تیلاپیا بخوریم، وارد کنیم یا پرورش دهیم؟

تیلاپیا بخوریم، وارد کنیم یا پرورش دهیم؟ این روز‌ها مطالب زیادی درباره عدم مصرف ماهی تیلاپیای وارداتی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که در آنها بر ضرورت تولید و پرورش ماهی تیلاپیا در کشور تأکید و اصرار می‌شود. ادعاهای مطرح شده را بررسی و درباره پرورش این ماهی در کشور صحبت خواهیم کرد. […]

تیلاپیا بخوریم، وارد کنیم یا پرورش دهیم؟

این روز‌ها مطالب زیادی درباره عدم مصرف ماهی تیلاپیای وارداتی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که در آنها بر ضرورت تولید و پرورش ماهی تیلاپیا در کشور تأکید و اصرار می‌شود. ادعاهای مطرح شده را بررسی و درباره پرورش این ماهی در کشور صحبت خواهیم کرد.

 

پرورش در فاضلاب صنعتی

به گزارش سیناپرس، گفته می‌شود این ماهی‌ها در فاضلاب صنعتی پرورش پیدا می‌کنند. این نکته صحیحی است هر چند ممکن است در ابتدا به نظر برسد که موجودات زنده نمی‌توانند در چنین محیطی زندگی کنند. اما وقتی از زندگی و حیات حرف می‌زنیم، لزوماً شکل و شرایط زندگی انسانی رایجی که می‌شناسیم مد نظر نیست. اشکالی از حیات وجود دارند که در سخت‌‌ترین شرایط یا شرایط اکستریم قابلیت زنده ماندن دارند، مثلاً باکتری‌هایی که کیلومتر‌ها زیر زمین به دور از نور خورشید زندگی می‌کنند، یا باکتری‌هایی که بعد از هزاران سال از زیر یخ‌‌ها بیرون کشیده می‌شوند، یا آنهایی که درون آب داغ و گوگردی آتشفشان‌ها زندگی می‌کنند که برای ما و بسیاری از موجودات غیرقابل تحمل و سمی است. اما نکته مهم‌تر این است، که منظور از پرورش تیلاپیا با فاضلاب صنعتی نه پرورش با صرفاً فاضلاب صنعتی که پرورش در آب‌هایی است که در آن فاضلاب صنعتی ر‌ها شده و از آنجایی که ماهی تیلاپیا یکی از انطباق‌پذیر‌ترین گونه‌های ماهی در جهان است در این آب‌ها امکان رشد و نمو دارد.

ماهی چینی سمی است؟

 واقعیت این است که اوضاع پرورش آبزیان و حتی موجودات زنده دیگر در چین تعریف چندان ندارد. در مورد ماهی تیلاپیا و این‌که در برخی مناطق چین در آب‌های سمی پرورش داده می‌شوند، تقریباً شک و تردیدی وجود ندارد. این مقاله که در چند سال گذشته نوشته شده است به این موضوع می‌پردازد. اما خطر عمده در پرورش این ماهی‌ها در آب‌های سمی نه باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا که دو چیز دیگر است؛ آنتی‌بیوتیک و فلزات سنگین. این مقاله نشان می‌دهد میزان فلزات سنگین باقی مانده در بدن ماهی‌های پرورشی در چین مخصوصاً تیلاپیا بسیار بیش‌تر از میزان مجاز و ناشی از پرورش این ماهیان در آب‌هایی است که فلزات سنگین در آن وجود دارد.

نکته دیگر این‌که همانند بسیاری از مزارع پرورشی دیگر در چین استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌‌ها یکی از دلایل عمده بروز مقاومت آنتی‌بیوتیکی به آنتی‌بیوتیک‌ها خط آخر در جهان است. پرورش ماهی در آب‌های آلوده باعث استفاده زیاد از آنتی‌بیوتیک‌های طیف وسیع در چین شده که عملاً میزان باقی مانده این آنتی‌بیوتیک‌‌ها در بدن ماهی بسیار فراتر از میزان مورد انتظار است.

یک نکته کوچک دیگر این‌که ماهی تیلاپیا مثل بسیاری از ماهیان پرورشی و بیش‌تر از آنها (به دلیل رشد سریع) حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب اشباع است که برای قلب و سلامت مضر هستند.

آیا باید تیلاپیا پرورش دهیم؟

مجموع این دلایل نشان می‌دهد، مصرف ماهی تیلاپیای وارداتی برای سلامتی ما مضر است، پس طبیعتاً باید به سمت تولید این ماهی در کشور برویم؟

 قبل از صدور حکم در این مورد بهتر است به چند نکته توجه کنیم. همان‌طور که گفته شد، تیلاپیا به واسطه انطباق‌پذیری بالا، قابلیت رشد در تقریباً اکثر محیط‌های آبی را دارد و به همین دلیل یک گونه مهاجم برای اکوسیستم‌های آبی تلقی می‌شود. گونه مهاجم به گونه‌ای گفته می‌شود که به صورت طبیعی متعلق به آن اکوسیستم نیست، اما به سرعت با محیط جدید منطبق شده و با رشد و نمو در محیط جدید باعث تنگ شدن فضا برای گونه‌های بومی و در نهایت انقراض یا به حاشیه رانده شدن آنها می‌شود.

تیلاپیا یک گونه مهاجم است که در صورت راه پیدا کردن به اکوسیستم‌های آبی کشور می‌تواند، باعث ضرر و زیان گسترده از طریق منقرض کردن گونه‌های بومی و تغییر در اکوسیستم‌های آبی کشور شود. این اتفاق در نقاط بسیاری از جمله آمریکا و استرالیا افتاده و در حال حاضر در کشورهای زیادی از جمله استرالیا گونه مضر تلقی شده و پرورش و واردات زنده این ماهی ممنوع است. بنابراین علی‌رغم اصرار شدید سازمان شیلات برای صدور مجوز پرورش ماهی تیلاپیا در ایران، به دلیل مخالفت درست و به جای سازمان حفاظت محیط‌زیست این اتفاق رخ نداده است.

 

در واقع سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید، بهتر است شیلات به جای اصرار برای پرورش با همکاری این سازمان به دنبال یک گونه بومی برای پرورش باشند که اولاً با محیط ما سازگاری بهتری داشته باشد و تهدیدی برای اکوسیستم‌های آبی کشور که همین حالا به دلیل کم آبی و مدیریت منابع آب در خطر هستند، به حساب نیاید.