بهره‌برداری از ذخایر شن و ماسه چگونه بحران‌ساز می‌شود؟ محققان معتقدند که بهره‌برداری بی‌رویه از منابع شن و ماسه در سطح جهان باعث کمبود این منابع شده است و علاوه بر آن به محیط‌زیست آسیب می‌زند، جوامع را به خطر می‌اندازد و حتی سبب ترویج جنگ و خشونت می‌شود. به گزارش ایرنا از خبرگزاری یونایتدپرس، […]
بهره‌برداری از ذخایر شن و ماسه چگونه بحران‌ساز می‌شود؟
محققان معتقدند که بهره‌برداری بی‌رویه از منابع شن و ماسه در سطح جهان باعث کمبود این منابع شده است و علاوه بر آن به محیط‌زیست آسیب می‌زند، جوامع را به خطر می‌اندازد و حتی سبب ترویج جنگ و خشونت می‌شود.
به گزارش ایرنا از خبرگزاری یونایتدپرس، جمعی از کارشناسان مرکز تحقیقات تنوع زیستی در آلمان و پژوهشگرانی از دانشگاه‌های میشیگان، جورجیا و بویز در آمریکا می‌گویند که مردم با مشاهده گستردگی پوشش شن و ماسه در سواحل و بیابان‌های بی‌پایان بی‌درنگ منبعی نامحدود را برای آن تصور می‌کنند.
اما براساس چشم‌اندازی که در نشریه علمی Science منتشر شده است، تقاضای روزافزون برای شن و ماسه به همراه استخراج کنترل‌نشده این موادمعدنی برای تأمین تقاضا، عوامل اصلی کمبود آن هستند. شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد مقدار شن و ماسه در بسیاری از مناطق تا حد زیادی کاهش یافته و کمیاب شده است.
برای نمونه در ویتنام، تقاضای داخلی برای شن و ماسه بیش از ذخایر کل این کشور است؛ به‌طوری که براساس اطلاعیه‌های رسمی، در صورت تداوم وضعیت موجود، منابع شن و ماسه‌های ویژه ساخت و ساز در این کشور احتمالاً تا سال ۲۰۲۰ به اتمام می‌رسد.
این مشکل به ندرت در بحث‌های علمی مورد توجه قرار می‌گیرد و از لحاظ سیستماتیک مورد مطالعه قرار نگرفته است.
با این حال، گرایش رسانه‌ها به واکاوی تبعات بهره‌برداری بی‌رویه از منابع شن و ماسه باعث شد که محققان نیز به آن توجه کنند؛ به واقع، محققان تلاش‌های زیادی برای اندازه‌گیری تأثیر ساختارهای زیربنایی مانند جاده‌ها و ساختمان‌ها بر زیستگاه‌های اطراف آنها انجام می‌دهند، اما اثرات استخراج معادن مانند معادن شن و ماسه برای ایجاد سازه‌ها نادیده گرفته شده‌اند.
** تقاضای روزافزون برای شن و ماسه
شن و ماسه در حال حاضر بیش‌ترین موادمعدنی استخراج شده در جهان است، به‌طوری که میزان بهره‌برداری از منابع این دو ماده از استخراج سوخت‌های فسیلی و زیست توده پیشی گرفته است.
همچنین شن و ماسه دو عنصر کلیدی برای ساخت بتن، جاده‌ها، شیشه و ابزارهای الکترونیک هستند. مقدار زیادی شن و ماسه برای پروژه‌های آبادسازی زمین، استخراج گاز و برنامه‌های بازسازی ساحلی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
این در حالی است که وقوع سیل‌های اخیر در هوستون، هند، نپال و بنگلادش به تقاضای جهانی برای شن و ماسه دامن می‌زند و آن را بیش از پیش افزایش خواهد داد.
در سال ۲۰۱۰، کشور‌‌ها حدود ۱۱ میلیارد تن شن و ماسه فقط برای ساخت و ساز استخراج کردند؛ بیش‌ترین میزان این بهره‌برداری در منطقه آسیا و اقیانوس آرام و به دنبال آن، اروپا و آمریکای شمالی بود.
** استخراج شن و ماسه و آسیب به انسان و محیط‌زیست
پیامدهای منفی بهره‌برداری بی‌رویه شن و ماسه در مناطق فقیر محل استخراج این موادمعدنی کاملاً حس می‌شود.
همچنین استخراج گسترده شن و ماسه اکوسیستم‌های رودخانه‌ها و سواحل را تغییر می‌دهد، افزایش رسوبات معلق را به همراه دارد و باعث فرسایش می‌شود.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که عملیات استخراج شن و ماسه بر تعدد گونه‌های مختلف جانوری، از جمله ماهی‌ها، دلفین‌ها، تمساح‌‌ها و سخت‌پوستان تأثیر منفی دارد.
استخراج شن و ماسه تأثیرات جدی بر معیشت مردم نیز دارد؛ زیرا سواحل و تالاب‌‌ها از ساکنان جوامع ساحلی در برابر دریاهای خروشان محافظت می‌کنند و افزایش روزافزون فرسایش ناشی از استخراج شن و ماسه باعث می‌شود که این جوامع در برابر بروز سیل و طوفان آسیب‌پذیرتر شوند.
گزارش اخیر شبکه Water Integrity نشان داد که استخراج بی‌رویه شن و ماسه اثرات سونامی اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ در سریلانکا را تشدید کرد.
در دلتا مکونگ، استخراج شن و ماسه در حال کاهش چشمگیر ذخایر رسوبی است که این موضوع پایداری دلتا را تهدید می‌کند و احتمالاً باعث افزایش نفوذ آب شور در فصول خشک سال می‌شود و خطری برای امنیت آب و غذای جوامع محلی خواهد بود.
محققان خاطرنشان کردند که علاوه بر این، استخراج شن و ماسه بر سلامت و بهداشت نیز تأثیر منفی دارد که هنوز چندان مشخص نشده و لازم است که تحقیقات بیش‌تری در این زمینه انجام شود.
به گفته محققان، فعالیت‌های استخراج شن و ماسه باعث ایجاد استخرهایی از آب راکد می‌شود که می‌توانند مکان‌های مناسبی برای پرورش پشه‌های مالاریا باشند.
این استخر‌‌ها همچنین ممکن است نقش مهمی در گسترش بیماری‌های در حال ظهوری مانند زخم Buruli در غرب آفریقا داشته باشد که یک عفونت باکتریایی پوست است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.