بورس ارز بين بانكي اوكراين: نگاهي اجمالي- قسمت اول

  نويسنده: ايگور وي. سليورستوف در مقاله زير ايگور سليورستوف، نايب رييس اول هيأت مديره بورس ارز بين بانكي اوكراين فعاليت‌هاي جاري اين بورس و برنامه‌هاي آينده آن را بررسي مي‌كند. بورس ارز بين بانكي اوكراين در سال ۱۹۹۳ توسط بزرگ‌ترين گروه بانكي اوكراين تأسيس گرديد. جهت‌گيري اصلي فعاليت‌هاي اين بورس در نخستين سال‌هاي فعاليت […]

 

نويسنده: ايگور وي. سليورستوف

در مقاله زير ايگور سليورستوف، نايب رييس اول هيأت مديره بورس ارز بين بانكي اوكراين فعاليت‌هاي جاري اين بورس و برنامه‌هاي آينده آن را بررسي مي‌كند.

بورس ارز بين بانكي اوكراين در سال ۱۹۹۳ توسط بزرگ‌ترين گروه بانكي اوكراين تأسيس گرديد. جهت‌گيري اصلي فعاليت‌هاي اين بورس در نخستين سال‌هاي فعاليت بر توسعه بازارهاي ارز متمركز بود. با افزايش توان مالي اين بورس، توجه سرمايه‌گذاران به سهام به نحو روزافزوني افزايش يافت. در نتيجه پس از دريافت مجوز شماره يك بورس سهام در ۲۷ فوريه سال ۱۹۹۷، بورس ارز بين بانكي اوكراين اجراي راهكارهايي براي سازماندهي معاملات ابزارهاي سهام را آغاز كرد.

در حال حاضر ۶۲ بانك و ۲۰ شركت اعضاي اين بورس را تشكيل مي‌دهند. صندوق مجاز اين بورس ۳۶ ميليون هريونياي اوكراين (تقريباً معادل ۷,۲ ميليون دلار آمريكا) و سرماية آن بالغ بر ۴۶٫۹ ميليون هريونياي اوكراين (تقريباً ۹٫۵ ميليون دلار آمريكا) است. بورس ارز بين بانكي اوكراين سازماني است كه از مقررات داخلي خود تبعيت مي‌كند.

بر اساس قوانين موجود، اين بورس مي‌تواند در زمينه‌هاي زير فعاليت كند و در حال حاضر اين فعاليت‌ها را انجام مي‌دهد:

·     سازماندهي ابزارهاي معاملات سهام (ابتدا در بخش اوراق بهادار و ابزارهاي مشتقه)؛

·     تسويه و پاياپاي قراردادهايي كه براساس مقررات بورس انجام مي‌شوند با استفاده از سيستم‌هاي مديريت ريسك و تضمين اجراي قرارداد.

اين بورس در پي آن است كه با ايجاد فضاي يكپارچه قانوني و تجاري براي تسويه معاملات در بازار مالي اوكراين، فعاليت‌هاي خود را گسترش دهد. در حال حاضر، بورس ارز بين بانكي اوكراين در چارچوب حقوقي مشخصي فعاليت مي‌كند، از سيستم‌هاي فن‌آوري مناسبي برخوردار است و از مجوزهاي لازم براي سازماندهي معاملات در كليه بخش‌هاي بازارهاي مالي اوكراين بهره‌مند است. اين بورس به منظور فعاليت در بازارهاي كالا، ارز، و فلزات شعبه‌اي به نام اتاق قرارداد بورس جهاني كالاي بورس ارز بين بانكي اوكراين را تأسيس كرده است.

