نسل نوین اقتصاد؛ فین‌تک‌‌ها مزاحم نیستند

نسل نوین اقتصاد؛ فین‌تک‌‌ها مزاحم نیستند معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی معتقد است فین‌تک‌‌ها در اقتصاد کشور ارزش افزوده ایجاد می‌کنند و نمی‌توان این پدیده جدید را مزاحم و مخل فعالیت بانکداری دانست. به گفته ناصرحکیمی، فین‌تک‌‌ها مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی نیستند و شکل مشخصی ندارند و حتی نمی‌توان آنها را با توجه به […]

نسل نوین اقتصاد؛ فین‌تک‌‌ها مزاحم نیستند

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی معتقد است فین‌تک‌‌ها در اقتصاد کشور ارزش افزوده ایجاد می‌کنند و نمی‌توان این پدیده جدید را مزاحم و مخل فعالیت بانکداری دانست. به گفته ناصرحکیمی، فین‌تک‌‌ها مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی نیستند و شکل مشخصی ندارند و حتی نمی‌توان آنها را با توجه به الگوی نهادهای مالی طبقه‌بندی کرد و به آنها مجوز داد.

به گزارش ایلنا؛ مهرماه سال‌جاری بود که بانک مرکزی سیاست خود را درباره سیاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص فناوری مالی» و « ضوابط پرداخت یاران» به منظور استفاده و کسب نظر صاحبنظران، تدوین و منتشر کرد. انتشار این اسناد خبر خوشی برای فعالان حوزه فناوری مالی است. رگولاتوری که نه با نگاهی سنتی بلکه با نگاهی تازه به دنبال تسهیل فعالیت‌ها برای فین‌تک‌هاست. در این باره نیز ناصرحکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی می‌گوید که فین‌تک‌‌ها مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی نیستند و شکل مشخصی ندارند و حتی نمی‌توان آنها را با توجه به الگوی نهادهای مالی طبقه‌بندی کرد و به آنها مجوز داد.

این بانک با تأکید بر لزوم توجه به تحولات روی داده در حوزه کسب و کار و فناوری‌های مالی و با بررسی فضای بین‌المللی و نظرسنجی از فعالان داخلی، تنظیم سیاست کلی در خصوص فناوری و فناوران مالی را در دستور کار قرارداد که نتیجه آن تحت عنوان ویرایش اول «سیاست بانک مرکزی جمهوری‌اسلامی‌ایران در خصوص فناوری مالی» جمع‌بندی و در هیأت عامل بانک مرکزی مطرح شده و اکنون این سند برای استفاده و بهره‌برداری و کسب نظر صاحبنظران در تارگاه بانک مرکزی قرار گرفته است.

بنا به اعلام بانک مرکزی این سند با بررسی جوانب مختلف امر از جمله تجربه جهانی و مسایل بومی، چارچوبی را برای سیاست کلی این بانک در این حوزه ترسیم می‌کند. البته بانک مرکزی دو هدف عمده از اتخاذ سیاست‌های عمومی در این باره را پرهیز از هرج و مرج و آشفتگی در بازارهای پولی و مالی و بهره‌گیری بهینه از نوآوری‌ها برای ارایه خدمات مطلوب‌تر به مردم عنوان کرده است.

اما رویکرد بانک مرکزی در خصوص فناوری‌های مالی چیست؟ در سند سیاست بانک مرکزی در خصوص فناوری‌های مالی با استناد به بررسی‌های کارشناسی به عمل آمده در حوزه فناوری‌های نوین بانک، سیاست کلی بانک مرکزی تعریف نقش‌ها و چارچوب‌ها عنوان شده. این امر بدین معناست که بانک مرکزی قصد ندارد به حوزه صدور مجوزهای گوناگون ورود پیدا کند. این نکته در سند بانک مرکزی می‌تواند خبر خوشی برای فین‌تک‌ها باشد چراکه آنها به جای تمرکز بر دریافت مجوز حال چارچوبی برای فعالیت‌های خود در اختیار دارند.

نهاد ناظر پولی و بانکی در این سیاست، به جای تعریف نهادی و ارایه مجوز برای آن – که رویکرد سنتی برای نهادهای بازار پول است – تعریف نقش‌‌ها و چارچوب‌های کاری برای آنها مد نظر قرارداده است؛ با این کار بانک مرکزی درگیر تعریف و صدور مجوزهای گوناگون و متغیر نمی‌شود و مسؤولیت سنگین نظارت بر انبوهی از فناوران مالی متوجه این نهاد نخواهد شد.

