صیانت از ریال با رانت‌های مفتی ارزی

 صیانت از ریال با رانت‌های مفتی ارزی

مجتبی قدیری

بسیاری از کارشناسان اقتصادی و تجار بر واقعی شدن قیمت ارز و تک‌نرخی شدن آن تأکید دارند و بر این باور هستند که واقعی‌شدن قیمت ارز و تک‌نرخی شدن آن نه تنها باعث شکوفایی اقتصاد می‌گردد، بلکه ریشه بسیاری از مفاسد اقتصادی را خشک می‌کند، زیرا بستر یکی از رانت‌های مهم اقتصادی است. رانتی که افراد تحت عناوین مختلف از رانت ارزی استفاده کرده و ثروت خود را دو چندان می‌کنند. افرادی‌که به سیستم‌های دولتی وابسته‌اند و در بخش خصوصی نیز فعالیت دارند، به عنوان مثال با گرفتن ارز مبادله‌ای با قیمت کم‌تر برای واردات دارو که یکی از الزامات برای سلامت است، اقدام به واردات کالاهای دیگر می‌کنند و سود چند برابری از این رانت می‌برند.

ارزی که قیمت غیر‌واقعی آن باعث شده تا واردات‌کنندگان کالا با واردات انبوه از کالاهای مصرفی و بنجل، نفس تولید را به شماره بیندازند و بیکاری را افزایش دهند. به‌گونه‌ای که در هر خانه شاهد جوانان تحصیلکرده بیکار هستیم. البته در توجیه این بیکاری سیستم آموزش عالی متهم می‌شود که آموزش‌های آنها با توجه به نیاز بازار کار کشور صورت نگرفته و این سیستم فقط مدرک‌گرایی کرده است.

ارزی که دست زدن به قیمت آن باعث هراس جامعه می‌شود و در پی آن باید شاهد تورم افسار گسیخته بود، زیرا نرخ همه چیز را چند برابر می‌کند. هراسی که جامعه از واقعی شدن و تک‌نرخی شدن ارز دارد به قدری بالاست که کوچک‌‌ترین تأثیر در قیمت ارز مردم عادی را به وحشت می‌اندازد. چرا که تا‌کنون دولت‌‌ها نتوانسته‌اند در برابر تغییرات قیمتی ارز که اصولاً هم صعودی است، به نحو مطلوبی برنامه‌ریزی مطلوبی کرده و از فشار تورم بکاهند.

ارز با قیمت غیرواقعی و چند نرخی بودن آن در جامعه باعث ایجاد رانت شده است، رانتی که باعث افزایش ثروت بادآورده برخی شده که یک شبه ره صد ساله پیموده‌اند و از خانه‌های ساده در کاخ‌های مجلل ساکن شدند. همین افراد که از رانت‌های مفت ارزی استفاده می‌کنند، حاضر هستند هزینه‌های هراس جامعه از تک‌نرخی و واقعی شدن قیمت ارز را بپردازند تا سیاست‌ها و برنامه‌های دولت‌‌ها را ناکام کنند. چرا که سود آنها در غیرواقعی و چندنرخی بودن قیمت ارز می‌باشد.

استفاده‌کنندگان از رانت‌های ارزی چنان قدرت دارند که به راحتی هرگونه شایعه و هوکس خبری را در جامعه ترویج می‌کنند که با هیچ داس اصلاحاتی نمی‌توان این شایعات و هوکس‌های خبری را هرس کرد.

استفاده‌کنندگان از رانت ارزی، واقعی شدن و تک‌نرخی شدن ارز را یک ابرچالش‌های اقتصاد ایران نمایان کرده‌اند که هرگونه تغییر در آن می‌تواند تأثیرات گسترده در جای‌جای اقتصاد بگذارد که به این سادگی و زمان محدود نمی‌توان آن را حل و فصل کرد.

در حالی‌که این ابر چالش نمایشی رانت‌خواران ارز، بادکنکی است که فقط یک سوزن آن را می‌ترکاند که شاید صدای مهیب داشته باشد اما خرابی چندانی ندارد و همین صدا باعث شده تا دولتمردان اقتصادی در مواجهه با قیمت ارز بسیار دست به عصا گام‌ بردارند. زیرا نمی‌خوا‌هند کارنامه سیاسی خود را خراب کنند، چرا که از نظر آنها واقعی شدن نرخ ارز به معنای کاهش ارزش ریال باشد و این امر صیانت از ارزش پول ملی را در پی ندارد. در حالی‌که واقعیت چیز دیگری است!!