واقعیت دست‌های پنهان در قاچاق پوشاک

واقعیت دست‌های پنهان در قاچاق پوشاک سالهاست تولیدکنندگان داخلی از قاچاق پوشاک و مبارزه ناکارآمد با آن فریاد سر داده‌اند اما در حالی آمارهای داخلی از کاهش حجم قاچاق پوشاک خبر می‌دهد که آمارهای بین‌المللی به‌طور کل ارقام ارایه‌شده در داخل کشور را زیر سؤال می‌برد. به گزارش ایسنا، آمار واردات پوشاک به ایران توسط […]

واقعیت دست‌های پنهان در قاچاق پوشاک

سالهاست تولیدکنندگان داخلی از قاچاق پوشاک و مبارزه ناکارآمد با آن فریاد سر داده‌اند اما در حالی آمارهای داخلی از کاهش حجم قاچاق پوشاک خبر می‌دهد که آمارهای بین‌المللی به‌طور کل ارقام ارایه‌شده در داخل کشور را زیر سؤال می‌برد.

به گزارش ایسنا، آمار واردات پوشاک به ایران توسط سازمان ملل (یونیدو) معادل یک میلیارد دلار اعلام شده این در حالی است که واردات پوشاک به ایران توسط گمرک در سال گذشته رقمی معادل ۶۱ میلیون دلار اعلام شده است.

این اختلاف فاحش گویای آن است که علی‌القاعده باید بخش قابل توجهی از واردات این بخش از مسیری غیر از گمرکات رسمی وارد کشور شده یا به عنوان کالایی دیگر و با تعرفه گمرکی کم‌تر راهی ایران شده و به عنوان مثال به اسم پارچه که تعرفه گمرکی کم‌تری دارد وارد شده باشد.

اکنون پیگیری‌ها از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نتیجه نداشته و مسؤولان این ستاد حاضر به پاسخگویی در این زمینه نشده‌اند اما براساس برخی آمارها، برآورد حجم شکاف عرضه و تقاضای پوشاک براساس آمار دریافتی از وزارت صنعت، معدن و تجارت به ترتیب آمار تولید و مصرف پوشاک در سال ۱۳۹۵ برابر ۸٫۱ و ۵٫۵ میلیارد دلار بوده است از طرفی آمار واردات و صادرات نیز به ترتیب برابر ۹۵ و ۴۸ میلیون دلار بوده است.

۸۰ درصد پوشاک خارجی بازار قاچاق است

اما سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این سال‌ها به‌طور دائم از افزایش قابل توجه حجم قاچاق خبر داده و به‌طور مشخص درباره واردات پوشاک تأکید کرده است: بیش‌ترین حجم قاچاق ورودی به کشور را پوشاک تشکیل می‌دهد که ارزش آن معادل ۲٫۵ میلیارد دلار محاسبه می‌شود.

قاسم خورشیدی به آمار موجود در خصوص البسه قاچاق اشاره و بیان کرد: برآورد‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد بیش از ۸۰ درصد از کالای خارجی موجود در داخل بازار، یعنی البسه و پوشاک خارجی که در بازار عرضه می‌شود، از طریق قاچاق وارد کشور می‌شود؛ البته بخشی از این کالا هم تحت عنوان تجارت چمدانی وارد کشور شده که آن هم نوعی قاچاق تلقی می‌شود.

البته قاسم‌خورشیدی بلافاصله این توپ را به زمین وزارت صمت انداخته و گفته است: اقدامات مجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت در مبارزه با قاچاق پوشاک کافی نبوده و باید در ارتباط با تقویت تولیدات داخلی و ساماندهی برند‌ها اقدامات مؤثرتری انجام شود.

مرغ یک پای ستاد مبارزه با قاچاق

اما در همان دوره در پاسخ به اظهارات محمدشریعتمداری، دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران در گفت‌و‌گویی با ایسنا اظهارکرد: حجم پوشاک قاچاق براساس بررسی‌های صورت گرفته حدود ۲٫۵ تا ۳ میلیارد دلار است؛ هر چند که ممکن است قیمت فروش این کالا‌ها در بازار رقمی متفاوت باشد.

