سرنوشت پرداخت آفلاین در ایران

سرنوشت پرداخت آفلاین در ایران

یک کارشناس حوزه بانکداری الکترونیکی با انتقاد از جزیره‌ای عمل کردن بانک‌ها و سازمان‌ها در ارایه خدمات خود بر یکپارچه شدن خدمات کارتی در سطح کشور تأکید کرد.

محمدآجدانی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اهمیت وجود کارت‌های شهروندی در انجام پرداخت‌های خرد در کشور، گفت: حوزه خدمات‌دهی کارت‌های شهروندی بسیار فراتر از کارت‌های اتوبوس یا متروی فعلی است. اهمیت این کارت‌‌ها علاوه بر سرعت بیش‌تر و بدون نیاز به پول کاغذی پرداخت‌ها در دادن آمار‌ها به برنامه‌ریزان است، به این صورت که مدیران شهری یا کشوری با رصد میزان استفاده از خدمات مختلف در ساعات مختلف روز می‌توانند برای خدمات‌رسانی بهتر برنامه‌ریزی کنند.

وی با اشاره به سرعت بالای پرداخت‌های آفلاین و بی‌نیازی به ارایه پول کاغذی، اضافه‌کرد: مزیت این‌گونه کارت‌های شهروندی برای شهروندان حل مشکلات پول خرد و رفع معطلی در پرداخت است. برای شهرداری‌ها نیز همین افزایش سرعت باعث خدمات‌رسانی بهتر به شهروندان و جلوگیری از ایجاد ترافیک یا حرکت قطاری اتوبوس‌‌ها است.

این کارشناس بانکداری الکترونیکی با تأکید بر اهمیت استفاده از کارت‌های شهروندی در مدیریت ناوگان حمل و نقل شهری، اظهارکرد: زمانی که شهرداری‌ها به میزان استفاده از خدماتشان در طول ساعات روز اشراف داشته باشند، می‌دانند که مثلاً در فلان ساعت خاص میزان استفاده شهروندان از مترو به حداکثر خود می‌رسد؛ آنگاه مدیران می‌توانند با فرستادن تعداد قطارهای بیش‌تر در آن ساعات مشکل ازدحام جمعیت را حل کنند.

آجدانی با اشاره به‌کارت‌های شهروندی ارایه شده در شهر مشهد، اظهارکرد: کارت‌های توزیع شده در مشهد از نوع Desfire است که از امنیت بالاتر و قابلیت مدیریت بیش‌تری برخوردار است به این صورت که می‌توان برای برخی اقشار شهروندان مثل دانش‌آموزان یا سالمندان تخفیف قائل شد، اما نسبت به‌کارت‌های مشهد، کارت‌های حمل و نقل تهران از نوع Mifare است که به لحاظ امنیتی یا مدیریتی در سطح پایین‌تری قرار دارد.

وی با اشاره به مدیریت و صدور کارت‌های شهروندی توسط شهرداری‌ها، ادامه‌داد: در این شرایط امکان توسعه خدمات به خارج از حوزه خدمات حمل و نقل شهری سخت می‌شود. در ایران هنوز یک کارت شهروندی که توسط یک بانک صادر شده و موفق شده باشد را نداریم. یک دلیل این مسأله ضرورت وجود محل‌هایی برای شارژ کارت‌های شهروندی است که بسیار هم هزینه بر است، در حالی که شهرداری‌ها این امکان را دراختیار دارند.

این کارشناس بانکداری الکترونیکی با اشاره به دلایل کارمزدی عدم توسعه تجمیع کارت‌‌ها و خدمات در یک کارت، اظهارکرد: تراکنش‌های خرد که به لحاظ ماهیتی آفلاین هستند، قاعدتاً کارمزدی ندارند، اما به هرحال نصب دستگاه‌های خوانش کارت هزینه‌هایی دارد که این که چه نهادی یا شخصی باید هزینه‌های آن را پرداخت کند، هنوز مشخص نیست و همین باعث شده است تا طرح تجمیع خدمات در یک کارت توسعه نیابد.

گسترش کارت‌های پلاستیکی در اوایل دهه ۵۰ میلادی آغاز شد. هزینه پایین این کارت‌‌ها که از جنس پلی‌وینیل‌کلراید (PVC) بودند باعث شد تا به سرعت جای کارت‌های کاغذی که تحمل تنش‌های فیزیکی و تغییرات آب و هوا را ندارند را بگیرند. اولین کارت پرداخت در سال ۱۹۵۰ توسط Diners Club به صورت محدود برای اعضای ویژه ساخته شد تا به جای پول نقد از آن استفاده کنند. در ادامه رستوران‌ها و هتل‌‌ها هم به استفاده از این نوع کارت‌‌ها اقدام کردند؛ به خاطر همین در آن دوره از آنها به عنوان کارت سفر و سرگرمی یاد می‌شد اما امروزه کارت‌های هوشمند یا کارت‌های شهروندی با استفاده از همین فناوری طراحی و در شهر‌ها به‌کار گرفته شدند. این کارت‌‌ها امکان پرداخت کلیه خدمات شهری را به صورت الکترونیکی و بدون نیاز به پرداخت پول نقد فراهم می‌آورند که هم در سرعت و هم هزینه‌ها موجب صرفه‌جویی می‌شوند.