نگرانی مردم از بازار سیاه قیمت‌ها

اما و اگرهای حذف قیمت برخی از اجناس‌ نگرانی مردم از بازار سیاه قیمت‌ها طرحی برای حمایت از مصرف‌کننده یا به سود واسطه‌گران به اعتقاد کارشناسان وزارت صنعت، تولیدکننده باید در تعیین قیمت محصولات تولیدی خود قدرت خرید مردم و اصول رقابتی بازار را لحاظ کند تا در نهایت تعیین قیمت مصرف‌کننده کالا‌‌ها و خدمات […]

اما و اگرهای حذف قیمت برخی از اجناس‌

نگرانی مردم از بازار سیاه قیمت‌ها

طرحی برای حمایت از مصرف‌کننده یا به سود واسطه‌گران

به اعتقاد کارشناسان وزارت صنعت، تولیدکننده باید در تعیین قیمت محصولات تولیدی خود قدرت خرید مردم و اصول رقابتی بازار را لحاظ کند تا در نهایت تعیین قیمت مصرف‌کننده کالا‌‌ها و خدمات با توجه به حقوق مشتریان، قدرت خرید مردم و فضای رقابتی بازار ایجاد شود.

به گزارش ایمنا، اوایل شهریور امسال، محمدشریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت در ابلاغیه‌ای قیمت ۵ گروه کالایی دیگر را حذف کرد. مطابق این دستور درج قیمت بر روی انواع محصولات کارخا‌نه‌ای، کنسرو، کمپوت، سس، ترشی، شور، مربا و عسل دارای بسته‌بندی الزامی نیست.

وی در این نامه که به مجتبی، خسروتاج، قائم‌مقام وزیر در امور تجارت و رییس سازمان توسعه و تجارت ایران، محسن‌صالحی‌نیا، معاون امور صنایع، صادقی معاون امور اقتصادی و بازرگانی، محمود نوابی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و رؤسای سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت ۳۱ استان کشور و جنوب استان کرمان ارسال کرده، اعلام کرد که قیمت انواع محصولات کارخانه‌ای، کنسرو، کمپوت، سس، ترشی، شور، مربا و عسل دارای بسته‌بندی را از شمول درج قیمت بر روی بسته بندی حذف کرده است.

واقعیت آن است که حذف قیمت‌گذاری کالاهای مذکور می‌تواند به کاهش و از سوی دیگر افزایش لجام‌گسیخته و آشفتگی بازار این اقلام کالایی منجر شود چرا که در نبود قیمت مصوب تولیدکننده روی بسته‌بندی اقلام کالایی می‌توان انتظار داشت که کارخانه‌ها و حتی فروشندگان با تبانی و احتکار زمینه کاهش عرضه و رشد قیمت‌ها را فراهم کرده یا این‌که برای جذب مشتری بیش‌تر به ارزان‌فروشی و قیمت‌شکنی این اقلام کالایی برای از میدان ‌به درکردن سایر رقبا روی آورند.

تولیدکنندگان حذف قیمت کالا را عامل رقابت بیش‌تر می‌دانند

همچنین برخی معتقدند که ممکن است یک کالا از زمان تولید تا رسیدن به سطح عرضه خرده‌فروشی درگیر چرخه دلال بازی و واسطه‌گری‌شده و در نهایت منجر به بالا ماندن قیمت‌ها شود. ابلاغیه اخیر وزارت صنعت تضمینی برای کاهش قیمت مصرف‌کننده اقلام کالایی مذکور نداشته و از سوی دیگر مشکلات احتمالی دیگری نیز در مسیر اجرای این طرح قابل پیش‌بینی است. به‌عنوان مثال با حذف قیمت تولیدکننده از روی بسته‌بندی این اقلام و تعیین قیمت‌ها توسط واحدهای خرده‌فروشی، درصورتی که قیمت‌های اعلام شده خرده‌فروشان با اقبال و پذیرش مشتریان مواجه نشود، می‌تواند سرآغاز مناقشات تازه در بازار اقلام کالایی مذکور باشد.

