ناظران در دوراهی قانون و خواسته پیمانکاران

ناظران در دوراهی قانون و خواسته پیمانکاران طی روزهای گذشته، خبری در رابطه با ساخت میلگرد از قوطی خالی نوشابه و آهن‌های فرسوده‌ای که از ساختمان‌های کلنگی بیرون کشیده شده، در استان فارس منتشر شد. به گزارش صما، با این حال به‌طور قطع موضوع به‌کارگیری از مصالح ساختمانی غیرمقاوم و غیراستاندارد صرفاً مربوط به فارس […]

ناظران در دوراهی قانون و خواسته پیمانکاران

طی روزهای گذشته، خبری در رابطه با ساخت میلگرد از قوطی خالی نوشابه و آهن‌های فرسوده‌ای که از ساختمان‌های کلنگی بیرون کشیده شده، در استان فارس منتشر شد.

به گزارش صما، با این حال به‌طور قطع موضوع به‌کارگیری از مصالح ساختمانی غیرمقاوم و غیراستاندارد صرفاً مربوط به فارس نیست و کارگاه‌های بسیاری در سطح کشور وجود دارند که صاحبان آنها به خاطر منافع سودجویانه خود این مصالح را به صورت غیراستاندارد تهیه و با قیمت‌های بسیار پایین وارد بازار می‌کنند و جان مردم و بهره‌برداران را به بازی می‌گیرند.

در مقابل سازندگان هم از روی ناآگاهی اقدام به‌کاربرد این مصالح می‌کنند و این در حالی است که گویا نظارت‌های انجام شده هم در این زمینه چندان اثربخش نبوده است.

بر این اساس، طبق بررسی‌های به عمل آمده، جای تأسف است که بگوییم علت خرابی و ریزش بسیاری از خانه‌های تازه‌ساز و یا در حال ساخت، استفاده از مصالح ساختمانی غیراستاندارد در ساخت و ساز‌‌ها است که بیش‌ترین شکایت‌ها و تشکیل پرونده قضایی هم در همین رابطه است.

سودجویی و ناآگاهی، عامل استفاده از مصالح بی‌کیفیت

در همین راستا نایب رییس کانون سراسری انبوه‌سازان ایران معتقد است: در تمام مناطق کشور وجود مصالح و اجناس ساختمانی فاقد کیفیت، امری بدیهی است که عاملان آن به دلیل نگاه سودجویانه و یا از روی ناآگاهی اقدام به این کار می‌کنند.

احمدرضا جوکار افزود: متأسفانه در مواردی افراد از روی ناآگاهی اقدام به این کار می‌کنند و با به‌کارگیری اجناس بی‌کیفیت در ساخت و ساز‌ها متوجه این موضوع نیستند که این اقدام آنها چه پیامدی را به همراه دارد. چون برای تمام این مصالح هزینه صرف می‌شود و در نهایت با یک مابه‌التفاوت جزیی و اندک، می‌توانیم به صورت مثمرثمرتری از سرمایه‌ای که صرف می‌کنیم، استفاده کنیم یا این‌که به دلیل غفلت از کیفیت و مقاومت مصالح، ساختمانی که می‌سازیم، به درد نخورد.

الزام به حضور سازندگان شناسنامه‌دار

عضو هیأت رییسه کانون سراسری انبوه‌سازان در ادامه با انتقاد شدید از تولید میلگردهای ساختمانی با استفاده از قوطی‌های نوشابه عنوان‌کرد: هر چند حجم میلگرد تولید شده از این قوطی‌ها نمی‌تواند زیاد باشد، اما به هر حال هرچند هم حجم آن کم باشد و فرضاً در یک ساختمان استفاده شود، در نهایت با جان ده‌ها نفر از ساکنان آن بازی می‌کند و تبعات آن جبران‌ناپذیر است.

جوکار در خصوص راهکار پیشنهادی برای حل این معضل بیان‌کرد: بدون شک باید سازوکار نظارتی و همچنین حضور سازندگان حرفه‌ای را در بخش ساخت وساز‌ها قویتر کنیم. البته متأسفانه ما هر موقع از سازنده حرفه‌ای حرف می‌زنیم، تصور می‌شود که افرادی به عنوان مجریان ذی‌صلاح باید در بخش ساخت‌وساز حضور داشته باشند و هزینه‌ای دریافت کنند؛ اما بحث ما این است که سازندگان باید شناسنامه‌دار باشند.