در زير به برخي از مزيت‌هاي بورس ارز بين بانكي اوكراين براي مشتريان اشاره مي‌كنيم كه قبل از تأسيس اين بورس براي استفاده از اكثر ابزارهاي مالي از كمبود نقدشوندگي رنج مي‌بردند:

·     كاهش هزينه‌هاي عملياتي ناشي از فعاليت در بازارهاي متعدد؛

·     گسترش دسترسي به تعداد فزاينده‌اي از اعضاي كليه بخش‌هاي بازارهاي بورس كه به افزايش نقدشوندگي ابزارهاي معاملاتي مي‌انجامد؛

·     مديريت كاراتر منابع مالي كه با جريان آزاد منابع بين بازارهاي بورس تضمين مي‌شود؛

·     تأمين راهكارهاي ديگر مديريت ريسك براي فعاليت در بازارهاي چندگانه؛

·     ايجاد فضاي مناسب براي فعاليت عاملان مختلف در بورس.

بورس ارز بين بانكي اوكراين در طول حيات خود تجربه عظيمي در سازماندهي مزايدات آزاد و رقابتي كسب كرده است، از جمله مي‌توان به حراج‌هاي يك جانبه، دو جانبه و مناقصات مختلف اشاره كرد. اين بورس هم‌چنين به منظور پشتيباني از بازارهاي اوراق بهادار و قراردادهاي مشتقه به ارايه خدمات تجاري و تسويه مي‌پردازد.

انواع معاملاتي كه در حال حاضر در بازارهاي بورس ارز بين بانكي اوكراين انجام مي‌شود به ترتيب زير است:

·     معاملات اوراق بهادار با تكيه بر اصل تحويل در مقابل پرداخت و با استفاده از فن‌آوري حراج يك جانبه و دوجانبه؛

·     حراج‌هاي بسته‌هاي سهام شركت‌هاي سهامي عام دولتي؛

·     حراج اوراق قرضه تعهدات مالياتي؛

 

معاملات قراردادهاي مشتقه: قراردادهاي آتي ارز،كه بر اساس نرخ بانك ملي اوكراين تسويه نقدي مي‌شوند؛ قراردادهاي آتي كشاورزي با تحويل فيزيكي؛ قراردادهاي اختيار كه اشخاص حقوقي براي فروش گسترده ارايه مي‌دهند.

به‌زودي، با استفاده از اعتبارات يا ضمانت‌هاي دولتي كه از طريق بودجه، وام و كمك‌هاي مالي تأمين مي‌شود حراج‌هاي حقوق مطالبات معوق ۳ ساله دولت برگزار مي‌شود.

همزمان با معامله ابزارهاي سهام، حراج‌هاي منابع انرژي، يعني نفت،گاز فشرده و گاز بنزين راه‌اندازي شده‌اند و براساس دستور شماره ۵۹۹ مورخ چهارم آوريل سال ۲۰۰۰ هيأت وزيران به‌طور پيوسته عرضه مي‌شوند.

در چند سال گذشته بورس ارز بين بانكي اوكراين به منظور پيشبرد پروژه‌هاي حراج و تسويه و پاياپاي اقلام زير فعاليتي جدي داشته است:

قراردادهاي مشتقه‌اي كه دارايي‌هاي پايه آن‌ها اقلام زير است:

·     محصولات كشاورزي (آفتابگردان، جو درجه ۳، گندم)؛

·     در حال حاضر آيين‌نامه‌هاي روش‌هاي معامله و تسويه كه براي اعلام حراج يا قراردادهاي آتي محصولات كشاورزي ضروري است (مقررات حراج و تسويه، مقررات تحويل، و مشخصات قراردادهاي آتي جو، گندم دامي، دانه‌هاي آفتابگردان، و شكر) به ثبت رسيده‌اند.

·     براي مشاركت طيف گسترده‌اي از فعالان اقتصادي كليه مناطق اوكراين در حراج‌هاي الكترونيكي آني، فن‌آوري مخصوصي ايجاد گرديده و به‌كار مي‌رود؛

·     شبكه انبارداران مجاز تشكيل گرديده و قراردادهاي تضمين فرايند تحويل شكر با آنان منعقد شده است؛