برای حفظ حیات‌وحش کشور باید طرحی نو درانداخت نابودی ۹۰ درصد حیات وحش کشور محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشستی با عنوان «خانه سیاه است؟» در دانشگاه فردوسی مشهد به بررسی معضلات زیست‌محیطی ایران پرداخت. به گفته درویش، یک جامعه توسعه‌یافته فقط جامعه‌ای نیست که برای همه شهروندانش فارغ از […]
برای حفظ حیات‌وحش کشور باید طرحی نو درانداخت
نابودی ۹۰ درصد حیات وحش کشور
محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشستی با عنوان «خانه سیاه است؟» در دانشگاه فردوسی مشهد به بررسی معضلات زیست‌محیطی ایران پرداخت.
به گفته درویش، یک جامعه توسعه‌یافته فقط جامعه‌ای نیست که برای همه شهروندانش فارغ از مذهب و طبقه اجتماعی و جنسیت فرصت‌های برابر اجتماعی ایجاد کرده باشد، بلکه امروز یک گام جلوتر رفته‌ایم و می‌گوییم جامعه‌ای توسعه‌یافته است که همه زیستمندانش فارغ از این که انسان باشند یا گیاه یا جانور، حرمت حیات داشته باشند.
به گزارش سیناپرس، او گفت که براساس آخرین آمار‌ها کم‌تر از ۱۱۰هزار رأس از جانداران ارزشمند در کشور باقی مانده‌اند. این در حالی است که وقتی «اسکندرفیروز» در بهمن‌ماه سال ۱۳۵۰ کلنگ ساخت سازمان حفاظت محیط‌زیست را بر زمین زد، ۱٫۳ میلیون رأس گونه جانوری مهم در پهنه ایران وجود داشت.
احتمالاً منظور درویش از لفظ «جاندار ارزشمند»، گونه‌های بزرگ جانوری هستند که به‌طور معمول سرشماری می‌شوند و نقش و تأثیر بسیار مهم و شناخته‌شده‌ای در بقای اکوسیستم‌ها دارند، چراکه گونه‌های جانوری کوچک هم تأثیرات حیاتی بسیاری در بقای اکوسیستم‌ها دارند، اما نقش همه آنها هنوز برای ما شناخته‌شده نیست.
مهم‌ترین دلیل از بین رفتن حیات وحش کشور تخریب زیستگاه‌های جانوران است. زیستگاه‌ها توسط عوامل انسانی اشغال شده، ساخت‌وساز، ناامن شدن زیستگاه‌ها و از بین رفتن زیست‌پذیری زیستگاه‌ها باعث شده‌اند که این مناطق نابود شوند و گونه‌های جانوری تا این اندازه کاهش پیدا کنند.
عامل مهم دیگر در نابودی حیات وحش ما، شکار بی‌رویه در مقاطع مختلف زمانی است. یکی از این دوره‌های زمانی، دوران بعد از انقلاب است که به دلیل نبودن نظارت کافی و در دسترس بودن اسلحه برای مردم، شکار در سطح بالایی اتفاق افتاده است. بعد از مدتی سازمان حفاظت محیط‌زیست نقش خود را بر عهده گرفته اما باز هم شکار گونه‌های جانوری در ایران متوقف نشده است، چراکه با وجود جمع‌آوری تدریجی اسلحه از میان مردم، همچنان تعداد زیادی مجوز نگهداری سلاح صادر شد و تعداد بسیار بیش‌تری نیز سلاح بدون مجوز در خانه‌های مردم باقی ماند.
براساس آمارهای رسمی در ایران به ازای هر محیط‌بان، ۳۰۰ «تفنگ به دست» وجود دارد. یعنی به ازای هر ۴۰هزار هکتار، یک محیط‌بان وجود دارد و به این ترتیب در کل کشور ۲۷۰۰ محیط‌بان داریم، اما ۳۰۰برابر این تعداد محیط‌بان، اسلحه شکاری مجاز موجود است و تازه این تنها آمار سلاح‌های دارای مجوز رسمی است!
این حساب و کتاب نابرابر، اندوخته جانوری کم و شکار غیرمجاز، تخریب زیستگاه و تغییر اقلیم، مهم‌ترین عوامل نابودی حیات وحش در ایران هستند.
مثال روشن تخریب زیستگاه، زیستگاه «دشت توران» است که به خاطر چرای دام، قابلیت زیست‌پذیری خود را برای یوزپلنگ از دست داده و در حال حاضر همه تلاش‌ها برای بقای یوز ایرانی در این منطقه در جهت منتقل کردن دامداری این منطقه به جایی دیگر است.
در خصوص شکار غیرمجاز هم حرف و حدیث بسیار است. سازمان محیط‌زیست شکار مجاز را در کنترل خود درآورده و مجوزهای کم و حساب‌شده برای شکار گونه‌های جانوری صادر می‌کند، اما تکلیف شکارچی‌های غیرقانونی و شکارهای غیرمجاز مشخص نیست.
همه این عوامل نشان می‌دهند که این شیوه از حفاظت هرچه که بوده، شیوه مؤثر و کارآمدی تاکنون به حساب نمی‌آید، چرا که از سال ۱۳۵۰ که زمان تأسیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست ایران است تا امروز و با گذشت حدود تنها چهل سال، ۹۰ درصد از اندوخته جانوری کشور از بین رفته و نابود شده است.
این مسأله لزوم بازنگری و نوعی تغییر مسیر در حفاظت از محیط‌زیست را می‌طلبد و در این میان بهره‌گیری از مشارکت‌های مردمی نیز به نظر ضروری است. به همین دلیل باید که مردم را به امر حفاظت وارد کرد، شکارچی‌‌ها را باید به رسمیت شناخت و بعد از این به رسمیت شناختن است که راهی برای کنترل شکار غیرمجاز پیدا خواهیم کرد. در غیراین‌صورت مادامی که ما شکارچی را به رسمیت نشناسیم، اصلاً نمی‌دانیم که با چه پدیده‌ای روبه‌رو هستیم و این پدیده در لایه‌های تاریکی که ما به آنها دسترسی نداریم به‌کار خود ادامه می‌دهد و بهره‌برداری ناپایدار از طبیعت که شامل تخریب مزارع و گونه‌های جانوری است در کنار تخریب زیستگاه‌ها دست به دست هم می‌دهند تا ما شاهد انقراض تک‌تک گونه‌های شاخص جانوری سرزمینمان باشیم.
برای پیشگیری از بروز این فاجعه باید که طرحی نو درانداخت.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.