زمستان و بهار پرباران هر چقدر که به دشت نشاط داده، زاگرس را بیمناک تابستان و آتش‌سوزی‌های آن نگه‌داشته است، آتش سوار بر باد درراه بلوطستان است، آیا معرکه‌ای دیگر به پا می‌شود؟ به گزارش مهر، ماشین، بر پیچ بلند باریکه‌ای، از کنار پرتگاهی عمیق بالا می‌رود تا ما را بر بلندی «چنگری» […]
زمستان و بهار پرباران هر چقدر که به دشت نشاط داده، زاگرس را بیمناک تابستان و آتش‌سوزی‌های آن نگه‌داشته است، آتش سوار بر باد درراه بلوطستان است، آیا معرکه‌ای دیگر به پا می‌شود؟
به گزارش مهر، ماشین، بر پیچ بلند باریکه‌ای، از کنار پرتگاهی عمیق بالا می‌رود تا ما را بر بلندی «چنگری» برساند. تنها ماشینی که می‌تواند از عمود این جاده بالا بکشد لندروری است که گاه می‌ایستد و گاه به امداد دنده کمکش، نفس می‌گیرد.
این باریکه دستی را چند سال پیش دامداران این منطقه برای دستیابی آسان به مراتع بالادست، با بیل و کلنگ ساختند و امروز کوره‌راه نجاتی شد تا امدادگران را به مقابله با آتش برساند.
بالاآمده‌ایم و ماشین، از میان انبوه ستبر درختانی که شانه به هم چسبانده‌اند، می‌گذرد. تبر کهولت، بعضی بلوط‌‌ها را از پا انداخته‌اند و اسکلت بلند خشکشان را روی زمین پهن کرده است. بسیاری درختان میوه پسته وحشی، بادام، امرود و بلوط این منطقه را نمی‌توان شمرد.
ماشین تقریباً دو کیلومتری محل آتش‌سوزی می‌ایستد و بقیه راه را باید سوار برپاهایم از دره‌های عمیق پیش رو بالا و پایین بروم. هرچه نزدیک‌تر می‌شوم، روبه‌رو سیاه‌تر می‌شود و زمین زیر پایم داغ‌تر و داغ‌تر.
آتش سوار بر باد؛ معرکه به پا می‌کند
چنگیز آتش، سوار بر باد، شبیخون زده و درختان تنومند چاره‌ای جز تسلیم نداشته‌اند تا او همه را بی‌رحمانه از دم تیغ آتش بگذراند.
درختان تنومندی که تا چند روز پیش، وسعت سایه‌شان آماده بود تا جای خستگی رهگذری باشد و دست دعای شاخه‌هایشان به طلب باران به آسمان بلند بود و حالا پای در شعله‌ها دست هوار به آسمان برداشته‌اند.
کوهستان شیرکش آن‌قدر دره‌های تودرتو دارد که سر زدن به همه آنها از نفس سوخته و پاهای خسته من برنمی‌آید. به درخت تنومندی می‌رسم که سال‌ها از گذر تند کله باد(باد بهاران) تکان نخورده و توفان‌‌ها از پیکرش گذشته و خم به شاخه نیاورده و حالا مقابل چنگیز وحشی آتش سر تسلیم بر خاکستر داغ گذاشته و فوت آرام باد، آتش خفه‌شده تنه‌اش را دوباره جان داده است.
خسته می‌شوم و زیر هرم سوزان خورشید مردادماه ساکت می‌مانم و عرق خستگی می‌ریزم. منطقه سوخته را جامی گذارم. در میان درختان شلوغ دره‌ای گم می‌شوم. نمی‌دانم ماشین را کدام سمت جاگذاشته‌ام. داد می‌زنم و سوت می‌زنم تا بالاخره صدای بوق‌های ممتد دره را پرمی‌کند.
قبلاً از ترس حیوانات وحشی جرأت نمی‌کردم تنهایی از این بیشه بکر عبور کنم و حالا خیالم از این بابت راحت است، چراکه می‌دانم آنها هم از ترس شعله‌های درنده آتش جانشان را برداشته و گریخته‌اند. فقط من هستم با دودهای بلندی که گویی از آتش‌فشان پشت سرم برمی‌خیزد.