از سوی دیگر احتمال برخی سوءاستفاده‌ها در درج قیمت واقعی مصرف‌کننده کالا‌‌ها توسط برخی واحدهای صنفی یا خارج از آن وجود دارد. اما باید این موضوع را مدنظر داشت که با درج قیمت کارخانه روی بسته بندی کالاها، بسیاری از فروشگاه‌ها و عرضه‌کنندگان کالا قادر به بهره‌برداری از عنوان «تخفیف» در فروش کالاهای خود به نرخ پایین‌تر از قیمت‌های مصوب نبودند این در حالیست که قیمت مصرف‌کننده، حداکثر قیمت برای عرضه یک کالا و نه کف قیمت‌هاست.

همچنین برخی معتقدند که درج قیمت مصرف‌کننده روی بسته‌بندی کالا‌‌ها در واحدهای تولیدی حتی قادر به ایجاد نوعی رقابت در بازار است چرا که برخی تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند به جای تأمین نقدینگی مورد نیاز خود از طریق نظام‌ بانکی با طی فرایندهای پیچیده و کارمزدهای بالا، این نقدینگی را با سرعت بیش‌تر و از طریق بازار با ارایه تخفیف در فروش‌ کالاهایی تأمین کنند که به‌دلیل رکود نسبی در انبارهایشان دپو شده که این امر خود می‌تواند به نوعی موجب ایجاد رقابت در بازار شود.

با این وجود در بازار، تولیدکنندگان این کار را موجب رقابت بیش‌تر می‌دانند و خواستار اجرای آن هستند از سوی دیگر بیش‌تر مردم که مخالف برداشتن برچسب قیمت از روی کالا‌‌ها هستند.

بازار سیاه در انتظار اجناس بدون قیمت

یکی از شهروندان اصفهانی پیرامون این موضوع در گفت‌و‌گو با ایمنا، اظهار کرد: با حذف قیمت از روی کالا هرج‌ومرج و رانت و بازار سیاه ایجاد می‌شود و این تصمیم به ضرر مردم نخواهد بود چرا که قیمت واقعی اجناس مشخص نمی‌شود.

به گفته وی، با حذف درج قیمت از روی کالا، استرس قیمت‌ها به مردم وارد می‌شود هر مغازه‌ای به‌طور سلیقه‌ای قیمتی را اعلام می‌کند.

یکی دیگر از شهروندان معتقد است در تمام دنیا قیمت روی اجناس درج می‌شود و اگر قیمت حذف شود مغازه‌دار سلیقه‌ای نرخ‌گذاری می‌کند و یا بعضاً براساس کرایه مغازه خود و دیگر هزینه‌های جانبی، بر روی قیمت اجناس می‌کشد.

اما شهروند دیگری می‌گوید: اگر برای هر جنسی مغازه‌دار قیمتی را اعلام کند مردم براساس قدرت مالی خود کالای مورد نظر را انتخاب و خرید می‌کند..

وی ادامه داد: من مخالف قیمت‌گذاری هستم و حذف قیمت رقابت را در بازار ایجاد می‌کند البته ممکن است نظارت از بین می‌رود چرا که اکنون با وجودی که قیمت بر روی اجناس درج می‌شود مغازه‌داران با نرخ‌های مختلف محصول را می‌فروشند و اگر این طرح اجرا شود بازار افسار گسیخته می‌شود.

یکی دیگر از شهروندان نیز معتقد است: حذف قیمت به معنای هرج‌ومرج در بازار است متأسفانه نظارت و کنترل بر قیمت‌ها بسیار محدود و مقطعی است. به عنوان مثال مرغ و تخم‌مرغ صبح و بعد از ظهر نرخ‌های متفاوتی دارد و مسؤولان نظارتی بر این موضوع ندارند.

