نویسنده: آلکساندرب لوزرتسف آلکساندر بلوزرتسف، از مشاوران صنعتی برجسته می‌گوید: «پس از شکوفایی بورس کالا و رکود آن در دهه ۱۹۹۰، بورس‌های مدرن کالای روسیه با پیشینیان خود تفاوت‌های بسیاری دارند». وی در این مقاله تصویری جامع از وضعیت کنونی ارایه می‌دهد. شکی نیست که روسیه می‌تواند از مزایای بورس‌های معاملات مشتقه کالا بهره‌مند […]
نویسنده: آلکساندرب لوزرتسف
آلکساندر بلوزرتسف، از مشاوران صنعتی برجسته می‌گوید: «پس از شکوفایی بورس کالا و رکود آن در دهه ۱۹۹۰، بورس‌های مدرن کالای روسیه با پیشینیان خود تفاوت‌های بسیاری دارند».
وی در این مقاله تصویری جامع از وضعیت کنونی ارایه می‌دهد.
شکی نیست که روسیه می‌تواند از مزایای بورس‌های معاملات مشتقه کالا بهره‌مند شود. وسعت بخش کالا و مواد خام )محلی و صادراتی) این کشور به اندازه‌ای است که فعالیت موفقیت‌آمیز و پشتیبانی گسترده از توسعه بورس‌های کالا را امکان‌پذیر می‌سازد. چنین بورس‌هایی برای گروه‌های بسیاری سودمند هستند: تولیدکنندگان از انعطاف‌پذیری بیش‌تری برخوردار می‌شوند و می‌توانند فعالیت‌های تجاری خود را بهتر سازماندهی کنند، افراد و شرکت‌هایی که در بخش فرآوری فعالیت دارند تأثیر نوسان قیمت در سود فرآوری را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهند، معامله‌گران (و به‌ویژه صادرکنندگان) می‌توانند فعالیت‌های خرید خود را بهبود بخشند و ریسک‌های قیمت خود را بهتر مدیریت کنند، بانک‌ها و مؤسسات سرمایه‌گذار در بخش کالا از امنیت بیش‌تری برخوردار می‌شوند، و نهادهای دولتی روسیه می‌توانند با سهولت و شفافیت بیش‌تری خرید و فروش کنند. هم‌چنین باید به یکی دیگر از کمک‌های مهم بورس معاملات آتی و اختیار کالا به بخش کالای کشور اشاره کرد: این بورس‌ها به کلیه فعالان بازار اجازه می‌دهند که بدون اتکا به ضمانت‌ها و یارانه‌های دولت، در شرایط ریسکی بازار آزاد فعالیت کنند. به‌طور کلی، برخورداری از وجود یک بورس خوب و روان معاملات آتی و اختیار، به روسیه کمک می‌کند تا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالای جهان، توان بالقوه خود را در تعیین قیمت تحقق بخشد. از سوی دیگر چنین بورسی به دولت روسیه کمک می‌کند تا از دخالت‌های پرهزینه در بازار کالا پرهیز کند، پیش‌بینی‌پذیری قیمت‌های کالا را افزایش می‌دهد، و امنیت و ثبات اقتصادی کشور را بیش‌تر می‌کند و در نهایت، توان رقابتی بخش کالای روسیه را افزایش می‌دهد.
به‌طور بالقوه، شرایط کنونی اقتصاد روسیه برای توسعه موفقیت‌آمیز چنین بورس‌هایی مساعد است. این کشور هنوز از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان کالا در جهان است و در بازارهای انرژی، فلزات، الوار، مواد شیمیایی، و محصولات کشاورزی از جایگاه برجسته‌ای برخوردار است. بازار فیزیکی داخلی روسیه بزرگ است و قیمت‌های آن از نوسان معینی برخوردارند و برای پوشش ریسک هیچ ابزار رقابتی وجود ندارد. بازار کالای این کشور دارای فعالان متعددی است و برخورداری از ابزارهای مناسبتر کاهش ریسک می‌تواند دسترسی آن‌ها به منابع مالی را افزایش دهد. علاوه بر این، تمرکززدایی تجارت خارجی روسیه و حذف انحصار دولتی در چندین سال گذشته به ایجاد شرایط تجاری باثبات‌تر در بازارهای داخلی کالا کمک کرده است.
