قرارگیری ۳ ماهواره سنجشی و یک ماهواره مخابراتی در مدار

تا سال ۱۴۰۰ برای ایران تحقق می‌یابد قرارگیری ۳ ماهواره سنجشی و یک ماهواره مخابراتی در مدار رییس پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به تلاش‌های این مرکز برای ساخت و پرتاب ماهواره‌های عملیاتی سنجشی و مخابراتی گفت: اگر براساس نقشه راه برنامه فضایی کشور همه بخش‌ها توسعه یابند، تا ۱۴۰۰ سه ماهواره سنجشی (تصویربرداری) و […]

تا سال ۱۴۰۰ برای ایران تحقق می‌یابد

قرارگیری ۳ ماهواره سنجشی و یک ماهواره مخابراتی در مدار

رییس پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به تلاش‌های این مرکز برای ساخت و پرتاب ماهواره‌های عملیاتی سنجشی و مخابراتی گفت: اگر براساس نقشه راه برنامه فضایی کشور همه بخش‌ها توسعه یابند، تا ۱۴۰۰ سه ماهواره سنجشی (تصویربرداری) و یک ماهواره مخابراتی عملیاتی در مدار داریم.

ساخت و پرتاب انواع ماهواره‌ها که در مجموع یک اقتصاد ۲۶۰ میلیارد دلاری را شکل می‌دهد، بخش مهمی از صنعت فضایی است که از این میزان ارایه خدمات ماهواره‌ای مهم‌ترین بخش درآمدزایی را دارد؛ به‌طوری که تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی، در مجموع هزار و ۴۵۹ ماهواره عملیاتی در مدار قرار گرفتند.

همزمان با هفته جهانی فضا (۴ تا ۱۰ اکتبر/۱۲ تا ۱۸ مهر) به عنوان رویدادی بین‌المللی که با برنامه‌های مختلف ملی از جمله برپایی نمایشگاه‌ها و گزارش‌دهی برخی نهادهای فعال در زمینه توسعه صنایع فضایی همراه است، با رییس پژوهشگاه فضایی ایران گفت‌و‌گو کردیم.

حسن‌حدادپور در مورد چرایی عملیاتی نشدن صنعت ساخت و پرتاب ماهواره‌ها در کشور گفت: در کل دو نوع ماهواره سنجشی و مخابراتی داریم؛ ماهواره‌های سنجشی عموماً دارای فناوری‌هایی هستند که این فناوری‌ها در دنیا ظرف ۵۰ سال قبل جا افتاده‌اند و کشورهایی که این اندازه در توسعه فناوری‌های یادشده سابقه ندارند، توانسته‌اند به آن برسند ولی شرایط تحریم را نداشته‌اند.

خودمان باید به همه فناوری‌های مورد نیاز ماهواره دست یابیم

رییس پژوهشگاه فضایی ایران ادامه داد: در حقیقت بعضی طرف‌ها فناوری را حاضر و آماده دریافت کرده و خرید می‌کنند؛ اما این امر برای کشور ما متصور نیست زیرا محصولات فضایی حتی از محصولات نظامی نیز درجه بالاتری دارند و کشورهای صاحب این فناوری آن را در اختیار ما قرار نمی‌دهند.

حدادپور تصریح‌کرد: ما ناگزیر هستیم فناوری‌های این حوزه را شناسایی و قبل از جمع‌آوری محصول زیرسیستم را در کشور تولید کنیم.

سبد فناوری فضایی شامل ۳۰ فناوری کلیدی است

وی ادامه‌داد: پژوهشگاه در یکی دو سال گذشته سبد فناوری فضایی شامل ۳۰ فناوری کلیدی را شناسایی کرده و با همکاری مجموعه‌های داخل پژوهشگاه، شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها در حال توسعه آن است. پس از توسعه فناوری‌ها، طراحی و توسعه سیستم ماهواره در قالب پروژه‌های ماهواره‌ای عملیاتی اجرا خواهد شد.

استاد دانشکده هوافضا دانشگاه صنعتی شریف گفت: تاکنون از چند ماهواره‌ای که در کشور پرتاب شده است، ماهواره‌های امید، نوید و فجر موفق بوده و اهداف تعیین شده از پرتاب آن یعنی توسعه دانش و فناوری محقق شده است، ولی این ماهواره‌ها عملیاتی نبوده‌اند.

