فرارمغزها؛ دلیل موفقیت آمریکا در دریافت بیش‌ترین تعداد نوبل!

فرارمغزها؛ دلیل موفقیت آمریکا در دریافت بیش‌ترین تعداد نوبل! در آمار جوایز نوبل، آمریکا از نظر تعداد برندگان پرچمدار بوده که عمده دلیل آن، مهاجران بوده‌اند. این کشور محل اقامت صد‌ها برنده جایزه نوبل است اما درصد قابل توجهی از این دانشمندان از جمله مهاجرانی هستند که در کودکی یا اوایل کار خود به این […]

فرارمغزها؛ دلیل موفقیت آمریکا در دریافت بیش‌ترین تعداد نوبل!

در آمار جوایز نوبل، آمریکا از نظر تعداد برندگان پرچمدار بوده که عمده دلیل آن، مهاجران بوده‌اند. این کشور محل اقامت صد‌ها برنده جایزه نوبل است اما درصد قابل توجهی از این دانشمندان از جمله مهاجرانی هستند که در کودکی یا اوایل کار خود به این کشور آمده‌اند.

به گزارش سیناپرس، بیش از ۳۰ درصد برندگان آمریکایی نوبل در حوزه شیمی در خارج این کشور متولد شده‌اند. برای مثال می‌توان به یواخیم‌فرانک اشاره کرد که استاد دانشگاه کلمبیا است و سال ۲۰۱۶ به عنوان یکی از برندگان جایزه نوبل شیمی برگزیده شد؛ یا راینروایز که یکی از برندگان نوبل فیزیک ۲۰۱۷ است، در آلمان متولد شده و بخشی از ۳۵ درصد برنده نوبل فیزیک آمریکایی غیربومی است.

شواهد نشان داده شیوه زندگی به سبک مهاجرتی منجر به شکوفایی ابتکار می‌شود. مطالعه‌ای در نشریه نیچر حاکی از آن است که دانشمندان مهاجر بیش‌تر از دانشگاهیانی که در کشور خود باقی مانده‌اند، نامشان در مقالات بیش‌تر ذکر شده است.

مسأله جالب دیگر این‌که برندگان امروزی جایزه نوبل دارای سن بالاتری هستند. برای مثال، برندگان امسال جوایز نوبل پزشکی، فیزیک و شیمی همگی بالای ۷۰ سال سن داشته‌اند. این امر نشان‌دهنده روند رو به پیری در میان برندگان نوبل است. طی سده اخیر، میانگین سن برندگان به‌طور افزایشی رو به پیری داشته است.

در سال ۲۰۱۶، گوستاوکالستراند، سرپرست ارشد موزه نوبل در مصاحبه‌ای اظهارکرد که حوزه‌های دانشگاهی در سده اخیر تغییرات چشمگیری داشته است. حدود ۱۰۰ سال پیش تنها حدود ۱۰۰۰ فیزیکدان وجود داشتند اما اکنون صد‌ها هزار و شاید یک میلیون فیزیکدان در سراسر جهان وجود دارد که باعث افزایش دستاوردهای موفقیت‌آمیز شده که هر سال بر تعداد آنها افزوده می‌شود.

همچنین به گفته وی، تعداد رمان‌نویسان و اقتصاددانان نیز در حال افزایش است اما سن برندگان آنها مانند برندگان حوزه‌های علمی نیست. علاوه بر آن، روند برندگان جایزه نوبل صلح به سمت سنین جوانتر است. برندگان این جایزه در میان جوانترین‌ها هستند. برای مثال، ملاله‌یوسف‌زای در زمان دریافت این جایزه در سال ۲۰۱۴ تنها ۱۷ سال داشت.

مردان بنده نوبل

از میان ۸۸۱ برنده نوبل در سال‌های ۱۹۰۱ تا ۲۰۱۶ تنها ۴۸ مورد زنان بوده‌اند. در برخی رشته‌ها، این فقدان برای چندین دهه ادامه داشته است. آخرین برنده زن نوبل فیزیک ماریاگیپرت‌مایر در سال ۱۹۶۴ بود. این شکاف نشان‌دهنده تعصب‌های سازمانی علیه زنان در حوزه‌های علمی است.

زنان برنده نوبل

به گفته سرپرستان موزه نوبل، هیچ شواهدی از امتناع کمیته نوبل در اهدای این جایزه به یک برنده خانم وجود ندارد. حتی این کمیته تا حدی قوانین را اصلاح کرد تا ماری‌کوری بتواند در سال ۱۹۰۳ جایزه نوبل فیزیک را به‌دست بیاورد. اما این تنها دلداری کوچکی برای زنان دانشمند بسیار عالی واجد شرایط است که تاکنون موفق به دریافت این جایزه نشده‌اند.

برای مثال، لیزمایتنر یکی از کاشفان هم‌جوشی هسته‌ای بود که ۲۹ بار از سال ۱۹۳۷ تا ۱۹۶۵ برای کسب نوبل فیزیک و قریب به ۱۹ بار هم از سال‌های ۱۹۲۴ تا ۱۹۴۸ برای نوبل شیمی نامزد شده بود اما هیچگاه موفق به دریافت این جوایز نشد. همچنین در حالی‌که کشف وجود ماده تاریک توسط ورارابینز، هیجان زیادی در جامعه علمی به وجود آورد، اما وی در دسامبر ۲۰۱۶ بدون دریافت نوبل درگذشت.

مسأله قابل توجه دیگر این است که، امروزه برندگان نوبل نمایانگر همکاری‌های علمی بزرگ‌تر هستند. طبق قوانین بنیاد نوبل، این جایزه به بیش‌تر از ۳ نفر اعطا نمی‌شود که بازتابنده تیم‌های کوچک علمی در اوایل قرن بیستم است. اما امروزه دستاوردهای بزرگ به‌طور فزاینده‌ای از همکاری‌های گسترده علمی حاصل می‌شود و کمیته نوبل برای اعطای این جایزه به گروه‌های بزرگ سکوت کرده است. تضاد اینجاست که در حوزه فیزیک معمولاً این همکاری‌ها شامل هزاران محقق است اما در نوبل فیزیک ۲۰۱۷ برای مثال تنها راینروایز، کیپ‌تورن و بری‌باریش برای کشف امواج گرانشی معرفی شدند در حالی که این تحقیق ۱۰۱۱ مؤلف داشت.

 

تورن در مصاحبه‌ای اظهار کرده بود: ما در عصری زندگی می‌کنیم که بسیاری از اکتشافات عظیم در نتیجه همکاری‌های بزرگ به‌دست می‌آید و افراد زیادی در آن سهیم هستند. امیدوارم در آینده کمیته جایزه نوبل بتواند راهی برای اعطای این جایزه به همکاری‌های بزرگ‌تر که در یک اکتشاف دست داشته‌اند، پیدا کند و تنها آن را به افرادی که در بدو پروژه حضور داشتند – مانند ما – اعطا نکنند.