اصول مدرس برای مجلس« در رأس امور» شهیدآیت‌ا…حسن‌مدرس، نماد قابل ملاحظه مطالبه مردم ایران در شکل‌گیری نظام پارلمانی و حکومت مشروطه محسوب می‌شود. ویژگی‌های شخصیتی مدرس از او یک چهره الگو در حاکمیت قانون و محدودسازی قدرت مطلق و خودسر نظام‌های سیاسی ساخت و بازخوانی همین رویکرد‌ها نظام پارلمانی در ایران را از نظر حصول […]
اصول مدرس برای مجلس« در رأس امور»
شهیدآیت‌ا…حسن‌مدرس، نماد قابل ملاحظه مطالبه مردم ایران در شکل‌گیری نظام پارلمانی و حکومت مشروطه محسوب می‌شود.
ویژگی‌های شخصیتی مدرس از او یک چهره الگو در حاکمیت قانون و محدودسازی قدرت مطلق و خودسر نظام‌های سیاسی ساخت و بازخوانی همین رویکرد‌ها نظام پارلمانی در ایران را از نظر حصول به اهداف اثرگذارتر خواهد ساخت. سالگرد شهادت او فاصله دوری با نقطه شروع نظام پارلمانی در ایران ندارد و نظام پارلمانی ایران و تلاش‌ها برای قانون‌مداری را در اذهان زنده می‌سازد. شهید مدرس با این‌که در یک محیط سیاسی و اجتماعی متفاوت از امروز ایران حیات سیاسی خود را رقم زد، اما از اصولی پیروی می‌کرد و شرایطی را بر مشی سیاسی خود حاکم می‌کرد که امروز نیز کاربری دارد؛ حتی در مواردی هم نیاز نمایندگان مجلس فعلی است. به‌رغم تفاوت‌های زمانی اصول رفتاری و عملکردی آیت‌ا…مدرس در مجلس‌های شورای ملی نافذیت خود را از دست نداده است. مدرس با استبداد داخلی و با دخالت اجنبی مخالفت می‌کرد و در اعمال وظایف نمایندگی خود انسان صریحی بود که به مصلحت‌طلبی‌های توجیه‌کننده امور نمی‌پرداخت. همین ۳مقوله از اصول راهبری سوابق نمایندگی آیت‌ا…مدرس است.
۱-شهید مدرس در شرایطی زندگی می‌کرد که استبداد داخلی در شکل خاندان قاجار و مرحله انتقال سلطنت به سلسله پهلوی بر زندگی ایرانیان سایه انداخته بود. او به‌عنوان نماینده مجلس شاهد این موارد بود و احساس می‌کرد که باید با استبداد حاکمان نوپا مقابله کند. او این مبارزه را انجام داد.
۲-مدرس با اعمال نفوذ خارجی‌‌ها مبارزه می‌کرد. وقتی روس‌‌ها به ایران هشدار دادند مورگان شوستر آمریکایی (خزانه‌دار ایران) از کشور بیرون شود و دولت کوتاه آمد، این مدرس بود که گفت اگر قرار است از بین برویم چرا با رضایت خودمان از بین برویم؟
۳-نکته اساسی‌تر در زندگی شهید مدرس این بود که در اعمال وظایف نمایندگی مصلحت‌سنجی‌های بی‌مورد نمی‌کرد. او به بهانه مراودات پشت‌پرده با سایر نهادهای قدرت از جمله دولت و نخست‌وزیر‌ها دست از اعمال وظایف خود برنمی‌داشت.
در شرایط کنونی اگرچه استبداد داخلی مثل دوران مدرس وجود ندارد و استقلال سیاسی وجود دارد، اما برای نمایندگان ما باید این مقوله مطرح باشد که در شرایط استقلال سیاسی هم سازوکارهایی از سوی بیگانگان اتخاذ می‌شود که به اعمال نظر آنها یا تبدیل کشور به قلمرو نفوذ آنها بینجامد. شم قوی سیاسی که بفهمد چگونه زمینه امکان حضور اجانب در شرایط استقلال سیاسی ممکن است مهیا شود از کمبودهای امروز ماست. این مقوله ممکن است تنها در چارچوب ادبیات سیاسی نباشد و از طریق یک نظام آموزشی این دخالت صورت بگیرد.
۴-نمایندگان مجلس باید از دولت‌‌ها از طریق نقادی صریح و بدون ملاحظه پشتیبانی کنند. پشتیبانی از دولت به این معنا نیست که هر آنچه دولت می‌خواهد را با مدارا از سر بگذرانند. نمایندگان باید خیرخواه دولت باشند ولی این خصیصه را از طریق نقادی دنبال کنند. چنین دیدگاهی به توسعه ایران می‌انجامد. این ویژگی متأسفانه در مجالس فعلی ایران چندان پررنگ نیست. مصلحت‌سنجی‌های زیادی بین نمایندگان و سیاسیون وجود دارد. مصلحت‌سنجی به جای آن‌که یک استثنا باشد، تبدیل به یک قاعده شده و چون قرار است ملاحظه همه در انجام وظایف صورت گیرد، امور کشور به خوبی از سوی نمایندگان اداره نشده است.
۵-مجلس «در رأس امور» وامدار مقتضیات و شرایطی است. نظام انتخاباتی ما به‌گونه‌ای است که هنوز توده‌های مردم ادراک واقع‌بینانه‌ای از وظایف نمایندگی ندارند و معمولاً به کسانی رأی می‌دهند که آنها را رافع مشکلات بعضاً فردی یا منطقه‌ای خود می‌بینند. بنابراین مجالس از نمایندگان قوی و ملی تشکیل نمی‌شود. دستگاه‌های ارتباط جمعی و رسانه‌ای باید در این زمینه اقدام کنند. نمایندگان مردم اگر قابلیت‌های قانون‌گذاری و نظارت بر دولت‌‌ها را داشته باشند، می‌توان امیدوار بود که مجلس در رأس امور قرار بگیرد. این یک خواسته مطلوب است ولی شرایطش در کوتاه‌مدت محقق نمی‌شود. نظام انتخاباتی، توقعات مردم و قدرت منتخبان باید به‌تدریج در این مسیر اصلاح شود.
(حسن سبحانی نماینده مجلس)
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.