مشخصات ماهواره سها

حدادپور تأکیدکرد: در حوزه ماهواره‌های سنجشی یا تصویربرداری ماهواره سها را داریم که با رزولوشن ۱۵ متر و وزن ۱۵۰ کیلوگرم طراحی شده و ظرف دو سال آینده با پرتابگر داخلی سیمرغ پرتاب می‌شود.

وی افزود: البته دانشگاه‌های علم و صنعت و صنعتی امیرکبیر هم دو ماهواره سنجشی در برنامه دارند که انتظار می‌رود همزمان با سها آماده پرتاب باشند و مقداری از نیازهای کشور را در زمینه تصاویر مورد نیاز برآورده کند، ضمن این‌که سازمان فضایی نیز یک ماهواره خارجی را در دست خرید از یک کشور خارجی دارد که گفته می‌شود با پرتابگر خارجی در مدار قرار خواهد گرفت.

ماهواره‌های مخابراتی گلوگاه‌های فناورانه دارند

عضو هیأت داوران دهمین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی شریف همچنین در مورد ماهواره‌های مخابراتی به دلیل اهمیت بیش‌تر آنها در ارایه سرویس‌ها گفت: ساخت ماهواره‌های مخابراتی یک تا دو گلوگاه فناورانه دارند؛ وزن این ماهواره‌ها به شدت نسبت به وزن ماهواره‌های سنجشی بیش‌تر است و اگر ماهواره سنجشی روزآمد ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشد ماهواره‌های مخابراتی ۴ تا ۶ تن وزن دارند.

وی با اشاره به ماهواره‌های مخابراتی تحقیقاتی ناهید ۱و ۲ توضیح داد: ماهواره ناهید۱به وزن ۵۰ کیلوگرم آماده و در صف پرتاب است و نمونه مهندسی ماهواره ناهید ۲ نیز آماده شده که بعد از آن باید نمونه پروازی طی یک تا دو سال آینده ساخته و پرتاب شود.

ماهواره‌های ناهید ۱ و ۲ عملیاتی نیستند؛ فقط تحقیقاتی

حدادپور در پاسخ به این سؤال که ماهواره‌های ناهید ۱ و ۲ عملیاتی خواهند بود و امکان ارایه خدمات را دارند یا خیر، گفت: این ماهواره‌ها تحقیقاتی و مخابراتی هستند و برای سنجش فناوری‌های توسعه داده شده به فضا پرتاب می‌شوند؛ ولی براساس برنامه عملیاتی پژوهشگاه بعد از اینها اولین ماهواره مخابراتی کشور به وزن یک تن ساخته می‌شود که انتظار داریم تا سال ۱۴۰۰ آماده شود و از پرتابگر داخلی قابل پرتاب باشد و اگر نبود باید از پرتابگرهای بین‌المللی استفاده کنیم.

وی در توضیح این ماهواره‌ها افزود: اولین پیشران فضایی را در ناهید ۲ به‌کار می‌گیریم؛ در حالی که استفاده از پیشران در فضا در ماهواره‌هایی که تاکنون فرستادیم انجام نشده است.

استفاده از پرتابگر خارجی متداول است؛ اما نه برای ما

حدادپور در پاسخ به این سؤال که آیا استفاده از پرتابگرهای خارجی به ویژه با اتفاقات اخیر برای ماهواره مصباح ممکن است یا خیر، توضیح داد: اخیراً روسیه ماهواره ۶ تنی را برای چین پرتاب کرد؛ در حالی که چین توانایی پرتاب ماهواره را دارد. اما وضعیت روابط کشور‌ها با هم فرق دارد.

حدادپور گفت: بهترین حالت این است که طبق نقشه راه برنامه فضایی کشور پرتابگر داخلی در سال ۱۴۰۰ قابلیت پرتاب محموله حدود یک تن داشته باشد. برنامه فضایی کشور در حوزه پرتابگر و ماهواره از قبل تدوین شده و این پرتابگر داخلی باید بتواند ماهواره را در مدار لئو تحویل دهد.

 

وی یادآور شد: اگر همه اجزای این برنامه با هم پیش برود این اتفاق می‌افتد و در غیراینصورت باید آن زمان برای پرتاب ماهواره فکر دیگری کرد.