اگرچه تعداد انگشت‌شماری از صادرکنندگان بزرگ روسیه بر بعضی از بخش‌های کالای کشور تسلط دارند، این تمرکز بازار نباید مانع از عملکرد موفقیت‌آمیز یک بورس بالقوه معاملات آتی و اختیار کالا شود. این فعالان بزرگ بازار روسیه (هم‌چون گازپروم، لوک اویل، TNK-BP ، روسال، RAO’UES ، گازپروم- نِفت و غیره ۲۷۸ ) می‌توانند نحوه استفاده مناسب از بورس ابزارهای مشتقه در سطح داخلی و بین‌المللی را فرا بگیرند. بنابراین تعجبی ندارد که چندین گروه در روسیه علاقه شدیدی به ایجاد این بورس‌ها ابراز کرده‌اند و در زمینه تأسیس بورس‌های ابزارهای مشتقه کالا در روسیه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
پس از شکوفایی و رکود بورس کالا در دهه ۱۹۹۰ ، بورس‌های کالای مدرن روسیه با پیشینیان خود تفاوت‌های بسیاری دارند. اکنون، در سرتاسر کشور تنها در حدود ۵۰ بورس کالا به صورت رسمی به ثبت رسیده‌اند. اکثر این بورس‌ها در بازارهای داخلی کالا نقش مهمی ایفا نمی‌کنند و معمولاً می‌کوشند با ایجاد نوعی بازار یا ارایه خدمات سازماندهی مناقصات منطقه‌ای مختلف به دولت‌های منطقه، به حیات خود ادامه دهند. برخی از این بورس‌ها همچنان می‌کوشند تا در فعالیت‌های کارگزاری در بازارهای منطقه‌ای کالا شرکت کنند، ولی در حال حاضر نقش اقتصادی چندانی ایفا نمی‌کنند.
دو بورس بزرگ مالی الکترونیک این کشور، یعنی بورس تجاری روسیه و بورس ارز بین بانکی مسکو چند سالی است می‌کوشند بازارهای ابزارهای مشتقه مدرن و نقد شونده‌ای را برای ابزارهای مالی خود (سهام روسیه، ارزهای خارجی، و نرخ‌های بهره بانکی) ایجاد کنند. از این نظر، نتایج ملموس تلاش‌های بازار ابزارهای مشتقه بورس تجاری روسیه بیش از بورس ارز بین بانکی مسکو بوده است.
بورس تجاری روسیه ۵ سال قبل و با معاملات قراردادهای مشتقه سهام شرکت‌های روسی و برخی از ارزهای معروف، بازار ابزارهای مالی مشتقه خود را که فورتس نام داشت راه‌اندازی کرد. از آن زمان، این بورس به بزرگ‌ترین و پویا‌ترین بازار معاملات آتی و اختیار در روسیه و کل اروپای شرقی تبدیل شده است. موفقیت فورتس به شدت به افزایش تقاضای جامعه سرمایه‌گذاران روسیه (پوشش‌دهندگان ریسک و سفته‌بازان) برای ابزارهای جدید سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک وابسته است. رشد سریع بازار سهام روسیه در دهه ۲۰۰۰ نیز قدرت این توسعه ظرفیت را افزایش داده است. از سوی دیگر، بازار معاملات آتی و اختیار بورس تجاری روسیه عمدتاً به عنوان بازار سفته‌بازی توسعه یافته که بیش‌تر به قراردادهای کوچک‌تر (با توجه به اندازه قرارداد) و نقدشونده‌تر علاقه‌مند است. معاملات قراردادهای آتی ارز نیز در سال ۲۰۰۶ راه‌اندای شد و بیش‌تر بر قراردادهای دلار امریکا و یورو متمرکز می‌باشد.
بلند پروازانه‌‌ترین برنامه بورس تجاری روسیه، راه‌اندازی معاملات قراردادهای مشتقه کالا است. ولادیمیر پوتین، رییس جمهور وقت روسیه از ضرورت توسعه بورس‌های کالا در روسیه، به‌ویژه در بخش‌های صادرات- محور هم‌چون انرژی، غلات و فلزات سخن گفت و این مسأله حرکت فعالانه به سوی راه‌اندازی قراردادهای آتی کالا در بورس را تقویت کرد. علاوه بر این، در ماه می سال ۲۰۰۶ وی در سخنرانی سالیانه خود در مجلس دوما به این نکته اشاره کرد که برای ایجاد بنیان‌های اقتصادی مس تحکم برای تبدیل پذیری کامل روبل روسیه، کلیه معاملات بورس کالای روسیه باید براساس روبل روسیه انجام شود.
