عطسه نرخ ارز و سکته صنعت چاپ! افزایش نرخ ارز قیمت کاغذ را از چاله به چاه انداخت! رامین شاهی – دیگر بدون برق، بدون آب، بدون تلفن و نیز بدون کاغذ نمی‌توان زندگی کرد و کافیست از صبح تا شب مشاهده کنیم چقدر زندگی صنعتی و شهری ما به این اختراع قدیمی وابسته […]
عطسه نرخ ارز و سکته صنعت چاپ!
افزایش نرخ ارز قیمت کاغذ را از چاله به چاه انداخت!
رامین شاهی – دیگر بدون برق، بدون آب، بدون تلفن و نیز بدون کاغذ نمی‌توان زندگی کرد و کافیست از صبح تا شب مشاهده کنیم چقدر زندگی صنعتی و شهری ما به این اختراع قدیمی وابسته است و در این حتی رشد فضاهای مجازی هم نتوانسته از اهمیت و وابستگی‌مان به انواع کاغذ جلوگیری کند.
اما بالا و پایین شدن قیمت ارز و عدم توان تولید داخل برای تأمین نیازهای بخش‌های مرتبط داخلی به کاغذ از جمله در حوزه مطبوعات و کتاب موجب شده است تا هر از چند گاهی با تب کردن قیمت ارز، صنایع و خدمات وابسته به کاغذ سکته کنند.
کاغذ ۲۵ درصد گران شد
روز گذشته رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران از گرانی ۲۵ درصدی کاغذ از ابتدای سال تاکنون خبر داد و اعلام کرد که شیب قیمت این محصول طی ۳ ماهه اخیر افزایش چشمگیری داشته است.
ابوالفضل‌روغنی‌گلپایگانی در ارتباط با آخرین وضعیت قیمت کاغذ و نیز اقلامی که در انتظار افزایش تعرفه واردات بوده و در حالت توقف ثبت سفارش است، اظهارکرد: جزییات ثبت سفارش سیاست دولت در مورد خیلی از اقلام بوده که شاید طی چند سال اخیر نیز شرایط مناسبی نداشته، چرا که ارز مبادله‌ای در اختیار واردات اقلام غیرمناسب و غیرضروری قرار گرفته است.
وی ادامه‌داد: در دولت یازدهم قرار بر این بود تا ارز تک‌نرخی شود و ارز مبادله‌ای نیز در مورد خیلی اقلام حذف شد تا به تولید کننده کمک شده و در راستای شفاف‌سازی گام برداریم و به این باور دست یابیم که صرفاً از رانت و امکانات دولتی استفاده نمی‌شود.
رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران با بیان این که بحث ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده یکی از مسایل جدی در خصوص برخی محصولات و به ویژه کاغذ است، گفت: واردکنندگان از پرداخت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، در حالی‌که تولیدکنندگان داخلی باید این رقم را پرداخت کنند که چنین موضوعی سبب شده رقابت نابرابری بین محصولات تولیدی داخل و محصولات وارداتی پیش آید.
روغنی ادامه‌داد: خواسته ما این است که اگر از محصولات وارد شده مالیات بر ارزش افزوده اخذ نمی‌شود در مورد تولیدات داخلی نیز این اقدام صورت نگیرد و یا اگر قرار است از ما مالیات بر ارزش افزوده دریافت شود این موضوع برای واردات کاغذ نیز لحاظ شود.
وی در مورد علت گرانی ۲۵ درصدی کاغذ از ابتدای سال جاری تاکنون، بیان‌کرد: گرانی کاغذ چند دلیل مختلف داشت که یکی از آنها حذف ارز مبادله‌ای برای کاغذ وارداتی بود. علاوه بر این نرخ ارز به‌طور معمول بالا رفت و عامل بعدی این بود که شرایط برای تولیدکنندگان داخلی به سختی پیش رفت و شاهد کاهش قابل تأمل محصولات آنها هستیم تا جایی که به دلیل زیانده بودن تولید خود را به شدت کاهش دادند.
رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران در ادامه با اشاره به این که از سوی دیگر ثبت سفارش کاغذ کاهش یافته و همین مسأله موجب شد زمینه کمبود کاغذ در کشور پیش آید، خاطرنشان‌کرد: یکی از مسایل دیگری که از ابتدای سال با آن مواجه بودیم افزایش قیمت خمیر کاغذ بود تا جایی که به ازای هر تن ۱۲۰ تا ۱۳۰ یورو قیمت‌ها بالا رفت.
روغنی با درخواست از دولت مبنی بر شفاف‌سازی سیاست‌ها و ساماندهی بازار کاغذ، گفت: کاغذ یکی از محصولاتی است که در GDP و رشد اقتصادی تأثیر قابل اشاره‌ای دارد و باید در ارتباط با ساماندهی بازار آن چاره‌اندیشی شود. متأسفانه از ابتدای سال‌جاری روند تدریجی افزایش کاغذ آغاز شد و طی ۳ ماهه اخیر شاهد افزایش به‌سزای این محصول به ازای هر بند بودیم.
قیمت کاغذ مسأله اصلی ناشران است
هزینه بالای کاغذ سبب می‌شود، قیمت تمام شده کتاب بالا باشد و با گرانی در این زمینه مواجه باشیم.
یک ناشر با اشاره به مشکلات زیادی که در زمینه پخش کاغذ میان انتشاراتی‌‌ها وجود دارد، گفت: گاهی ممکن است کاغذی که به دست انتشاراتی‌‌ها می‌رسد، از نوع مرغوب آن نباشد. مسأله اصلی در این باره برای ناشران قیمت کاغذ است. هزینه بالای آن سبب می‌شود، قیمت تمام شده کتاب بالا باشد و با گرانی در این زمینه مواجه باشیم.