علی‌اکبرپوراحمدنژاد در توضیح بیش‌تر این مطلب گفت: از اواسط خردادماه فعالیت‌ها آغاز شده و تا امروز حدود ۲۹۷۶ واحد صنفی در مناطق مختلفی که بورس عرضه پوشاک بوده یا حالت بنکداری و توزیع‌کننده عمده داشتند مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و متأسفانه مشاهده شد که در حدود ۱۷۶۳ واحد به نوعی با کالای قاچاق درگیر بودند.

وی همچنین عنوان‌کرد: البته باید در نظر داشت که بخشی از این کالا‌ها قاچاق نبوده و جزو تولیدات ملی محسوب می‌شوند که برای آن‌که در بازار با مقبولیت بیش‌تری مواجه شوند از برچسب برندهای خارجی بهره می‌گیرند. به عبارت دیگر بخشی از این تخلفات ریشه در تقلب داشته و با تعویض برچسب‌‌ها صورت گرفته است.

 

انبارهایی با میلیارد‌ها تومان پوشاک قاچاق

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان‌کرد: در بررسی‌های صورت گرفته ۱۸ تا ۱۹ انبار دپوی البسه شناسایی شد که تنها یکی از این انبار‌ها ۹۰۰ کیسه بزرگ البسه دپو کرده بود که ارزشی بالغ بر ۵ میلیارد تومان داشت.

پوراحمدنژاد با یادآوری مجدد اظهارات اخیر وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره پوشاک قاچاق اظهارکرد: درست است که هنوز در حوزه قاچاق پوشاک تخلفاتی صورت می‌گیرد اما آنچه به عنوان آمار این حوزه اعلام شده است، رقمی است که براساس برآوردهای مختلف تعیین شده و ارزیابی‌های متعدد این نتیجه را به همراه داشته است که حدود ۲.۵ تا ۳ میلیارد دلار از قاچاق به پوشاک مربوط می‌شود. این رقم، رقم دقیقی است که با کمک دانشگاه‌ها و بخش‌های مختلف از جمله اصناف تعیین شده است.

وی ادامه‌داد: البته گاه شاهدیم که یک کالای قاچاق مانند لباس نوزاد از چین با قیمتی معادل ۲۵۰۰ تومان وارد کشور می‌شود اما به بهای ۲۵۰۰۰ تومان فروخته می‌شود که بر همین اساس ارزش کشفیات قاچاق متفاوت می‌شود.

واقعاً پوشاک قاچاق کم شده است؟

اما در شرایطی که مسؤولان این ستاد از کاهش ۵۰ درصدی حجم قاچاق در سال گذشته خبر می‌دهند سؤال این است که آیا واقعاً تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالاهای مختلف نیز این کاهش را حس کرده‌اند؟ موضوعی که پیش از این از سوی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز مورد توجه قرار گرفت.

اکنون تولیدکنندگان داخلی همچنان از حجم بالای کالاهایی که به شکل قاچاق وارد می‌شوند انتقاد داشته و به عنوان مثال بهرام‌شهریاری، عضو علی‌البدل هیأت مدیره اتحادیه کالای کشباف و جوراب تهران در گفت‌وگو با ایسنا، دراین‌باره اظهارکرد: بحث قاچاق معضل بسیار پیچیده‌ای است که مؤلفه‌های متعدد داشته و بررسی آن نیاز به تمرکز بر روی موضوعات مختلف دارد اما طی سال‌های اخیر اتفاقی که رخ داده آن است که محصولات برندهایی که در اغلب موارد ترک هستند به شکلی سیستماتیک وارد بازار ما شده و حتی توانسته‌اند با راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای بخش قابل توجهی از سهم بازار ایران را به دست آورند.

