به لحاظ منابع آبی تهران دیگر جای زندگی نیست

به لحاظ منابع آبی تهران دیگر جای زندگی نیست

رشد روزافزون جمعیت، توسعه صنعت، گسترش شهرنشینی در کشور و افزایش سطح رفاه، سبب افزایش تقاضای آب و کاهش کیفیت منابع آب شده است.

به دلیل تمرکز فعالیت‌ها، انفجار جمعیت، رشد سریع شهرنشینی و مهاجرت در استان تهران، نیاز آبی در این استان به‌صورت فزاینده‌ای در حال رشد است. مهدی‌میرزایی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز در گفت‌و‌گو با سیناپرس ضمن اشاره به این موضوع گفت: در زمینه مشکلات آب باید به بحث کمی و کیفی آن بپردازیم. برای تأمین آب در شهر تهران از دو رودخانه اطراف تهران استفاده می‌کنیم و یکی از مشکلات ما در این زمینه نبود رودخانه دائمی است که در حد استفاده آب شرب باشد.

علاوه بر این در مورد آب‌های زیرزمینی کنترلی وجود ندارد و چند ۱۰ هزار چاه غیرمجاز و مجاز داریم و در محدوده آب زیرزمینی یا آبخوان تهران که از دشت‌های ممنوعه است نیز چاه حفر می‌شود.

میرزایی افزود: به‌ هرحال از نظر کمی در زمینه منابع آبی وضع خوبی نداریم. بی‌شک افزایش جمعیت کشور در یک سده گذشته تأثیر فراوانی در مصرف آب داشته است و این امر در کنار خشکسالی یکی از عوامل مؤثر بر تنش بی‌آبی در کشور است.

وی خاطرنشان‌کرد: در همین راستا کار تحقیقاتی با هدف یافتن معیار تنش آبی انجام شده است. اگرچه می‌دانستیم ایران از حد تنش آبی دور است، اما وقتی موضوع را در سطح استان بررسی کردیم به این نتیجه رسیدیم که تهران بعد از سیستان و بلوچستان دومین استان خشک ایران است. به این دلیل که جمعیت استان تهران نسبت به منابع آبی بسیار زیاد است و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن بود که اگر با همین نسبت پیش برویم در سال ۱۴۱۰ از حد تنش آبی به حد تنش آبی غیرقابل مدیریت خواهیم رسید و دیگر راه‌حلی وجود نخواهد داشت تا معضل بی‌آبی را حل کند.

تهران بعد از سیستان و بلوچستان دومین استان خشک ایران است

این استاد دانشگاه عنوان‌کرد: در مورد بحث کیفی آب نیز مشکل دیگری وجود دارد. خوشبختانه آب سطحی از کیفیت خوبی برخوردار است اما در بحث آب زیرزمینی به دلیل این‌که از قدیم فاضلاب درستی نداشته‌ایم، ۵۰ تا ۶۰ درصد آبی که مصرف می‌کنیم به زیرزمین برمی‌گردد و در واقع آب فاضلاب است تا جایی که برخی نقاط تهران دچار مشکلات بیش‌تری هستند. در تهران از حوالی خیابان پیروزی به پایین مشکل وجود نیترات بیش ‌از حد استاندارد در آب وجود دارد اما طی اقداماتی که انجام ‌شده است، خط لوله‌ای به جنوب تهران کشیده شد و اوضاع به حد نرمال رسیده است اما هنوز به حد کمینه نرسیده است. اما شهرری و احتمالاً جنوب و جنوب غربی نیز بدون مشکل نخواهد بود.

مهدی‌میرزایی درباره طرح اگو گفت: ظاهر این طرح‌ها گول‌زننده است اما همه از لحاظ مالی و اجرایی هزینه‌بر است و هم نیاز به مدیریت اجرایی دقیق دارد. از سوی دیگر در مورد این طرح نیز اختلاف‌هایی وجود دارد زیرا به‌تازگی دریافته‌اند که قسمت عمده آب زیرزمینی تهران از فاضلاب مردم تأمین می‌شده و اگر همه شبکه فاضلاب را با این طرح پیش ببریم سطح آب زیرزمینی مثل سابق بالا نخواهد آمد و در نتیجه افت آب زیرزمینی را به همراه خواهد داشت. به همین دلیل بین مسؤولان شرکت آب و فاضلاب دودستگی به وجود آمده است. برخی معتقدند تا همین‌جا که سیستم فاضلاب را احداث کرده‌ایم باید دست نگه‌داریم اما عده‌ای دیگر می‌گویند این آب ورودی به زیرزمین که از فاضلاب تأمین می‌شود باید حذف شده و دنبال راه‌حل دیگری باشیم.

وی عنوان‌کرد: در این میان به نظر می‌رسد بهترین و منطقی‌‌ترین راه‌حل این است که آب فاضلاب تصفیه شود و تصفیه‌شده آن به زمین بازگردد اما با توجه به این اختلاف‌نظر‌ها هنوز راه‌حل قطعی ارایه نشده است.

وی تأکیدکرد: در این شرایط بهترین کاری که می‌توان کرد این است که مدیران هیچ کاری نکنند زیرا به‌قدری توسعه نامتوازن وجود دارد که بهتر است سیستم در همین حالت باقی بماند.

‌میرزایی افزود: به نظر من در این شرایط تهران دیگر جای زندگی نیست زیرا به لحاظ منابع آبی دچار مشکل هستیم و فاضلاب تهران تقریباً غیرقابل‌کنترل شده است.

 

وی افزود: قرار بود جمعیتی از منطقه ۲۲ تهران را به اطراف چیتگر سرازیر کنند و باید جاذبه‌ای ایجاد می‌کردند و دریاچه مصنوعی یکی از آن طرح‌ها بود اما متأسفانه هیچ‌کدام از مبانی که باید در اجرای این طرح اجرایی می‌شد اتفاق نیفتاد. برای مثال قرار بود ساختمان‌ها بیش‌تر از ۱۰ طبقه احداث نشوند و توسعه نامتوازن نباشد درحالی‌که این خیابان‌‌ها امروز کشش این جمعیت را ندارد و اتفاقی که در آینده‌ای نزدیک می‌افتد، این است که در ۵ سال آینده این منطقه به مشکلات تهران دوچندان می‌افزاید. البته اینها بخشی از ماجراست و فشارهای سیاسی نیز بی‌تقصیر نبوده است که البته در همه کشور‌ها این مسأله وجود دارد و طبیعی است.