وی با بیان این‌که حضور سازندگان شناسنامه‌دار در قانون هم دیده شده، اما اجرای آنها مغفول مانده است، افزود: طبق قانون سرمایه‌گذاران و سازندگان حتماً باید دارای شناسنامه باشند.

کوتاهی ناظران در پی مقاومت پیمانکاران

براساس این گزارش، یکی دیگر از عواملی که در رابطه با استفاده از مصالح غیراستاندارد در ساخت و ساز‌ها مطرح می‌شود، مربوط به نظارت مهندسان ناظر است. به گفته مسؤولان ذی‌ربط، در برخی موارد تخلف مهندسان ناظر ساختمانی سبب شده تا ساختمان‌هایی غیرمقاوم ساخته شود. به‌گونه‌ای که برخی از ناظران اقدام به مهرفروشی کرده و مهر خود را در اختیار پیمانکاران می‌گذارند و یا بدون انجام آزمایش، تأییدیه‌ها را مهر می‌کنند.

البته این در حالی است که از سوی دیگر، اگر یک مهندس ناظر در امر نظارت خود سختگیری و یا با کاربرد مصالح غیراستاندارد برخورد کند و خواستار تخریب یا اصلاح سازه شود، شاید دیگر پیمانکاری حاضر نباشد، نظارت ساختمان خود را به وی بدهد و این‌گونه است که راه مصالح غیراستاندارد به ساخت و ساز‌‌ها باز می‌شود.

رد و بدل شدن پول، در حاشیه یا اصل؟

با این همه نایب رییس کانون سراسری انبوه‌سازان ایران در این رابطه با ابراز تأسف از این‌که سیستم کارهای فنی بیش‌تر به یک کار تجارتی تبدیل شده است، معتقد است: این‌که هزینه‌ها باید پرداخت شود، یک امر طبیعی است اما مسأله این است که تعهدات و نگرانی‌‌ها فقط به رد و بدل شدن پول تبدیل نشود و بین اصل و فرع تمایز قایل شویم.

جوکار همچنین بیان‌کرد: متأسفانه در حال حاضر روش‌های فعلی دیگر جوابگوی ساخت‌وساز در بخش‌های اجرا و کنترل نیست و این روش‌ها نیازمند تغییراتی در قوانین است تا کاستی‌های فعلی برطرف شود.

نقش ناظر و مجری در کاربرد مصالح استاندارد

اما عضو شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به وجود مصالح ساختمانی غیراستاندارد در بازار ازجمله آهن‌آلات ساختمانی، درباره نقش مهندسان ناظر و مجری در این زمینه معتقد است: با توجه به گزارش‌های واصله درباره وجود این مصالح در بازار، تمامی ناظرین و مجریان حقیقی و حقوقی عضو سازمان باید قبل از خرید و مصرف این‌گونه مصالح نسبت به استاندارد بودن آن اطمینان لازم را حاصل و از مصرف مصالح فاقد استاندارد و نامرغوب جداً خودداری کنند.

به گفته حسن‌مجتبی‌زاده به‌کارگیری مصالح استاندارد در ساختمان‌سازی و احداث سازه‌های استاندارد یکی از مهم‌ترین مباحث در زمینه مدیریت بحران و جلوگیری از حوادث ناگوار است. بنابراین استانداردسازی مصالح ساختمانی یک ضرورت و الزام قانونی است و تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و سازندگان باید به کیفیت مصالح توجه کنند.

وی افزود: سازمان نظام مهندسی ساختمان، طبق ماده ۳۴ قانون نظام مهندسی، مهندسان و شرکت‌های مجری و سازندگان را ملزم به استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد کرده و مسؤولیت کنترل استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد را به مهندس ناظر تکلیف کرده است.

وی با تأکید بر این‌که مطالبه‌گری در زمینه استفاده از مصالح ساختمانی باید در جامعه افزایش یابد، افزود: کلیه دستگاه‌های اجرایی مکلفند در اجرای پروژه‌های فنی و عمرانی خود ضوابط، مقررات و معیارهای فنی و استانداردهای ملی را رعایت کنند. خرید هرگونه کالا و خدمات مشمول استاندارد اجباری فاقد علامت استاندارد ملی ایران توسط دستگاه‌های اجرایی موضوع این ماده ممنوع است.

این مسؤول با اشاره به نقش مهم استفاده از مصالح استاندارد و رعایت مباحث استانداردسازی در تولید مصالح ساختمانی برای ارتقای سطح ایمنی ساخت و ساز‌ها گفت: البته مهندسان ناظر هم در این زمینه رسالت خطیری برعهده دارند.