رییس خانه معدن مطرح کرد:نیاز به رشد ۱۲ درصدی صنعت‌ومعدن در برنامه ششم

  محمدرضا بهرامن درباره سهم معدن در رشد اقتصادی ۸ درصدی بیان کرد: برای دستیابی به متوسط رشد اقتصادی هشت درصدی در برنامه ششم توسعه باید بخش صنعت و معدن حداقل ۱۲ درصد (۱٫۵ برابر رشد اقتصادی) رشد داشته باشند. رییس خانه معدن در گفت‌وگو با اقتصادنیوز با تأکید بر جایگاه مواد معدنی و نقش […]

 

محمدرضا بهرامن درباره سهم معدن در رشد اقتصادی ۸ درصدی بیان کرد: برای دستیابی به متوسط رشد اقتصادی هشت درصدی در برنامه ششم توسعه باید بخش صنعت و معدن حداقل ۱۲ درصد (۱٫۵ برابر رشد اقتصادی) رشد داشته باشند.

رییس خانه معدن در گفت‌وگو با اقتصادنیوز با تأکید بر جایگاه مواد معدنی و نقش آن در اقتصاد بدون نفت، اظهار کرد: باید نگاه دولت در برنامه ششم توسعه بر پایه مزیت‌های دیگری از جمله صنعت معدنکاری و صنعت توریسم باشد، تا بتوان نیاز امروز جامعه ۸۰ میلیونی کشور را به صورت نسبی تأمین کرد.

وی گفت: در شرایط کنونی که کاهش قیمت نفت بر اقتصاد کشور و دیگر فعالیت‌های آن سایه‌افکنده، چاره‌ای جز کاهش وابستگی به نفت و گاز وجود ندارد. جایگاه مواد معدنی و نقش آن در اقتصاد بدون نفت بسیار حایز اهمیت بوده و نقش آن در اقتصاد و تنوع بخشیدن به درآمدهای اقتصادی تنها راهکار خروج از فضای فعلی اقتصاد کشور است.

او افزود: صنعت نفت ایران با سابقه‌ای قریب ۱۰۰ سال، آن چنان با بدنه اقتصاد کشور شکل گرفته که متأسفانه هر نوع برنامه‌ریزی کلان پیرامون آینده اقتصاد ایران را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن اهمیت این صنعت، به سرانجام رساند.

بهرامن ادامه داد: با توجه به سابقه نسبتاً طولانی برنامه‌ریزی دولت‌‌ها در ایران توسط سازمان برنامه سؤالات بسیاری مطرح است که آیا تصمیم‌گیران کشور در امور توسعه به وسیله برنامه‌های توسعه ۷ و ۵ ساله به دنبال چه چیزهایی بوده‌اند؟ آیا اولویت‌ها، به درستی در برنامه طبقه‌بندی شده است؟ آیا برای مسایل کلان کشور ما راهبرد‌ها و راه‌حل‌های درستی انتخاب و اجرا کرده ایم؟ آیا در رسیدن به اهداف توسعه‌ای همچنان باید از برنامه‌های توسعه‌ای استفاده کرد؟

عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران افزود: امروز که در شرایطی خاص، شاهد کم‌تحرکی و رشد اقتصادی نامطلوب در کشور هستیم، در حالی که کشورهایی با سابقه برنامه‌ریزی کم‌تر از دو دهه، از لحاظ معیارهای رشد و توسعه‌یافتگی چندین دهه از ما جلوتر افتاده‌اند. بنابراین بد نیست که به آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه‌ای گذشته در کشور پرداخته شود.

بهرامن با اشاره به تجربه کشورهای معدن‌خیز پس از جنگ جهانی دوم گفت: در توسعه اقتصادی آن کشور‌ها بخشی است که امروز می‌تواند چراغ راهنمای توسعه کشور‌ها از مسیر استفاده از پتانسیل‌های معدنی باشد. فراموش نشود که کم‌تر کشوری در جهان وجود دارد که منابع معدنی آن در کنار منابع عظیم نفت و گاز مشابه ایران باشد، که این بستر نقش اساسی در شکوفایی اقتصادی معدنی می‌تواند داشته باشد که همان اقتصاد مقاومتی است.

