تهران شلوغ با شهروندان عصبی

نگاهی به روند آلودگی صوتی در پایتخت کشور تهران شلوغ با شهروندان عصبی آلودگی صوتی در پایتخت بحرانی است، این حرف تازه‌ای نیست اما با وجود آن‌که راهکارهای مقابله با این بحران احصا شده است، همچنان این بحران نادیده گرفته می‌شود. به گزارش مهر، این شهر پر از همهمه و سر وصدا است. می‌گویند وضعیت […]

نگاهی به روند آلودگی صوتی در پایتخت کشور

تهران شلوغ با شهروندان عصبی

آلودگی صوتی در پایتخت بحرانی است، این حرف تازه‌ای نیست اما با وجود آن‌که راهکارهای مقابله با این بحران احصا شده است، همچنان این بحران نادیده گرفته می‌شود.

به گزارش مهر، این شهر پر از همهمه و سر وصدا است. می‌گویند وضعیت صدای تهران بحرانی است. روی متن این شهر یک صدای مزاحم بر روی اعصاب شهروندان پیاده‌روی می‌کند. سامانه برخط آلودگی صدا پر از لکه‌های قرمز و قهوه‌ای است که نشان می‌دهد همیشه یک صدای آزاردهنده در مکان زندگی‌شان تولید می‌شود. صدایی که می‌تواند بر سطح فهم دانش‌آموزان تأثیر بگذارد یا باعث سقط جنین مادری باردار شود. می‌تواند سطح هوش کودکانی که در همسایگی منابع صدا زندگی می‌کنند، پایین بیاورد. مردم این شهر از صبح با صدای بوق خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها از خواب برمی‌خیزند تا شب‌ها که صدای لالایی‌شان صدای بیل و کلنگ است و خالی کردن تیرآهن.

جدید‌ترین تحقیقات حوزه سلامت نیز نشان می‌دهد صدای بلند ناشی از فرودگاه‌ها، خیابان‌ها و حتی صدای بلند موسیقی عواقب خطرناک و نامطلوبی برای سلامت انسان دارد. این سر و صداهای زیاد باعث افزایش فشارخون می‌شود و تا حدی هم احتمال بروز بیماری‌های قلبی- عروقی را افزایش می‌دهد.

معاینه فنی صوت وجود ندارد

مریم‌نادری، مدیر واحد پایش و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوا در خصوص عملکرد این کمیته می‌گوید: بیش از ۱۳ جلسه با موضوع مقابله با آلودگی صوتی برگزار شده و در حال حاضر به دلیل جابه‌جایی‌هایی که اتفاق افتاده جلسات متوقف شده است. در این کمیته ارگان‌هایی که به‌طور ذاتی با موضوع آلودگی صوتی درگیر بودند و حتی ارگان‌هایی که به‌طور مستقیم وظیفه‌ای در این رابطه نداشتند نیز حضور داشتند. مشکل اصلی بودجه و حمایت‌های لازم از تصمیم‌گیری‌های این کمیته است.

به گفته نادری در بسیاری از موارد استانداردهای لازم در خصوص آلودگی صوت تعریف نشده بود و به‌طور مثال معاینه فنی صوت برای خودرو‌ها وجود ندارد و این‌که اگر قرار باشد خودرو‌ها از لحاظ صوتی مورد معاینه فنی قرار بگیرند هزینه‌ای که در کل کشور به‌دنبال دارد، نیروهای جدید متخصصی که باید جذب شوند، زیرا باید افرادی به‌کار گرفته شوندکه جنس صوت را بشناسند، هزینه بالایی می‌خواهد و نمی‌توان به راحتی تصمیماتی که در کمیته صورت می‌شود را اجرایی کرد.

آلودگی صوتی عامل عدم تمرکز

شهرام‌محمدی، روانشناس می‌گوید: تأثیر آلودگی صوت مانند آلودگی هوا نیست که به‌طور آنی سوزش چشم یا صرفه یا احساس خفگی کنیم بلکه ممکن است هیچگاه اثر آن را نبینیم اما آلودگی صوت تأثیرات خود را بر روح و روان انسان‌ها می‌گذارد. کم‌خوابی، استرس و در کودکان کم‌هوشی و عدم تمرکز از نشانه‌های آلودگی صوتی است. کلاس‌های درسی که در نزدیکی اتوبان‌ها قرار دارند براساس پژوهش‌های جهانی دانش‌آموزانشان تمرکز کم‌تری داشته و سطح یادگیریشان کاهش پیدا می‌کند. پیش از این دلیل آن را سر و صدا نمی‌دانستند بلکه بحث تغذیه را مطرح می‌کردند اما یکی از اصلی‌‌ترین دلیل عدم تمرکز، آلودگی صوتی است. حتی آلودگی صوتی می‌تواند بر روی نوزاد و دوران جنینی تأثیر بگذارد یعنی تأثیر آن از پیش از تولد تا کهنسالی است.