وی با بیان این‌که در بسیاری از موارد قیمتی که در این فروشگاه‌ها مطرح می‌شود قیمت معقولی نبوده و توان رقابت را از تولیدکننده داخلی می‌گیرد، افزود: به دنبال بررسی‌هایی که صورت دادیم به این نتیجه رسیدیم که با توجه به تعرفه‌های گمرکی موجود قطعاً امکان این وجود ندارد که با این تعرفه‌های گمرکی جنسی وارد کشور شده و به این قیمت به فروش برسد. بر همین اساس این موضوع را مورد پیگیری قرارداده و از سوی مراجع مختلف موضوع را دنبال کردیم.

دست‌های پنهان درکار است

شهریاری ادامه داد: قطعاً برخورد براساس قوانین و ضوابط امکان بروز چنین وقایعی را به صفر خواهد رساند اما متأسفانه در اکثر موارد در قوانین کشور راه گریز یا نوعی خلأ وجود دارد که راه را برای افرادی که می‌خواهند اقدامات غیرقانونی داشته باشند، باز می‌گذارد و به این ترتیب مرزهای کشور برای واردات اغلب اجناس قاچاق باز مانده و امکان فعالیت غیرقانونی برای قاچاقچیان به شکلی ساده مهیا می‌شود.

وی همچنین عنوان‌کرد: اگر بحث مرزهای ما و واردات آنها قابل کنترل نبود، قطعاً این امکان وجود داشت که به عنوان مثال گروهک‌های تروریستی مواد منفجره و یا اسلحه وارد کشور کنند، اما وقتی چنین اتفاقی نیفتاده و کالاهای قاچاق ما محدود به کالاهای مصرفی می‌شوند اینگونه به نظر می‌رسد که دست‌هایی پنهان در کار است.

اما در نهایت در کنار خلأهای قانونی و مشکلات متعددی که منجر به افزایش حجم واردات پوشاک قاچاق می‌شوند همچنان بخش قابل توجهی از تأکیدات بر واردات چمدانی مسافران بوده و اردیبهشت ماه سال‌جاری نیز معاون فنی و امور گمرکی گمرک اعلام کرد واردات پوشاک به صورت فردی ممنوع بوده و برای انجام این کار تنها شرکت‌های ثبت شده و نمایندگی‌های مجاز می‌توانند اقدام کنند.

به عبارت دیگر برای مقابله با حجمی بالا از واردات قاچاق گویی واردات صورت گرفته توسط افراد تنها بخشی بوده که نیاز به کنترل داشته و بر این اساس چنین تصمیمی اتخاذ شد. البته شکی نیست که در میان شیوه‌های مختلف واردات پوشاک بخشی نیز به کالاهایی که همراه مسافران وارد می‌شود مربوط است اما این‌که از انبوه پوشاک قاچاق سهم اینگونه واردات چقدر بوده و قاچاق سازمانی چقدر است موضوعی است که جای بحث و بررسی بسیار دارد و ضروری به نظر می‌رسد برای ساماندهی به این بخش تصمیمات جدی و کلان‌تری گرفته شود به عنوان مثال طی ماه‌های گذشته ستاد مبارزه با قاچاق کالا در چندین مرحله و به‌طور ضربتی بر جمع‌آوری دو نمونه گل از بازار اقدام کرده و موفق هم بوده است، حال سؤال این است که در میان مصادیق قاچاق آیا هنوز پوشاک قاچاق به درجه‌ای از اهمیت نرسیده که اقدامی جدی‌تر در ارتباط با آن صورت گیرد؟

 

البته وزارت صمت نیز تاکنون اقدام مؤثری در این خصوص انجام نداده و در نهایت طرح‌هایی مانند نصب شناسه کالا که از سوی این وزارتخانه مورد توجه قرار گرفته نیز با گذشت چند ماه هیچ‌گونه تأثیر قابل مشاهده‌ای در وضعیت بازار نداشته است.