فصل انارچینُگ در اردکان

فصل انارچینُگ در اردکان اواخر ماه مهر و اوایل آبان‌ماه، آغاز برداشت میوه‌ای خوشمزه است که شاید بتوان گفت تنها میوه‌ای ا ست که در هر فصل از سال خوردنش به دل می‌چسبد؛ میوه‌‎‎‌ای خوشمزه که دانه‌های یاقوتی رنگش چشم هر جنبده‌ای را خیره می‌‎کند و مزه‌های مختلفش دهان هر خورنده‎‌ای را آب می‌‎‎ اندازد. […]

فصل انارچینُگ در اردکان

اواخر ماه مهر و اوایل آبان‌ماه، آغاز برداشت میوه‌ای خوشمزه است که شاید بتوان گفت تنها میوه‌ای ا ست که در هر فصل از سال خوردنش به دل می‌چسبد؛ میوه‌‎‎‌ای خوشمزه که دانه‌های یاقوتی رنگش چشم هر جنبده‌ای را خیره می‌کند و مزه‌های مختلفش دهان هر خورنده‌ای را آب می‌‎‎ اندازد. «اردکان» یکی از مراکز برداشت انار در استان یزد است که سالیانه از انواع مختلف این میوه، چه شیرین و چه ترش و چه مَلَس، از هر نوعش باغدارانی را خوشحال می‌‌ کند که چشم امیدشان به برداشت این میوه بهشتی است.

علی‌سپهری‌اردکانی از محققان تاریخ‌شناس اردکانی در گفت ‎‎ و ‎‎ گو با ایسنا – با اشاره به اصطلاح محلی چیدن انار در این شهرستان با عنوان «انارچینُگ»، می‌گوید: از قدیم برداشت انار در اردکان و توابع این شهرستان همچون عقدا و خرانق به‌طور سنتی با حضور اعضای خانواده ‎‎ و همچون دیگر شهرهای یزد با سادگی هر چه تمام‌تر برگزار می‎‎شود.

وی با بیان این‌که مسلمانان انار را یک میوه بهشتی می‎‎دانند، این میوه را برخوردار از ارزش غذایی و دارویی بالایی برمی‏‏شمارد.

«گورماست» غذای محلی با انار

نویسنده کتاب‌‎‎‌های « تاریخ اردکان » و «یونان کوچک»، ادامه می‌‏‏‌دهد: از میوه انار در شهرستان اردکان غذاهای سنتی همچون « گورماست شیر » و « گورماست ارده » تهیه می‌شود که طرفداران خاص خودش را دارد.

وی در مورد این غذاهای محلی که از آب انار تهیه می‎‎شود، میگوید: ترکیب آب انار و رُب در فصو ل غیر از برداشت این میوه، با شیر گوسفند و گاو را « گورماست شیر » و اگر آب این میوه یا همان رُب انار را به ارده اضافه کنند به آن «گورماست‌ارده» می‎‎گویند که غذایی گوارا و انرژی بخش است.

سپهری‌اردکانی اضافه میکند: البته از آب انار به عنوان چاشنی برای خوشمزه کردن آش محلی استان که به «شولی‌یزدی» معروف است نیز استفاده می‌شود.

«انارِ کِلُگ»، برداشت آخر باغ‌داران

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی خاطرنشان‌میکند: در آخرین روزهای برداشت انار به انارهای کوچک و بازمانده از مرحله اول برداشت «انارِ کِلُگ» می‌‌گویند که گاهی طعم و مزه‌ای متفاوت و خوشمزه‌تر از انارهای برداشت اول دارد.

وی که کتابی با عنوان « آداب و رسوم مردم اردکان» نیز دارد، با اشاره به ضرب‌المثلی قدیمی در وصف انار، می‌‏‏گوید: «در نداره گنجینه، دیوار(پنجره) نداره گنجینه، کنگره داره گنجینه » یک ضرب‌المثل قدیمی و محلی است که در وصف انار از زبان گذشتگان نقل شده است.

البته سپهری‌اردکانی در کتاب « مشاغل اردکان » که در حال حاضر در نوبت چاپ قرار دارد نیز به انارُچینگ و شغل انارچینی در این شهرستان اشاره کرده است.

 

یادآور می‎‎شود؛ انارهای شهرستان اردکان که با نام « انار عقدایی » شهره است، در بازاهای فصل پاییز با مشتریان خاص خود روبه‌رو ا ست و گاهی با قیمت‌‏‏‌های بالایی نیز به فروش می‌رود که این افزایش قیمت در شب یلدا نیز بیش‌تر به چشم می‌ خورد.