تعیین حریم صدا برای ساخت و سازها

با وجود تأثیر مخربی که آلودگی صوتی بر روح و روان انسان‌ها دارد، هنوز حریمی برای ساخت و ساز‌ها در حاشیه بزرگراه‌ها مشخص نشده است و بسیاری از خانه‌ها در نزدیکی بزرگراه‌ها ساخته می‌شود.

مدیر واحد پایش و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوا در خصوص تغییر حریم صوت برای ساخت و ساز‌ها می‌گوید: تعیین این حریم را از سال گذشته آغاز کردیم اما این موضوع بسیار پیچیده است. در کشورهای اروپایی در هنگام تدوین طرح‌های توسعه ۲۰ سال به موضوع حریم صوت توجه شده اما در کشور ما آلودگی صدا در ساخت و ساز‌ها مورد توجه قرار نگرفته و بیش‌تر خانه‌ها در حریم کم‌تر از ۵۰ متر از اتوبان‌ها قرار دارند و بیش‌تر آنها در معرض آلودگی صدا هستند. متأسفانه موارد آیین‌نامه ساخت وساز مانند ایجاد پنجره‌های دوجداره و عایق‌بندی نیز رعایت نشده و تنها امیدشان به دیواره‌های صوتی است.

وی تأکید می‌کند: دیواره‌های صوتی منظر شهری را خراب کرده و کارایی و کاربرد و تأثیرگذاری که رعایت قوانین و مقررات ساخت وساز دارند را ندارند.

به گفته نادری در حال بررسی میزان حریم صوتی هستیم که بستگی به عرض خیابان‌ها دارد و پیش‌بینی می‌شود که به حریم ۱۰۰ متر باشد. متأسفانه برخی از بزرگراه‌ها مانند حکیم و همت و صدر خانه‌ها به بزرگراه‌ها چسبیده‌اند که امیدواریم در ساخت و سازهای آینده تهران و طرح‌های توسعه‌ای رعایت شود یا حداقل مبحث ۱۸ و ۱۹ مقررات ملی ساختمان در ساختمان‌سازی‌ها رعایت شود. در حال حاضر مردم دیواره‌های صوتی را مانعی برای کاهش آلودگی صوتی می‌دانند حتی تماسی در خصوص نصب این دیواره‌ها در یک کوچه بن‌بست داشته‌ایم که باید بدانیم این دیواره‌ها آن‌طور که باید تأثیرگذار نیست و باید با فرهنگسازی آن را اصلاح کرد. استاندارد موتور خودروها، موتورسیکلت‌ها و حمل و نقل عمومی که از کم‌ترین استانداردهای صدا برخوردار هستند، می‌توانند کاهش آلودگی صوتی را به‌دنبال داشته باشند. متأسفانه در مناطق ۶، ۱۰ و ۱۲ که بیش‌ترین رفت و آمد اداری و تجاری را داریم با بیش‌ترین مشکلات آلودگی صوتی روبه‌رو هستیم.

دیوارهای صوتی بی‌اثر

زهرا‌ریاضی، دبیر کمیته سلامت شورای چهارم شهر تهران که در تمامی جلسات کمیته مقابله با آلودگی صوتی شرکت داشته است، معتقد است دیوارهای صوتی اثری بر کاهش آلودگی صوتی ندارند. وی ادامه می‌دهد: باید بدانیم دیواره‌های صوتی آن‌طور که باید اثربخشی بر کاهش آلودگی صدا ندارند و هزینه‌هایی که دارند بیش از اثربخشی آنهاست. پنجره‌های دوجداره، رعایت فاصله با بزرگراه‌ها و آسفالت‌های متخلخل می‌توانند بیش از این دیواره‌ها بر کاهش آلودگی مؤثر باشند. آلودگی صوتی یک آلودگی دائمی است و می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر روح و روان انسان‌ها داشته باشد.

