تهدیدات بین‌المللی علیه ایرلاین‌های ایرانی!

تهدیدات بین‌المللی علیه ایرلاین‌های ایرانی! از محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی بین‌المللی علیه ایرلاین‌های ایرانی گرفته تا مسایل کوچک و گذرایی که در فرودگاه نجف اتفاق افتاده است، یک سؤال مهم را پیش‌روی صنعت هواپیمایی ایران می‌گذارد و آن این‌که آیا ایرلاین‌های ایرانی باید در فضای بین‌المللی با وحدت پیش روند یا هر یک با توجه […]

تهدیدات بین‌المللی علیه ایرلاین‌های ایرانی!

از محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی بین‌المللی علیه ایرلاین‌های ایرانی گرفته تا مسایل کوچک و گذرایی که در فرودگاه نجف اتفاق افتاده است، یک سؤال مهم را پیش‌روی صنعت هواپیمایی ایران می‌گذارد و آن این‌که آیا ایرلاین‌های ایرانی باید در فضای بین‌المللی با وحدت پیش روند یا هر یک با توجه به استراتژی شخصی شرکت خود عمل کند.

به گزارش ایسنا، سازمان هواپیمایی چند سال قبل و با هدف آزاد‌سازی فضای حرکت در آسمان ایران تصمیم گرفت در دو مرحله نرخ بلیت هواپیما را آزاد کند تا بدین‌ترتیب ایرلاین‌های ایرانی بتوانند براساس برنامه‌ها و اهداف فردی هر شرکت نسبت به قیمت‌گذاری و یا حضور مسیرهای پروازی متفاوت برنامه‌ریزی داشته باشند.

این دستور که حرکت به سمت نمونه‌های موفقیت‌آمیز خارجی در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته بود، می‌توانست شرایطی را به وجود آورد که شرکت‌های ایرانی فارغ از شرایط کشور و سیاست‌های کلان نسبت به نرخ‌گذاری بلیت‌های خود اقدامات لازم را انجام دهند؛ اما آنچه طی کردن این مسیر را با نمونه‌های خارجی‌اش متفاوت کرد شرایط خاص ناوگان ایران بود.

در بسیاری از کشورهای خارجی که آزاد‌سازی نرخ بلیت انجام شده، آنچه به اجرایی شدن کامل این برنامه کمک کرده گستردگی تعداد هواپیماهای فعال و تنوع ناوگان است؛ به این ترتیب که مسافران برای انجام هر یک از برنامه‌های پروازی خود می‌توانند از میان ایرلاین‌های مختلف، هواپیماهای مختلف را با نرخ‌های متنوع رصد کنند و هر یک با توجه به شرایط سفر خود نسبت به خرید بلیت اقدامات لازم را انجام دهند. در این شرایط می‌توان با در نظر گرفتن کلاس‌های پروازی ویژه قیمت بلیت را به شدت افزایش داد یا با در نظر گرفتن پروازهای ارزان‌قیمت برای مسافران سطح مالی پایین شرایط پرواز را فراهم کرد.

در ایران با توجه به این‌که تعداد هواپیماهای فعال تنها حدود ۱۵۰ فروند تخمین زده می‌شود و بسیاری از آنها جزو هواپیمای مسافری غول‌پیکر مسن به حساب می‌آیند، شرایط برای تنوع بخشیدن برنامه‌های پروازی و هواپیماهای موجود فراهم نبوده و حتی پس از آزاد‌سازی نیز تفاوت قابل توجهی در نرخ پرواز‌ها مشاهده نمی‌شود.

در کنار آن شرایط خاص کشور نیز باعث شده که حتی اگر در بازه‌های زمانی خاص مانند ایام نوروز یا اربعین ایرلاین‌‌ها شرایط بالا بردن قیمت بلیت را داشته باشند، دولت مستقیماً ورود کند و نرخ‌‌ها را بار دیگر به شکل مصوب به مسافران ارایه دهد.

شرایط فعلی ایرلاین‌های ایرانی باعث شده آنها نتوانند به‌طور خاص سیاست‌های کلان شرکت‌هایشان را تنظیم کرده و در رابطه با برنامه‌های اقتصادی بلندمدت طرح‌ریزی کنند. در نمونه‌های خارجی موجود وقتی شرایط یک فرودگاه برهم می‌ریزد یا برای یک کشور اوضاع سیاسی متفاوت می‌شود، ایرلاین‌‌ها به‌طور مستقل تصمیم می‌گیرند که به برنامه پروازی خود ادامه دهند یا طرح‌هایی جدید در رابطه با آن وضع کند و تنها خط قرمز موجود در این زمینه ایرادات کلان سیاسی در سفر هواپیماهاست که در سطحی فراتر از بحث‌های اقتصادی اتخاذ می‌شود.

تجربه فرودگاه نجف و افزایش قابل توجه قیمت‌ها از سوی این فرودگاه باعث شده یکبار دیگر این سؤال در صنعت هوایی ایران مطرح شود که آیا در برابر تهدیدهای این چنینی ایرلاین‌‌ها باید به شکل واحد و زیر سایه مقامات دولتی تصمیمات اقتصادی خود را اتخاذ کنند یا امکان آن وجود دارد که هر ایرلاین با رصد کردن شرایط خود نسبت به آینده تصمیم‌گیری کنند.

