مناقصه بزرگ‌‌‌ترین میدان نفتی ایران؛ شاید وقتی دیگر

عقربه ساعت مناقصات نفتی متوقف شد؟! مناقصه بزرگ‌‌‌ترین میدان نفتی ایران؛ شاید وقتی دیگر سمیه مهدوی- درحالی که زمزمه‌های برگزاری مناقصه میدان آزادگان‌جنوبی در قالب قراردادهای جدید از سال گذشته به گوش می‌رسید با تأخیر در این پروسه، سناریوی مناقصه آزادگان به سال جاری کشیده شد. در سال ۹۶ نیز با پس و پیش شدن […]

عقربه ساعت مناقصات نفتی متوقف شد؟!

مناقصه بزرگ‌‌‌ترین میدان نفتی ایران؛ شاید وقتی دیگر

سمیه مهدوی- درحالی که زمزمه‌های برگزاری مناقصه میدان آزادگان‌جنوبی در قالب قراردادهای جدید از سال گذشته به گوش می‌رسید با تأخیر در این پروسه، سناریوی مناقصه آزادگان به سال جاری کشیده شد. در سال ۹۶ نیز با پس و پیش شدن وعده‌ها، عقربه زمان مناقصه به خردادماه رسید اما بازهم اقدامی برای برپایی مناقصه مذکور صورت نگرفته است. هرچند براساس گفته وزیر نفت، مناقصه و امضای قرارداد توسعه میدان آزادگان (آزادگان‌شمالی و ‌جنوبی به صورت یکپارچه) در سال جاری محقق خواهد شد.

اما در خصوص علت تأخیر‌‌‌ها و تعلل‌‌‌ها، گفته شده به دلیل برخی از مصلحت‌‌‌ها و بروز پاره‌ای از مشکلات، برگزاری مناقصه به سال جاری موکول شده است.

براساس تصمیم شرکت ملی نفت ایران به‌عنوان کارفرمای پروژه‌ها بعد از جمع‌آوری پیشنهادات فنی و مالی از همه درخواست‌های ارایه شده و ارزیابی آنها حدود ۶ ماه زمان می‌برد و پیمانکار تا اوایل سال آینده مشخص خواهد شد.

این جریان در شرایطی اتفاق افتاده که وضعیت تولیدی آزادگان‌جنوبی نسبت به رقیب دیرینه خود عراق عقب مانده است. از سال ۲۰۱۳ عراق تولید روزانه ۲۱۰هزار بشکه‌ای نفت خود را از مخزن مشترک با میدان آزادگان‌جنوبی آغاز کرده و قرار بوده تا ۴ سال بعد یعنی سال ۲۰۱۷ به تولید ۱٫۸میلیون بشکه‌ای در این میدان برسد؛ اما با وارد مدار تولید شدن ۱۴ حلقه چاه جدید در شهریورماه امسال، تولید نفت میدان مشترک آزادگان‌جنوبی، ۲۲هزار بشکه افزایش یافت.

مدیرعامل شرکت نفت به تازگی در خصوص شرکت‌کنندگان این مناقصه بیان کرده است: شرکت اینپکس ژاپن ممکن است در مناقصه توسعه میدان نفتی آزادگان در جنوب غربی ایران مشارکت کند و کنسرسیومی با دیگر شرکت‌های نفتی خارجی بدین منظور تشکیل دهد.

به گفته وی، در مناقصه میدان آزادگان‌جنوبی قرار نیست تمام شرکت‌های بین‌المللی تأیید شده در وندورلیست حضور پیدا کنند و تناسب توانمندی شرکت‌ها با این میدان مدنظر قرار می‌گیرد.

اگر شرکت اینپکس مجدداً در توسعه میدان آزادگان مشارکت کند، این یک دستاورد نمادین برای ژاپن خواهد بود که تلاش دارد سرمایه‌گذاری در ایران را از سر بگیرد. شرکت اینپکس در سال ۲۰۱۰ به دلیل نگرانی از لیست شرکت‌های تحت‌تحریم آمریکا از این میدان خارج شده بود.

علی‌کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و معاون وزیر نفت ایران گفته است: اینپکس به دعوتنامه ما برای حضور در این مناقصه بین‌المللی پاسخ داده و به ما گفته که تمایل دارد در توسعه آزادگان با ما شراکت کند.

سخنگوی شرکت اینپکس نیز با تأیید دریافت دعوتنامه از شرکت ملی نفت ایران گفت: این درست است که ما در حال بررسی این مسأله هستیم که چگونه باید در مورد میدان آزادگان عمل کنیم، اما ما نمی‌توانیم جزییات را فاش کنیم.

وی افزود: تصمیم نهایی پس از اتمام ارزیابی مناقصه بین‌المللی و همچنین ارزیابی اوضاع بین‌المللی اتخاذ خواهد شد.