کم‌تر از یک سال قبل، بورس تجاری روسیه تلاش‌های خود را برای راه‌اندازی قراردادهای کالای جدید (به‌ویژه محصولات انرژی، طلا، شکر و غالت) افزایش داد. پس از اجرای کارهای مقدماتی، بورس تجاری روسیه و آژانس بین‌المللی اطلاعات انرژی پلاتز (گروه مک گراهیل) ۲۷۹ در ژوئن سال ۲۰۰۶ قرارداد آتی نفت روسیه را روانه بازار کردند که برای فروش نفت روسیه در خارج از روسیه (اورال ۲۸۰ )ا یجاد شده است. این قرارداد بر منبای تسویه کامل نقدی بدون تحویل است. همزمان، مدیریت فورتس در حال بررسی روش تحویل فیزیکی در آینده نزدیک است، ولی این کار به میزان زیادی به موفقیت این قرارداد وابسته بوده و به حمایت معامله‌گران اصلی بین‌المللی و روسی نفت (از قبیل لوک‌اویل، – TNK BP،گازپروم– نفت و دیگران) نیز متکی است.
قرارداد جدید نفت روسیه (اورال) بر اساس روبل روسیه است و از طریق سیستم پایاپای فورتس پایاپای می‌شود که سرمایه آن بالغ بر ۳۵۰ میلیون دلار آمریکا است. این معامله در سیستم الکترونیکی فورتس و بر مبنای نوسان قیمت نقدی نفت اورال در بنادر دریای شمال (رتردام، آمستردام، و آنتِوِرپ) انجام شده و قیمت‌ها به صورت منظم توسط نشریه پلاتز ارایه می‌گردد. این قراردادهای آتی نفت بزرگ نیستند، چون مدیریت فورتس می‌خواهد تعداد شرکت‌کنندگان در این بازار، از جمله سرمایه‌گذاران را تا جایی که ممکن است افزایش دهد.
بورس تجاری روسیه و پلاتز در زمینه ایجاد قراردادهای جدید مشتقه برخی از انواع دیگر نفت روسیه (به‌ویژه نفت و فرآورده‌های نفتی که در بازارداخلی معامله می‌شوند) نیز بررسی‌هایی را آغاز کرده‌اند.
پلاتز برای فعالیت‌های مربوط به اطلاعات قیمت در بازار انرژی داخلی روسیه از راهبردی بلندمدت برخوردار است و بنابراین ممکن است درآینده نزدیک، شاهد همکاری موفقیت‌آمیز طرفین در قراردادهای داخلی انرژی باشیم.
بورس تجاری روسیه باید برای گسترش معاملات نفت و فرآورده‌های نفتی دست‌کم با دو بورس دیگر رقابت کند. یکی دیگر از رقبای سرسخت فورتس در معاملات قراردادهایآتی نفت صادراتی اورال/ ربکو روسیه پروژه مشترکی است که بورس تجاری نیویورک «نایمکس» و شرکت روسی «اکسپرتیکا» – مستقر در لندن- حدود یک سال قبل آغاز کرده‌اند. تفاوت اصلی میان این دو پروژه این است که قرارداد آتی نفت بورس تجاری نیویورک/اکسپرتیکای روسیه، در بورس تجاری نیویورک شعبه اروپا در لندن و بر اساس دلار آمریکا معامله می‌شود. این معامله از قوانین بریتانیا تبعیت می‌کند و از طریق سیستم پایاپای بورس تجاری نیویورک در نیویورک تسویه می‌شود. این قرارداد قرار است امکان تحویل فیزیکی بر مبنای قیمت‌های فوب دریای بالتیک در پایانه بندر دریایی پریمورسک را فراهم کند که در شمال و در نزدیکی سن پیترزبورگ قرار دارد.
یکی دیگر از برنامه‌های مهم دولت روسیه برای بورس نفت این کشور (وزارت توسعه اقتصادی و بازرگانی)، سازماندهی بازار نقدی نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه است. ولی این فرایند مستلزم طی مسیر اداری طولانی است و هنوز درباره نحوه سازماندهی و تسویه یا محل اجرای این معاملات تصمیم‌گیری نشده است. در حال حاضر دست‌کم دو بورس روسی (بورس ارز بین بانکی مسکو و بورس بین منطقه‌ای نفت و گاز ) در این پروژه نقش فعالی ایفا می‌کنند، ولی تا زمان کسب نخستین نتایج عملی راهی طولانی در پیش است.
در ماه ژوئن سال ۲۰۰۶ ، فورتس قراردادهای آتی طلا را راه‌اندازی کرد که به صورت نقدی و بر مبنای روبل است، و تا پایان همان سال درصدد راه‌اندازی چند قرارداد دیگر از جمله قراردادهای شکر و غلات نیز بود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.