علیرضا منظری، نماینده سابق ایران در ایکائو در گفت‌وگو با ایسنا، از این منظر بحث می‌کند که اگر ایرلاین‌های ایرانی توان آن را داشتند که برای آینده خود تصمیم‌گیری مستقل داشته باشند و البته با آزاد بودن فعالیت اهداف و اولویت‌های اقتصادی کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را محاسبه کنند، قطعاً امکان آن وجود داشت که در رابطه با اتفاقاتی مانند فرودگاه نجف هر ایرلاین به صورت مستقل تصمیم بگیرد.

به گفته وی، در چنین شرایطی اگر یک شرکت با وجود افزایش قیمت‌ها صلاحدید اقتصادی خود را در تداوم پروازهایش بداند به فرودگاه مقصد سفر خواهد کرد و در غیر این صورت پروازهای هر ایرلاین به شکل مستقل متوقف خواهد شد. در این فضا مسافر نیز تصمیم می‌گیرد می‌تواند با قیمت‌های بالارفته یک فرودگاه کنار بیاید یا باید با وسیله‌ای دیگر به سمت مقصد خود حرکت کند.

در کنار دیدگاه اقتصادی نگاه کلان سیاسی نیز وجود دارد که معتقد است: برای حفظ شرایط ایرلاین‌های ایرانی در فضای بین‌المللی و نهایی کردن مذاکرات نیاز به عملکرد واحد و پیگیری مسایل موجود از سوی مقامات دولتی وجود دارد، موضوعی که به نظر می‌رسد در حال حاضر از سوی ایرلاین‌های ایرانی دنبال می‌شود.

هرچند در کوتاه‌مدت چه فشار و چه مذاکره با مسؤولان فرودگاه نجف احتمالاً کارگشا خواهد شد و این فرودگاه عربی توان آن را ندارد که از درآمد حاصل از پرواز ایرلاین‌های ایرانی چشم‌پوشی کند، اما همچنان یک سؤال مهم پیش‌روی صنعت هوایی ایران قرار دارد که آیا ایرلاین‌‌ها باید به شکل مستقل و با توجه به اصول اقتصادی خود عمل کند یا همچنان این دولت و مقامات دولتی خواهند بود که در سطح کلان برنامه‌های پروازی هر شرکت را تعیین می‌کنند.

۸۰۰ پرواز ایرانی در انتظار پاسخ مسؤولان عراقی

در همین رابطه و در آستانه آغاز رسمی سفرهای هوایی شرکت‌های ایرانی به مقصد عراق در ایام اربعین، سازمان هواپیمایی کشوری از انجام مکاتبات جدی با مقامات فرودگاه نجف خبر داد.

پس از آن‌که فرودگاه نجف در تابستان امسال نرخ خدمات هندلینگ پروازی در این فرودگاه را برای شرکت‌های ایرانی ۴ برابر کرد و پس از آن نیز نرخ سوخت‌گیری هواپیما‌ها را از ۹۸ سنت به بیش از یک دلار و ۴۰ سنت افزایش داد، به نظر می‌رسد سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان نماینده حاکمیتی ایران در صنعت هوایی این موضوع را به‌طور رسمی پیگیری می‌کند.

با توجه به بالا بودن تعداد پروازهای شرکت‌های ایرانی به مقصد فرودگاه نجف و برنامه‌ریزی برای انجام ۸۰۰ پرواز در ایام اربعین به مقصد این فرودگاه به نظر می‌رسد در صورت به نتیجه بخش نشدن مذاکرات نیاز به تجدیدنظر جدی و تلاش برای انتخاب فرودگاه‌های جدید وجود خواهد داشت.

در این راستا چند روز پیش دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی به ایسنا گفته بود که در صورت حفظ شرایط فعلی و مقاومت مسؤولان فرودگاه نجف در برابر مذاکرات جدید احتمال آن وجود دارد که ایران به انتقال بعضی از پرواز‌ها به فرودگاه بغداد و حتی فرودگاه بصره فکر کنند. موضوعی که رییس سازمان هواپیمایی کشوری نیز آن را رد نکرده اما هر گونه تصمیم در این رابطه را به نهایی شدن مذاکرات با طرف عراقی منوط کرده.

طبق اظهارات عابدزاده در حال حاضر رایزنی با فرودگاه بغداد برای انتقال پرواز‌ها و مکاتبه با فرودگاه نجف برای بازگشت نرخ سود به قیمت ادامه دارد و سازمان هواپیمایی کشوری در این راستا به مقامات دولتی کشور عراق نامه‌هایی را ارسال و مذاکراتی را در این زمینه ارسال کرده است. بر این اساس نرخ خدماتی که در فرودگاه نجف به پروازهای ایرانی ارایه می‌شود، ۳ برابر فرودگاه‌های ایرانی و نرخ سوخت هواپیما نیز دو برابر قیمت فرودگاه‌های منطقه‌ای برای ایرلاین‌های ایرانی محاسبه می‌شود.

با توجه به این‌که کم‌تر از یک هفته تا آغاز رسمی برنامه سفرهای اربعین وجود دارد باید دید که آیا مسؤولان فرودگاه نجف کوتاه خواهند آمد یا شرکت‌های ایرانی مجبور می‌شوند تصمیمات دیگری در این زمینه اتخاذ کنند.

با توافق نهایی صورت گرفته میان سازمان هواپیمایی کشوری و ایرلاین‌های ایرانی سفرهای اربعین امسال در مسیر تهران- نجف- تهران برای هر نفر یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و سفر مشهد- نجف- مشهد برای هر نفر یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

 

سازمان هواپیمایی اعلام کرده این تصمیم به منظور جلوگیری از رقابت مضر در فضای کسب و کار و بروز مشکلات برای مردم اجرایی شده است.