درج نکردن قیمت کالا آزمایشی است

اما وزیر صنعت پیرامون نگرانی‌های مردم گفت: درج نکردن قیمت کالا آزمایشی است، اگر طرح خوب نبود تجدید نظر می‌کنیم.

شریعتمداری تأکید کرد: درج نکردن قیمت برای مصرف‌کننده به این معنا نیست که تولیدکنندگان محصولات خود را به هر قیمتی عرضه کنند؛ بلکه این امر در جهت حمایت بیش‌تر از مصرف‌کننده نهایی خواهد بود.

به گفته وی، طرح حذف درج قیمت بر روی اجناس با تصمیم وزیر صنعت سابق برای از بین بردن رقابت ناسالم و رسیدن محصول بهتر به دست مصرف‌کننده، قرار است به صورت پایلوت بر روی تعدادی از کالا درج پیاده شود و این به معنای آن نیست که تولیدکننده با هر قیمتی تولید کند بلکه این برای حمایت از مصرف‌کننده است.

بخشنامه حذف قیمت از روی کالا‌‌ها غیرقانونی است

اما انجمن ملی حمایت از مصرف‌کنندگان در بیانیه‌ای اعلام کرد که بخشنامه حذف قیمت از روی کالا‌‌ها غیرقانونی است و این انجمن به سبب جایگاه و نقش قانونی خود و در راستای دفاع از حقوق مصرف‌کنندگان درخواست لغو بخشنامه مذکور را دارد.

این انجمن اعلام کرد: ضروری است قیمت‌های واقعی بر روی کالا‌‌ها درج شود و رویه غلط درج غیرواقعی قیمت‌ها با کنترل و نظارت اصلاح شود و با اجرای صحیح قانون، تولیدکنندگان موظف به درج واقعی قیمت بر روی کالا‌‌ها شود نه این‌که قیمت کالا حذف شود و موجب ایجاد منازعه بین مصرف‌کنندگان و عرضه‌کنندگان کالا گردد و آرامش و سلامت بازار را مورد تهدید جدی قرار دهد.

برچسب قیمت‌ها در اقتصادهای آزاد دنیا حاکم است

رییس کمیسیون ویژه تولید ملی مجلس نیز پیرامون این موضوع اعلام کرد که براساس اطلاعات دریافتی، حذف برچسب قیمت از روی محصولات شامل کالاهای ضروری و انحصاری نمی‌شود بلکه شامل کالاهایی می‌شود که رقابت پذیر است.

حمیدرضا فولادگر افزود: آنچه که برداشت از قوانین است، آزادسازی قیمت‌ها شامل کالاهای انحصاری، ضروری و اساسی نمی‌شود چراکه این موارد در حوزه حاکمیتی بوده و بر روی آن نظارت می‌شود.

وی با بیان این‌که برچسب قیمت برای شفاف‌سازی کالا‌‌ها است، گفت: حتی در کشورهایی که اقتصاد آزاد حاکم است، کالا‌‌ها برچسب و قیمت داشته و برچسب به معنای این نیست که قیمت‌گذاری الزامی است.

نماینده مردم اصفهان در مجلس با اشاره به این‌که درج قیمت بر روی بسته‌بندی کالا‌‌ها در بیش‌تر کشور‌‌ها رعایت می‌شود، تأکید کرد: تولیدکنندگان با درج قیمت بر روی محصولات، در برابر آن به مشتریان خود پاسخگو می‌شوند و این موضوع از دلایل درج قیمت بر روی کالا در کشورهای دیگر است

 

با این وجود باید تأکید کرد که قیمت‌گذاری کالا‌‌ها مقوله بسیار حساسی است که باید در آن حقوق مصرف‌کننده و واحدهای تولیدی با شکل‌گیری بازار رقابتی تأمین شود اما تحقق این هدف در گرو کم و کیف اجرای این طرح از بخش تولید تا عرضه و رصد بازار است.