چه کرد سهل‌انگاری کوچکی با جان این‌همه درخت؟! سهل‌انگاری کوچکی که طراوت پوشش سبز کوهستانی بلند و دره‌هایی عمیق را به خاکستر سیاه نشاند.
این روایت آتش‌سوزی سال گذشته کوهستان چنگری کوهدشت، بزرگ‌‌ترین آتش‌سوزی استان لرستان و حتی ایران بود، استان لرستان با مناطق بی‌عبور بسیار و جنگل‌های دست‌نخورده دوردستش، آماده است تا با جرقه کوچک دیگری به فاجعه‌ای سرخ تبدیل شود.
بیم آتش‌سوزری‌های گاه و بیگاه برای جنگل‌های لرستان
استان لرستان علی‌رغم دارا بودن ظرفیت‌های منحصر به فرد در زمینه اراضی جنگلی و مرتعی با مخاطرات جدی مواجه است، مخاطراتی که می‌تواند عرصه‌های طبیعی این استان را به دشت‌های بدون آب و علف تبدیل کند.
وقوع آتش‌سوزی‌های گاه و بیگاه در عرصه‌های جنگلی و مرتعی، چرای بی‌رویه دام، تعرض به عرصه‌های طبیعی و تغییر کاربری‌ها، خسارات خشکسالی و ریزگردها، اجرای پروژه‌های عمرانی غیرکارشناسی و… هر کدام زخمی را بر تن زاگرس زده‌اند تا سکته‌های مختلف قلب این اکوسیستم را هر روز ضعیف‌تر کند.
حال با توجه به نزدیک شدن فصل گرما و اوج‌گیری حریق در جنگل‌های زاگرس متولیان استان درصدد برآمده‌اند با برگزاری جلسات ستاد اطفای حریق راهکار‌ها و برنامه‌هایی خاصی برای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان ارایه دهند تا خسارات ناشی از آتش‌سوزی‌های احتمالی در سال جاری به حداقل ممکن برسد.
۱۷ هزار هکتار از جنگل‌های لرستان در آتش دود شد
شیرزاد نجفی، مدیرکل منابع طبیعی لرستان در این رابطه به تدوین طرح مدیریت پیشگیری و اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع استان در سال جاری اشاره کرد و اظهار داشت: در استان لرستان دو میلیون و ۸۳۲ هزار هکتار جنگل وجود دارد به‌طوری که مقام اول در بین استان‌های زاگرس نشین را دارد.
وی با اشاره به این‌که سالانه حدود دو میلیون هکتار از سطح جنگل‌های جهان دچار حریق می‌شوند، افزود: در کشور ما به‌طور میانگین سالانه ۱۷ هزار هکتار از جنگل‌های طعمه حریق می‌شوند.
مدیر کل منابع طبیعی لرستان با بیان این‌که در لرستان از سال ۸۶ تا ۹۴ حدوداً ۹۳۶ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان رخ داده است، بیان داشت: طی این سال‌ها ۱۷ هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع استان دچار حریق شده‌اند.
کمبود نیرو برای حفاظت از جنگل‌های لرستان
نجفی با اشاره به این‌که ۴۳ درصد از مساحت استان جنگلی، ۳۲ درصد اراضی مرتعی و ۲۵ درصد زراعت و کشاورزی هستند، عنوان کرد: بیش‌ترین سهم اراضی ملی در استان متعلق به شهرستان الیگودرز با ۴۵۷ هزار و۷۳۰ هکتار و کم‌ترین سهم مربوط به شهرستان ازنا است.
وی با اشاره به این‌که شهرستان‌های کوهدشت و رومشکان از لحاظ داشتن اراضی مرتعی رتبه اول و دوم استان را دارند، یادآور شد: شهرستان الیگودرز با داشتن حدود ۲۸۰ هزار هکتار از لحاظ جنگلی رتبه اول استان را داشته و شهرستان ازنا نیز فاقد جنگل است.
مدیر کل منابع طبیعی لرستان به کمبود نیروهای حفاظتی جنگل و مرتع در لرستان اشاره کرد و گفت: در کشورهای همسایه مانند ترکیه به ازای هر هزار هکتار یک نفر نیروی حفاظتی جنگل وجود دارد در حالی که در کشور ما به ازای هر ۱۳ هزار هکتار یک نفر و در سطح استان به ازای هر ۲۷ هزار هکتار یک نفر نیروی حفاظتی وجود دارد.