او نیز بر لزوم معاینه صوتی خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر معاینه فنی صوت وجود ندارد و موتورسیکلت‌ها و خودرو‌ها یکی از عوامل اصلی ایجاد آلودگی صوت هستند که ما معاینه فنی صوتی را در جلسات کمیته صوت پیگیری می‌کردیم. یکی دیگر از موضوعات زمان ساخت و ساز‌ها بود که آنهایی که برای ساخت و ساز‌ها ریخته می‌شوند و چرثقیل‌هایی که به‌کار گرفته می‌شوند چه ساعتی کار کنند که کم‌ترین تأثیر را برآلودگی صوتی داشته باشند. برخی از مشاغل نیز ایجاد آلودگی صوتی کرده که ما برای برخورد با آنها نیاز به قانون داشتیم.

ریاضی با بیان این‌که آلودگی صوتی بر روح و روان آدم‌ها تأثیر می‌گذارد، می‌گوید: افرادی که مشکلات روانی دارند، مشکلاتشان را تشدید می‌کند. همچنین بر روی شنوایی افراد تأثیرگذار است و می‌تواند سبب خشم و کج خلقی شود.

با وجود اثرات آلودگی صوتی بر رفتار شهروندان تهرانی می‌توان دلیل این همه خشونت در تهران آلودگی صوتی باشد؟ ریاضی در این رابطه می‌گوید: یکی از عوامل خشونت و عصبانیت در شهرهای بزرگ مانند تهران می‌تواند همین عامل باشد البته خشونت و عصبانیت تک‌عاملی نیست و عوامل متعددی دارد. برای مقابله با آلودگی صوتی نیاز به اصلاح برخی از قوانین داریم تا در خصوص مزاحمت‌های شغلی که آلودگی صوتی نیز ایجاد می‌کند، مشکلی نداشته باشیم.

تهران شلوغ با شهروندان عصبی

ناهیدخداکرمی، رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران هم در خصوص وضعیت آلودگی صوتی در پایتخت می‌گوید: برای کمیسیون سلامت، ۶ کارگروه تعریف کرده‌ایم که یکی از آنها آلودگی‌های ناشی از ترافیک است که یکی از زیرمجموعه‌های این کمیته آلودگی صوتی است.

وی ادامه‌می‌دهد: مسأله آلودگی صوتی موضوعی بسیار جدی است، به همین دلیل در کمیته به‌عنوان سلامت روان نیز این موضوع را پیگیری می‌کنیم؛ بنابراین شورا، آلودگی صوتی پایتخت را در دو حوزه دنبال می‌کند. خداکرمی معتقد است: برنامه‌های توسعه‌ای تهران، خودرو محور بوده و اتومبیل‌‌ها یکی از منابع اصلی تولید آلودگی صوت هستند و باید به‌طور تدریجی محدوده تهران را برای تردد خودرو‌ها محدودتر کنیم و فضا را برای عابران پیاده آزاد کنیم و به دنبال توسعه حمل‌ونقل پاک از جمله دوچرخه‌سواری یا وسایل حمل‌ونقل برقی، تراموا و غیره باشیم.

خداکرمی در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان رکورد تهران در افزایش نزاع و خشونت را حاصل بحرانی بودن آلودگی صوتی دانست، می‌گوید: مسایل تهران درهم ‌تنیده است و مشکلات آن به‌صورت زنجیر به هم وصل است و نمی‌توان گفت فقط آلودگی صوتی باعث بروز این مشکلات است. این موارد می‌تواند تأثیرگذار باشد اما عامل اصلی نیست.

به گفته وی به کیفیت زندگی شهروندان آن‌طور که باید توجه نشده و نهادهای مسؤول بیش‌تر به رفع عوارض مشکلات ایجادشده در پایتخت می‌پردازند. به‌طور مثال وقتی صحبت از فشارخون، بیماری قلبی و خشونت می‌کنیم به دنبال ریشه‌های ایجاد این مشکلات نیستیم بلکه به دنبال رفع عوارض این بیماری‌ها هستیم و همیشه از عوامل اصلی و ریشه‌ها چشم پوشیده‌ایم.

 

تهران شهر پرسروصدایی است، نسخه‌های متفاوتی برای کاهش آلودگی صدا در پایتخت نوشته‌ شده است. روزگاری دیوارهای صوتی را راهکار مقابله با این معضل می‌دانستند و حالا موضوع حریم از بزرگراه و شیشه‌های دوجداره مطرح می‌شود. به نظر می‌آید تا زمانی‌که این بحران پایتخت نیز قربانی نگیرد، چندان جدی گرفته نشود