رییس خانه معدن بیان کرد: همزمان با طرح‌های اکتشافی جدید، اختصاص بودجه‌ها و اعتبارات لازم از منابع دولتی و صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح‌های تدوین شده و در حال اجرا، می‌تواند توسعه حوزه معدن از اکتشاف تا فرآوری را سرعت دهد. با توجه به روند پیش روی اقتصاد جهانی، نیاز بیش از پیش جهان به مواد معدنی، تحریم‌ها و لزوم نهادینه‌سازی اقتصاد مقاومتی و در نهایت تحقق اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴، توجه متفاوت نسبت به این بخش راهبردی را ضروری می‌سازد و از این رو، در تدوین برنامه ششم توسعه اقتصادی باید به این موضوع توجه بیش‌تری شود و جایگاه بالاتری برای توسعه این بخش از مرحله اکتشاف تا فرآوری در نظر گرفته شود.

او افزود: در این صورت می‌توان امیدوار بود بخشی از اقتصاد کشور که بر پایه معدن و صنایع معدنی پی‌ریزی می‌شود، روند مطلوبی را در کنار اقتصاد نفتی و کشاورزی خواهد داشت. می‌توان برنامه ششم توسعه را بستری مناسب برای توسعه جهشی اقتصاد ایران محسوب کرد که امیدواریم این فرصت طلایی از دست نرود و به حوزه معدن و صنایع معدنی با هدف استفاده از این پتانسیل‌‌ها در جهت توسعه ارزش‌افزوده در یک خط تولید و توجه کافی و وافی مناسبی نشان داده شود.

بهرامن سهم بخش معدن و صنایع معدنی در تولید ناخالص ملی را ۶ درصد عنوان کرد و افزود: برای افزایش این سهم، ضرورت دارد اکتشاف که پایه توسعه بخش معدن است گسترش یابد و میزان ذخایر واقعی مواد معدنی در کشور را شناسایی کنیم، تا بتوان برای اجرای طرح‌های صنایع معدنی جدید برنامه‌ریزی کرد.

او ادامه داد: انتظار می‌رود با توجه به ارتقای روز افزون بخش معدن و پیشرفت‌های چند سال اخیر در بخش صادرات و فرآوری مواد معدنی و به‌طور کلی رشد ۳۰ درصدی این حوزه تا اواخر سال ۹۳، این بخش در تدوین برنامه ششم به عنوان یکی از صدراعظم‌‌ها قرار گرفته باشد. اکنون نیز با توجه به شرایط کشور و اهمیت اقتصاد مقاومتی در تدوین برنامه‌ها باید توجه دولت به سمت کالاهایی برود که کم‌ترین وابستگی را به متغیرهای فراکشور دارند. چرا که باید زنجیره تولید مواد معدنی را از ابتدا تا انتها به صورت منسجم و برنامه‌ریزی‌شده دنبال کنیم.

رییس خانه معدن با تأکید بر این‌که باید ضمن شفاف‌سازی در قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های این بخش، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را با این حوزه مهم اقتصادی در کشور آشنا کنیم، گفت: در این صورت سرمایه‌گذاران می‌توانند توسط دانش فنی و به ‌روز یک واحد فرآوری خوب که نتیجه آن تولید محصولات واسطه‌‌ای برای صنایع دیگر است، داشته باشند و این‌‌ها مواردی است که در برنامه‌ ششم به وضوح باید به آن پرداخته شود.