عضو هیأت مدیره شرکت متن با اشاره به اهمیت برگزاری مناقصه طرح توسعه میدان آزادگان‌جنوبی گفت: بر مبنای قراردادهای جدید، سرمایه مورد نیاز برای این طرح توسعه‌ای از طریق شرکت‌های برنده مناقصه تأمین خواهد شد.

تورج دهقانی درباره تأمین بودجه طرح توسعه میدان آزادگان‌جنوبی نیز گفت: بودجه مصوب این طرح حدود ۵ میلیارد دلار بوده که بخش قابل‌توجهی از آن طی سال‌های گذشته عملیاتی شده است.

وی همچنین درباره محل تأمین بودجه موردنیاز این طرح نیز گفت: بودجه این طرح تاکنون از محل منابع داخلی کشور نظیر صندوق توسعه ملی تأمین می‌شد.

باتوجه به این‌که این میدان یکی از بزرگ‌‌‌ترین میادین نفتی جهان محسوب می‌شود در حال حاضر با وارد مدار تولید شدن ۱۴ حلقه چاه جدید در شهریورماه امسال، تولید نفت خود را ۲۲هزار بشکه افزایش داده است.

۱۴ حلقه چاه جدید حفاری شده در میدان نفتی آزادگان‌جنوبی وارد مدار تولید و ۲۲هزار بشکه نفت به تولید روزانه این میدان افزوده شد، این افزایش تولید از طریق منیفولد شماره۲ آزادگان‌جنوبی با در سرویس قراردادن تلمبه سوم بوستر (تلمبه یدک) به سمت واحد فرآورش جفیر انتقال داده شده است.

براساس اطلاعات NIOC، میدان نفتی آزادگان‌جنوبی در سال ۱۳۸۸ با ۲۱ حلقه چاه حفاری شده، تولید را آغاز کرد که پس از تولیدی شدن ۱۹ حلقه چاه جدید در خرداد ماه سال جاری و نیز حفاری ۱۴ حلقه چاه دیگر در شهریورماه امسال هم اکنون میزان تولید نفت از این میدان بزرگ نفتی به مرز ۸۳هزار بشکه در روز رسیده است.

فاز اول توسعه میدان نفتی آزادگان‌جنوبی که به عنوان بزرگ‌‌‌ترین میدان نفتی کشور شناخته می‌شود به صورت منابع داخلی (SVP) در حال انجام است و فازهای توسعه‌ای بعدی، به‌ صورت یکپارچه با میدان آزادگان‌شمالی در قالب مدل جدید قراردادهای نفتی درحال پیگیری است.

گفتنی است میدان آزادگان در ایران در دو بخش و با دو نام در حال توسعه است. میدان «آزادگان‌شمالی» و میدان «آزادگان‌جنوبی». همچنین دو میدان «یاران‌شمالی» و «یاران‌جنوبی» نیز مخزنی مشترک با میدان مجنون عراق دارند.

میدان آزادگان‌جنوبی یکی از بزرگ‌‌‌ترین میادین نفتی منطقه و ایران است. قرار بود تا اواسط سال ۹۲ تولید از این میدان با اتمام توسعه در فاز نخست به ۱۵۰ هزار بشکه در روز برسد اما این مهم محقق نشد. هدف‌گذاری بعدی در سال گذشته بود که مقرر شده بود تا پایان شهریورماه سال ۹۵ شاهد تولید ۱۱۰هزار بشکه‌ای در هر روز از این میدان مشترک باشیم اما باز هم این هدف‌گذاری محقق نشد.

در عین حال وزارت نفت تفاهمنامه‌های مطالعاتی با شرکت‌های مختلفی چون شل، توتال، پتروناس، قرارگاه خاتم‌الانبیا و اینپکس به امضا رسانده و با دریافت نتایج این مطالعات، به دنبال برگزاری مناقصه‌ای بین‌المللی برای توسعه این میدان است.

 

حال پس از مشکلات و چالش‌های متعددی که در مدل جدید قراردادهای نفتی سد راه صنعت نفت شده بود باید دید پس از عبور از گردنه‌های صعب‌العبور انتقادات و مخالفت‌‌‌ها ساعت خوابیده مناقصات میادین نفتی و گازی کشور چه زمانی بیدار می‌شود. درحال حاضر میادین آزادگان‌شمالی و‌جنوبی (که به صورت یک‌جا مناقصه‌شان برگزار می‌شود)، یادآوران و لایه نفتی پارس‌جنوبی تا پیش از این در صف برگزاری مناقصه قرار گرفته بودند که از این سیاهه لایه نفتی به احتمال زیاد با ترک تشریفات به شرکت دانمارکی مرسک واگذار خواهد شد.