۹۸ درصد از آتشسوزیها عمدی بود
نجفی با اشاره به این‌که ۹۸ درصد آتش‌سوزی‌هایی که در سطح استان صورت گرفته عمدی بوده است، بیان داشت: در سال ۸۶ حدود ۸۵ مورد، در سال۸۷ حدود ۶۹ مورد و در سال ۸۸ حدود ۸۶ مورد آتش‌سوزی در استان صورت گرفت.
وی به تعداد آتشسوزیها در استان اشاره کرد و گفت: بیش‌ترین آتش‌سوزی مربوط به شهرستان کوهدشت با ۱۵ مورد و کم‌ترین آتش‌سوزی به شهرستان دورود با دو مورد اختصاص دارد.
مدیر کل منابع طبیعی لرستان به وجود ۱۱۰ نقطه بحرانی مستعد آتش‌سوزی در لرستان اشاره کرد و گفت: شهرستان پلدختر با ۱۴ مورد نقطه بحرانی بیش‌ترین و شهرستان ازنا با ۷ مورد نقطه بحرانی کم‌ترین نقاط بحرانی استان را به خود اختصاص داده‌اند.
نجفی کمبود نیرو و امکانات در بحث اطفای حریق را از جمله مشکلات سازمان منابع طبیعی استان دانست و افزود: بنا به ماده ۴۷ قانون حفاظت تمام نیروهای مدیریتی کشوری، لشکری و… موظف شده‌اند با امکاناتی که در اختیار دارند به امر اطفاء حریق در جنگل‌ها و مراتع کمک کنند.
لرستان پایگاه اطفای حریق ندارد
وی یادآور شد: در شهریور ماه سال گذشته ۹ دستگاه ماشین مخصوص اطفای حریق وارد استان شد و شهرستان‌های استان به این ناوگان خودرویی تجهیز شدند.
مدیرکل منابع طبیعی لرستان با اشاره به راه‌اندازی سامانه امداد جنگل در لرستان بیان داشت: این سامانه رایگان بوده و شماره ۱۵۰۴ منابع طبیعی و ۱۵۴۰ محیط‌زیست به‌صورت شبانه روزی فعال هستند.
نجفی به احداث پایگاه‌های اطفای حریق در استان اشاره کرد و افزود: کار احداث این پایگاه از سال گذشته شروع شده و حدود ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که تا پایان سال جاری باید تکمیل شود.
وی ایجاد پایگاه اطفای حریق در استان را امری ضروری دانست و گفت: استان‌های همجوار لرستان از جمله ایلام و کرمانشاه دارای پایگاه اطفای حریق بوده و استان لرستان با وجود جنگل‌ها و مراتع زیاد فاقد این پایگاه است.
مدیر کل منابع طبیعی به نیاز استان به نیروهای موتوری، برجک‌های دیدبانی، بالگرد و… برای امر اطفای حریق اشاره کرد و بیان داشت: اعتبار مورد نیاز برای خرید لوازم مورد نیاز و انعقاد قرارداد با جوامع محلی استان در امر اطفای حریق حدود ۲۲ میلیارد ریال برآورد شده است.
لزوم اجرای برنامه‌های فرهنگی برای حفاظت از جنگل‌ها
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز بر ضرورت همکاری همه دستگاه‌های اجرایی استان در بحث حفاظت از جنگل‌ها و مراتع استان تأکید کرد و اظهار داشت: براساس مطالعات کشورهای غربی ارزش اکولوژیکی یک درخت بلوط حدود ۲۰۰ هزار دلار بوده این در حالی است که در کشور ما بر اثر سهل انگاری این سرمایه در حال از بین رفتن است.
وی یکی از خلأ‌های مرتبط با بحث حفاظت از جنگل‌ها در استان را موضوع فرهنگی دانست و افزود: اگر مردم ما ارزش جنگل‌ها و مراتع را بدانند بخش عمده‌ای از آتشسوزیها که دلیل اصلی آنها عوامل انسانی است دیگر اتفاق نیفتد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان نیز بر لزوم اجرای کارهای فرهنگی در حوزه حفاظت از جنگل‌ها و مراتع در استان تأکید کرد و گفت: صدا و سیمای مرکز لرستان با تهیه برنامه‌های خوب می‌تواند در این حوزه فرهنگسازی کرده و تشکل‌های زیست‌محیطی نیز می‌توانند در این عرصه کارهای خوبی انجام دهند.
