وضعیت بد رودخانه «بالخلی‌چای» در اردبیل

وضعیت بد رودخانه «بالخلی‌چای» در اردبیل رودخانه بالخلی‌چای در اردبیل که تنها جریان حیاتی بازمانده از شهری شهره به سرزمین آب‌‌ها است، به بهانه توسعه، آخرین ذرات حیات را فرو می‌بلعد. به گزارش مهر، گروهی بر این باورند که شکل‌گیری شهر اردبیل در ابتدا به دلیل اقلیم منطقه و وجود رودخانه‌ها و چشمه‌های متعدد آن […]

وضعیت بد رودخانه «بالخلی‌چای» در اردبیل

رودخانه بالخلی‌چای در اردبیل که تنها جریان حیاتی بازمانده از شهری شهره به سرزمین آب‌‌ها است، به بهانه توسعه، آخرین ذرات حیات را فرو می‌بلعد.

به گزارش مهر، گروهی بر این باورند که شکل‌گیری شهر اردبیل در ابتدا به دلیل اقلیم منطقه و وجود رودخانه‌ها و چشمه‌های متعدد آن بوده است. در واقع شکل‌گیری تمدن و تاریخی که امروز محل فخرفروشی برخی مدیران است به بهانه جریان‌های حیاتی شکل گرفته که متولی خود را گم کرده و یکی پس از دیگری می‌خشکد.

زمانی در شهر اردبیل چشمه‌های متعددی در محلات شهری وجود داشت و قبل از لوله‌کشی آب، مردم از طریق این چشمه‌ها آب مورد نیاز خود را تأمین می‌کردند. در واقع گذشته‌ای که کهنسالان از اردبیل ترسیم می‌کنند شهری پر آب و سرسبز بوده که رودخانه‌های کوچک در بخش‌های مختلف آن جریان داشته و پل‌های کوچکی بر روی این رودخانه‌ها ساخته شده بود.

مهم‌ترین رودخانه‌ها بالخلی‌چای است که در ابتدا دو شاخه بوده و در طول شهر اردبیل جریان داشته است. حال امروز به یک شاخه خشک شده تبدیل شده و در طول بستر آن رمقی از حیات باقی نمانده است.

ساخت‌وسازهای متعدد، افزایش نیازهای شهرنشینی و افزایش نیاز به آب موجب شده هر مدیر متولی سهمی از آب رودخانه را از آن برنامه‌های خود ساخته و در نهایت پل‌‌‌ها و سازه‌ها و مزارع زیبا به قیمت خشک شدن رودخانه شکل گرفته است.

این در حالی است که کارشناسان محیط‌زیست از عواقب این غفلت و بی‌توجهی به وضعیت رودخانه ابراز نگرانی می‌کنند.

 خشک شدن رودخانه به دلیل ساخت پل نیست

تا همین یکی دو سال قبل رودخانه بالخلی‌چای با وجود این‌که از مشکلات بهداشتی متعددی رنج می‌برد و متأسفانه به زباله‌دانی شهر تبدیل شده بود، اما جریان داشت و به ویژه در زمستان سطح آب رودخانه بستر آن را به صورت کامل پوشش می‌داد.

اما ساخت‌وسازهایی در پیرامون رودخانه به ویژه پل قدس موجب شد مسیر زندگی این رود تغییر یابد.

ساخت‌وسازهایی در پیرامون رودخانه به ویژه پل قدس موجب شد مسیر حیات رود خانه بالخلی‌چای تغییر یابد، هر چند در طول مدت زمان ساخت‌وساز تلاش می‌شد آب‌باریکه‌ای از جریان رودخانه حفظ شود اما این اقدامات و دست‌کاری در مسیر رودخانه نتوانست مانع از خشک شدن بستر رودخانه در بخش وسیعی از آن باشد.

تا جایی که گله‌مندی کارشناسان بالا گرفت و مدیران شهرداری اردبیل خشک شدن رودخانه را مرتبط با ساخت‌وساز خود ندانستند.

اخیراً معاون خدمات شهری شهرداری اردبیل در پاسخ به اعتراضات مدافعان محیط‌زیست گفته است بر خلاف برخی شائبه‌ها ساخت‌وساز پل قدس دلیل کم‌آبی رودخانه بالخلی‌چای اردبیل نیست.

کاهش آب رودخانه از تبعات توسعه شهر

دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل معتقد است وضعیت امروز رودخانه بالخلی‌چای به رشد و توسعه شهر، افزایش جمعیت و به تبع افزایش نیازهای آبی بازمی‌گردد.

رسول‌صمدزاده با بیان این‌که سدسازی‌‌‌ها از جمله سد یامچی و کاهش سهم آب رودخانه از دلایل خشکی رودخانه است، اضافه کرد: از سویی ما ناگزیر به سدسازی هستیم و یکی از راهکارهای تأمین آب شرب و کشاورزی سدسازی است.

بستر بالخلی‌چای انباشته از شعارهای مدافعان محیط‌زیست شده است. وی به گرمایش زمین و تأثیرات آن در اقلیم اردبیل اشاره و تأکید کرد: به عنوان مثال زمانی کوه سبلان کانون یخچال‌های دائمی بوده اما امروز یخچال‌‌‌ها به برف‌چال تبدیل‌ شده‌اند.

به گفته صمدزاده روند افزایش دما، افزایش جمعیت و افزایش نیازهای محیطی موجب شده که بیش از اندازه از منابع آبی استفاده شود و در نتیجه اثرات آن در آب‌های سطحی از جمله بالخلی‌چای نیز دیده شود.

 نگرانی کارشناسان از اثرات اقلیم بر بالخلی‌چای با سوءمدیریت‌ها به مراتب تشدید می‌شود. به‌طوری که امروز شهروندان از مشکلات بهداشتی رودخانه ابراز گله‌مندی می‌کنند.

بستر بالخلی‌چای انباشته از شعارهای مدافعان محیط‌زیست نیز شده است. برخی برنامه‌های تصنعی در پیرامون آن اجرا شده اما در شرایط بحرانی رودخانه، مردم‌نهادمآب‌‌ها کنار کشیده‌اند.

 

رودخانه بالخلی‌چای نه اقدامات تزیینی می‌طلبد و نه اظهارات حمایتی پشت تریبونی. امروز وضعیت این رودخانه ایجاب می‌کند که مسؤولان دور یک میز نشسته و تصمیم عاجل اتخاذ کنند. وضعیت فعلی در صورت تداوم منجر به خشک شدن کامل رودخانه در مدت زمان کوتاهی خواهد شد و در آینده نه چندان دور مدعیان حفاظت از محیط‌زیست نمی‌توانند مسؤولیت را بر خود تمام شده بدانند.