او در پاسخ به این سؤال که چه سهمی از رشد ۸ درصدی باید توسط بخش صنعت و معدن محقق شود، گفت: یکی از مهم‌ترین محورهای اقتصادی در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، رشد اقتصادی شتابان و پایدار و اشتغال‌زا با متوسط رشد ۸ درصدی در طول برنامه ششم است. متوسط رشد اقتصادی کشور طی برنامه‌های سوم (۸۳-۱۳۷۹) و چهارم (۸۹-۱۳۸۴) به ترتیب ۵٫۸ و ۴٫۸ درصد، متوسط رشد بخش صنعت ۱۰٫۶ و ۷ درصد و متوسط رشد بخش معدن به ترتیب ۶٫۲ و ۱۳٫۴ درصد بوده است.

بهرامن افزود: تحلیل کل دوره موردنظر نیز نشان می‌دهد متوسط رشد اقتصادی، رشد بخش معدن و رشد بخش صنعت کشور طی برنامه‌های سوم و چهارم به ترتیب ۵٫۳، ۸/۸ و ۹٫۸ درصد بوده است. این امر نشانگر دو نکته اساسی است، اول این‌که متوسط رشد بخش صنعت و معدن طی برنامه‌های سوم و چهارم و کل دوره بالاتر از رشد اقتصادی تحقق یافته بوده است، به‌طوری که رشد بخش صنعت و معدن نسبت به رشد اقتصادی بالای ۱٫۵ برابر بوده است.

رییس خانه معدن ادامه داد: متوسط رشد اقتصادی طی برنامه پنجم (۹۳-۱۳۹۰) معادل منفی ۰٫۳، متوسط رشد بخش صنعت منفی ۰٫۳ و متوسط رشد بخش معدن نیز ۷٫۱ درصد بوده است که یکی از دلایل آن را باید در اعمال محدودیت‌های بین‌المللی، محدودیت‌های ارزی و… جستجو کرد. براین اساس تحلیل آماری برنامه‌های سوم و چهارم توسعه حکایت از پیشران بودن بخش صنعت و معدن در رشد اقتصادی کشور دارد.

عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران تصریح کرد: نتایج برنامه سوم و چهارم و پنجم توسعه نشان می‌دهند به ازای رشد اقتصادی (معین و مفروض) در برنامه‌های توسعه‌ای باید بخش‌های صنعت و معدن رشده‌ای نسبتاً بالاتری داشته باشند. بنابراین برای دستیابی به متوسط رشد اقتصادی هشت درصدی در برنامه ششم توسعه باید بخش صنعت و معدن حداقل ۱۲ درصد (۱٫۵ برابر رشد اقتصادی) رشد داشته باشند.

او با بیان این‌که طراحی و پیاده‌سازی استراتژی صنعتی نقش مؤثری در دستیابی به اهداف مورد نظر خواهد داشت، گفت: سیاست‌های مربوط به بهبود زیرساخت‌ها برای صنایع، سیاست‌های ساختار صنعتی در ارتباط با تخصیص منابع میان صنایع، سیاست‌های سازمان صنعتی تأثیرگذار بر ساختار یا رفتار بازار در هر یک از صنایع از جمله سیاست‌های صنعتی مهمی هستند که در برنامه به آن‌ها در بخش صنعت باید پرداخته می‌شد. بهرامن افزود: یکی از پیش نیازهای اصلی اجرای این سیاست‌ها را باید در طراحی و تدوین سیاست‌های اقتصاد کلان جستجو کرد. سیاست‌های حوزه کلان و سیاست‌های صنعتی در اقتصاد ایران از یکدیگر مجزا هستند. به این دلیل که اقتصاد کلان موضوعی برای وزارت اقتصاد و بانک مرکزی و سیاست صنعتی موضوعی در حیطه وظایف وزارتخانه‌های تولیدی تلقی می‌شود.

 

به گفته رییس خانه معدن، امروزه ما شاهد هستیم عدم طراحی سیاست‌های ارزی مناسب، شاکله سیاست‌های صنعتی را دچار اختلال و چالش جدی کرده است. در حالی که طراحی استراتژی‌های صنعتی نقش مؤثری در پیشبرد اهداف آن بخش خواهد داشت ولی ضمانت اجرای موفق آن ایجاد هماهنگی و سازگاری با سیاست‌های حوزه اقتصاد کلان کشور است.