوساز می‌گوید: ما در این زمینه مسؤولیت سنگینی داریم، در واقع همه مجموعه‌های مرتبط مسؤولیت خطیری دارند. متأسفانه ما هنوز شاهدیم در حوزه ساخت و ساز همه مردم بدون هیچ پیش نیازی می‌توانند ورود کرده و به ساخت‌وساز اقدام کنند.

وی می‌افزاید: قسمت عمده سرمایه ملی در این حوزه به‌کار بسته می‌شود و قطعاً ورود به آن نیاز به پیش نیازهایی دارد و باید توسط متخصصین این حوزه این امر صورت گیرد.

سالاری ادامه می‌دهد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های شهرسازی ما در کل کشور به ویژه کلان‌شهر تهران چالش گستردگی بافت‌های فرسوده است. در شهر تهران ما ۳۲۷۰هکتار بافت فرسوده تمام عیار را داریم که همه مؤلفه‌های فرسودگی را دارند و در کنار آن هم حدود ۸هزار هکتار بافت ناپایدار را داریم.

وی اضافه می‌کند: این موضوع در کنار حضور گسل‌های فراوان در شهر تهران و امکان وقوع حوادث غیرمترقبه به‌ویژه زلزله و از سوی دیگر با وجود شبکه‌های انتقال نیرو اعم از آب و فاضلاب، برق، گاز و مخابرات به خاطر نبود کانال‌های تأسیسات شهری مشکل اساسی داریم و اینها باعث نگرانی ما شده که اگر خدای ناکرده زلزله بیاید نه تنها در بافت فرسوده با مشکل جدی روبه‌رو شویم که حتی امکان امدادرسانی نیز وجود نداشته باشد.

این عضو شورای شهر تهران تأکید می‌کند: برای برون رفت از این معضل بزرگ، در گام اول همه سازمان‌های مسؤول باید ورود جدی داشته باشند.

نیاز به مدیریت یکپارچه داریم

فتح‌اللهی در ادامه با اشاره به ضرورت مدیریت یکپارچه می‌گوید: معتقد هستیم مدیریت هماهنگ برای تحقق نوسازی بافت‌های فرسوده بهتر از مدیریت یکپارچه عمل خواهد کرد، چرا که تمامی دستگاه‌های ذی‌مدخل و مسؤول در این حوزه با حفظ هویت خود در راستای خدمت به ساکنان بافت‌های فرسوده تلاش می‌کنند و مدیریت شهری نیز هماهنگ‌کننده اجرایی شدن وظایف دستگاه‌ها و نهادهای مذکور خواهد بود.

دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران در ادامه سخنان خود، به استقرار ۵۰ شرکت مشاور در قالب دفاتر خدمات نوسازی در ۱۴۹ محله بافت فرسوده اشاره می‌کند و می‌گوید: دفاتر خدمات نوسازی، اتاق فکر فنی و توسعه بازآفرینی محله هستند که طرح‌ها را مطالعه می‌کنند و براساس اقتضائات بودجه‌ای و محلی از طریق شهرداران نواحی در شهرداری منطقه به تصویب می‌رسانند.

به گفته فتح‌اللهی بخشی از طرح‌های مصوب دفاتر خدمات نوسازی که با بودجه و امکانات درون شهرداری می‌بایست انجام شود از طریق شهرداری اجرایی می‌شود و بخشی دیگر که نیازمند کمک دستگاه‌های دیگر مثل بهزیستی، کمیته امداد، آب، برق، گاز و… است نیز پس از هماهنگی در جلسات ستاد بازآفرینی پایدار شهر تهران وارد مرحله اجرا می‌شود.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران از رشد ۶۸ درصدی نوسازی در ۵ ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال گذشته خبر داده و می‌گوید: این رشد پس از ابلاغ بسته تشویقی نوسازی اتفاق افتاد که توانست ۲۵درصد هزینه ساخت و ساز را در بافت‌های فرسوده تقلیل دهد، گرچه برخی از دستگاه‌ها در این زمینه به تعهدات خود عمل نکردند.

فتح‌اللهی تأکید می‌کند: ۵درصد مساحت شهر تهران بافت فرسوده است که ۲۲درصد پلاک‌ها و ۱۵درصد جمعیت را در برگرفته است. با مقایسه این ۳ رقم می‌توان به میزان فقر سرانه‌ها، فشردگی و تراکم جمعیت بالا در بافت‌های فرسوده پی برد. در مقابل ۵درصد شهر تهران نیز به عنوان اراضی ذخیره نوسازی مشخص شده بودند و طراحان طرح‌های تفصیلی و جامع بر این بودند که ضعف ۵درصد اول را با توانایی ۵درصد دوم پوشش دهند و نوسازی در شهر به‌صورت دینامیک اتفاق بیفتد.

ضرورت ارایه مدل نوسازی به صورت بلوک شهری

سالاری با تأکید بر این‌که اصل بافت فرسوده در واحدهای زیر ۱۰۰ متر است می‌گوید: اگر بخواهیم مقایسه‌ای در مدل‌های نوسازی ایران با دیگر کشور‌ها داشته باشیم باید بگویم بسیاری از کشورهای موفق از مدل نوسازی بلوک شهری استفاده کردند و ما در ایران به شیوه پارسلی استفاده می‌کنیم و نهایتاً مشوق‌هایی هم می‌دهیم.

وی می‌افزاید: البته به لحاظ اطلاع‌رسانی هم دفاتر نوسازی توانسته‌اند میزان آگاهی مردم ساکن بافت فرسوده را زیاد کنند و به آنها بقبولانند که اگر تجمیع کنند، بسته‌های تشویقی بیش‌تری به آنها ارایه می‌شود. اما با وجود همه این اقدامات در حال حاضر شاهد تجمیع دو یا چند بلوک هستیم، اما در کشورهای دیگر یک بلوک شهری را یک‌جا بازسازی می‌کنند.

این عضو شورای شهر تهران ادامه می‌دهد: ما این جا مشکلات قانونی داریم یعنی به دلیل قانون‌های فرادست که داریم و ملاک عمل است شهرداری‌ها و دولت نمی‌توانند برای این تجمیع همه را الزام کنند که به پروژه نوسازی بپیوندند و اگر کسی نخواهد می‌تواند استنکاف کند.

این عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه می‌دهد: در صورتی که ما باید این تکلیف را بگذاریم چون بافت فرسوده چالش ملی و بحران فراگیر است لذا باید قانون فرادست را اصلاح کنیم که شهرداری‌ها بتوانند الزام کنند و به لحاظ قانونی افرادی که ورود نمی‌کنند را مجاب کنند که مشارکت کنند.

تأکید بر ورود مجلس به حوزه نوسازی بافت فرسوده

فتح‌اللهی در خاتمه می‌گوید: امید می‌رود مدیریت هماهنگ نوسازی بتواند در چشم‌انداز ۴ سال آینده که همگرایی عمومی تری بین دولت و شهرداری شکل گرفته است و نمایندگان مجلس شورای اسلامی شهر تهران نیز نسبت به موضوع نوسازی وقوف بهتری پیدا کرده‌اند و دغدغه‌مندتر از گذشته موضوع را پیگیری می‌کنند، با شتاب بیش‌تری محقق شود.

 

دبیر ستاد بازآفرینی شهر تهران همچنین بر ضرورت کنترل و نظارت نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر روند اجرایی شدن سالانه ۱۰درصد نوسازی توسط کلیه دستگاه‌های ذی‌نقش در این حوزه تأکید می‌کند.