در همین باره معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی نیز معتقد است، فین‌تک‌‌ها در اقتصاد کشور ارزش افزوده ایجاد می‌کنند و نمی‌توان این پدیده جدید را مزاحم و مخل فعالیت بانکداری دانست. به گفته ناصرحکیمی فین‌تک‌‌ها مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی نیستند و شکل مشخصی ندارند و حتی نمی‌توان آنها را با توجه به الگوی نهادهای مالی طبقه‌بندی کرد و به آنها مجوز داد.

از سوی دیگر در ساختار «نقش – چارچوب»، یک نظام سلسله مراتبی، ارتباط فناوران مالی را با مؤسسات رسمی دارای مجوز از بانک مرکزی تبیین کرده و مدیریت ریسک و تطبیق با مقررات را برعهده مؤسسات زیر نظر بانک مرکزی می‌گذارد. ارتباط فناوران مالی با نظام پولی کشور از طریق مؤسسات اعتباری برقرار شده و ریسک آنها به صورت تضامنی در مجموعه ریسک مؤسسات اعتباری ارزیابی می‌شود؛ در مقابل مؤسسات اعتباری از امکانات جذب مشتری و فروش خدمت و محصولی که فناوران مالی برای آنها مهیا می‌کنند، بهره می‌برند.

البته معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی رویکرد این بانک نسبت به فین‌تک‌‌ها را حمایتی می‌داند، وی با این نگاه درباره فیلترینگ فین‌تک‌ها می‌گوید: فیلترینگ، مسأله حاکمیتی است و بانک مرکزی به عنوان نهاد تنظیم‌گر بازار پول تنها می‌تواند در عرصه فین‌تک‌هایی که در این حوزه فعالند، ورود کند و نمی‌تواند در سایر حوزه‌هایی که مقررات‌گذار و تنظیم‌گر خاص خود را دارند، دخالت کند. از طرفی بانک مرکزی فعالیت فین‌تک‌ها را مخل یا عامل اختلال بازار پول نمی‌داند و به همین دلیل به دنبال سیاست‌نامه برای مشخص کردن چارچوب و خطوط قرمز فضایی است که در آن فعالیت می‌کنند و در نهایت این بانک تنها از فین‌تک‌ها می‌خواهد که خطوط قرمز تعیین شده را رد نکنند تا بتوانند به آسودگی در بازار پول فعالیت کنند.

حکیمی با بیان این‌که هیچ‌گاه این نهاد با فین‌تک‌ها برخورد نکرده است، عنوان می‌کند: ما هیچ‌گاه با فین‌تک برخورد نکردیم و آنها را فیلتر نکرده‌ایم. برخی اوقات نیز با رایزنی با نهادهایی که دستور فیلترینگ برخی شرکت‌های فین‌تک فعال در بازار پول را داده بودند، موفق به رفع فیلتر آنها شدیم. البته آن فین‌تک‌‌ها تعهداتی دادند که از موارد شکایت شده تخطی نکنند و ما نیز تعهد دادیم که چارچوب فعالیتشان را تعیین کنیم اکنون نیز این فین‌تک‌‌ها رفع فیلتر شده‌اند.

 

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با بیان این‌که این بانک به عنوان رگولاتور در حوزه نظام پرداخت و بانکداری وظیفه نظارت بر شرکت‌های فین‌تک که در حوزه بازار پول فعالیت می‌کنند را برعهده دارد، افزود: براین اساس فین‌تک‌هایی که در حوزه‌های دیگر فعالیت می‌کنند متناسب با فعالیتشان نهاد رگولاتور همان حوزه بر آنها نظارت می‌کنند. مثلاً در بازار سرمایه این سازمان بورس است که باید بر فین‌تک‌های بورسی نظارت داشته باشد. آنچه مشخص است رگولاتوری به جای آن‌که به فعالیت فین‌تک‌‌ها قالب دهد، باید خود را در قالب قرار دهد. یعنی این‌که چارچوب‌‌ها و خطوط قرمز فعالیت فین‌تک‌‌ها در هر حوزه‌ای که فعالیت می‌کنند، باید توسط نهاد رگولاتوری مشخص شود.