۲۰ مورد آتش‌سوزی در مناطق حفاظت شده لرستان
فتحی بیرانوند بیان داشت: انجمن‌های زیست‌محیطی استان آمادگی دارند در بحث حفاظت از جنگل‌ها و مراتع فعالیت دارند ولی به یکسری امکانات اولیه نیاز دارند لذا باید اعتباراتی در این بخش اختصاص یابد.
وی به برگزاری مانور اطفای حریق در استان و برای اولین بار در کشور اشاره کرد و گفت: این مانور در منطقه «سرمرغ» سفید کوه خرم آباد برگزار شد که هدف از اجرای آن ایجاد روحیه هم‌افزایی بین دستگاه‌های اجرایی برای اطفای حریق بود.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان با اشاره به این‌که این سازمان در تمام صحنه‌های آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع استان طی سال گذشته حضور فیزیکی داشته است،
امیر زند، رییس محیط زیست طبیعی لرستان نیز گفت: وقایع آتش‌سوزی در لرستان از سال ۹۱ تا ۹۴ در مناطق آزاد روند نزولی داشته است.
وی تعداد وقایع آتش‌سوزی در مناطق آزاد استان در سال ۹۴ را ۷۷ واقعه برشمرد و افزود: در مناطق تحت مدیریت حفاظت شده استان نیز در سال ۹۴ حدود ۲۰ واقعه آتش‌سوزی رخ داده است.
نیاز ۴۳ میلیارد ریالی برای خرید تجهیزات اطفای حریق
رییس محیط زیست طبیعی لرستان یادآور شد: در کل استان و از سال ۹۰ تا ۹۴ ماکزیمم وقایع رخ داده در بحث آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع مربوط به سال ۹۳ بوده به‌طوری که در این سال ۴۶۷ فقره آتش‌سوزی رخ داده است.
زند با اشاره به این‌که فصل بحران از نظر وقوع حریق از اواخر اردیبهشت تا اوایل آبان ماه است، ادامه داد: بیش‌ترین ساعات آتش‌سوزی در بعدازظهر‌ها و بیش‌ترین محل آتش‌سوزی مناطق مستعد گردشگری است.
وی گفت: اعتبار مورد نیاز برای تأمین تجهیزات مورد نیاز سازمان محیط‌زیست در بحث اطفای حریق حدود ۴۳ میلیارد ریال است.
ضرورت تهیه بالگرد برای انتقال افراد و مهار آتش‌سوزی
مظفر افشار، پدر بلوط لرستان نیز به مهر گفت: تنها یک ماه برای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان فرصت باقی است لذا در اولین اقدام باید اداره راه و شهرسازی استان نسبت به تیغ انداختن در لبه جاده‌های خاکی و آسفالت اقدام کند زیرا مشاهده شده گاهی یک ته سیگار موجب آتش‌سوزی شده است لذا اداره راه و شهرسازی باید به صورت عاجل و سریع پای کار آید.
وی خواستار استفاده از ظرفیت دهیاران و شوراهای اسلامی روستا‌ها در امر اطفای حریق شد و گفت: لازم است امکانات و تجهیزات لازم در اختیار دهداران قرار گیرد تا در زمان وقوع آتش‌سوزی به کمک دستگاه‌های ذی‌ربط بشتابند.
فرماندار شهرستان دوره چگنی نیز با تأکید بر این‌که باید به بحث تعادل بین دام و مرتع توجه شود، بیان داشت: گاهی برخی مناطق قرق شده و اجازه چرای دام در آن منطقه داده نمی‌شود که این امر باعث پرپشت شدن گیاه شده و بر اثر یک اشتباه عمدی یا سهوی کل جنگل می‌سوزد لذا باید راهکار مناسبی برای تعادل بین مرتع و دام اندیشیده شود.
ترابی نژاد بر ضرورت تهیه بالگرد برای انتقال افراد به مناطق صعب‌العبوری که آتش‌سوزی در آن اتفاق می‌افتد تأکید کرد و گفت: این ادعا که بالگرد می‌تواند آتش را خاموش کند نادرست بوده بلکه از بالگرد می‌توان برای حضور به موقع نیروهای امدادی به منطقه دچار حریق شده استفاده کرد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.