مجیدباشعورافزود: تیراژ کتاب نیز به دنبال افزایش قیمت کاغذ کاهش می‌یابد و به ۵۰ تا ۱۰۰ نسخه می‌رسد. این تیراژ برای جمعیت ۸۰ میلیونی ایران، بسیار اندک است. در ملاقات با فردی از جمهوری تاجکیستان متوجه شدم، تیراژ کتاب برای جمعیت ۸ میلیونی این کشور، ۵ هزار جلد است!
وی با اشاره به آن‌که هم‌اکنون یک چاپخانه که ۵۸ سال است فعالیت می‌کند، مشکل دارد و کارگر آن بیکار شده است، بیان کرد: اوضاع کنونی نشر روی کار ناشران تأثیر گذاشته است. بالغ بر ۴۰ تا ۵۰ درصد هزینه‌ای که برای انتشار کتاب دریافت می‌کنم، صرف تهیه مواداولیه آن از جمله کاغذ می‌شود و یک ناشر بخواهد کتابی با تیراژ ۱۰۰۰ عنوان را منتشر کند، باید هزینه اولیه ۵، ۶ میلیون تومانی را برای چاپ متحمل شود.
گرانی کاغذ به دلیل افزایش قیمت ارز مبادله‌ای
شجاع، با اشاره به دلایل افزایش قیمت کاغذ در ماه‌های اخیر، گفت: یکی از دلایل اصلی گران شدن کاغذ افزایش قیمت ارز مبادله‌ای است که ابتدای سال، هر دلار ۳ هزار و ۱۰۰ تومان بود اما امروز به ۳ هزار و ۵۳۰ تومان رسیده است، دلیل دوم آن، افزایش قیمت خمیر کاغذ در جهان است.
غلامرضا‌شجاع با پیش‌بینی افزایش قیمت کاغذ در ایران و جهان، عنوان‌کرد: افزایش قیمت ارز مبادله‌ای از ابتدای سال تا امروز را می‌توان نخستین دلیل گرانی کاغذ در کشور معرفی کرد، به‌طوری که ارز مبادله‌ای در ابتدای سال هر دلار ۳ هزار و ۱۰۰ تومان بود و امروز ۳ هزار و ۵۳۰ تومان شده است.
وی افزود: دلیل دوم افزایش قیمت کاغذ، گران شدن خمیر کاغذ و کاغذ وارداتی به صورت جهانی است، از دی‌ماه سال گذشته، قیمت مواداولیه کاغذ حدود ۱۵۰ تا ۱۹۰ دلار در هر تن افزایش پیدا کرده است که بر گرانی کاغذ بی‌تأثیر نبوده است و طبق آخرین اطلاعات قرار است این قیمت‌ها در ماه ژانویه باز هم در هر تن تا ١٠٠ دلار گران‌تر شود.
شجاع با اشاره به دلیل سوم این افزایش قیمت، گفت: تعدادی از کارخانه‌های تولید کاغذ در چین برای حفظ محیط‌زیست و جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی تعطیل شده‌اند و چین که روزی صادرکننده کاغذ بود، امروز کاغذ وارد می‌کند و تعطیلی این کارخانه‌ها در گرانی کاغذ نقش داشتند، البته مجدداً بعضی از این کارخانه به تولید برگشته‌اند.
وی با بیان این‌که اخیراً در بازار شاهد افزایش قیمت کاغذ بودیم، یادآورشد: کاغذ در ماه‌های گذشته به قیمت واقعی در بازار عرضه نمی‌شد و می‌توان گفت که انتظار افزایش قیمت کاغذ می‌رفت، حتی شب عید به وزیر اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نامه نوشتم و پیش‌بینی کردم در سال ۹۶ با افزایش قیمت کاغذ مواجه خواهیم بود، همچنین
قیمت مواداولیه کاغذ حدود ۱۵۰ تا ۱۹۰ دلار در هر تن افزایش پیدا کرده است که بر گرانی کاغذ بی‌تأثیر نبوده است
نامه‌ای به مدیرکل دفتر شیمیایی و سلولزی وزارت صنعت و معدن نوشتم و درباره افزایش قیمت کاغذ هشدار دادم.
نگذاریم قیمت کاغذ کاذب شود
شجاع در بخش دیگر صحبت‌های خود با بیان این‌که به دلایل جهانی، گرانی قیمت کاغذ باز هم ادامه خواهد داشت گفت: امیدواریم واردکنندگان کاغذ نخواهند کالاهایی را که با قیمت مناسب‌تر به کشور وارد کرده‌اند، به قیمت آینده بفروشند، به همین دلیل به مصرف‌کنندگان و واردکنندگان کاغذ توصیه می‌کنم با عقلانیت و آرامش این بازار را کنترل کنند.
وی ادامه‌داد: اگر قیمت کاغذ کاذب شود، عده‌ای که واردکننده حرفه‌ای نیستند و فقط پول دارند به این حوزه وارد می‌شوند و حتی بیم این موضوع می‌رود که برخی سازمان‌ها و نهاد‌ها و ارگان‌های نظامی و نیمه‌دولتی و بانک‌ها کشور نیز برای کسب سود بیش‌تر به این عرصه بیایند و این موضوع موجب برهم زدن آرامش بازار شوند.
نماینده تشکل‌های صنعت چاپ استان‌های کشور بر لزوم نظارت نهادهای صنفی بر قیمت کاغذ تأکید کرد و یادآور شد: از انجمن واردکنندگان کاغذ می‌خواهم بر موضوع گرانی کاغذ نظارت جدی داشته باشد تا کاغذی که با قیمت قبل به کشور وارد شده است، افزایش پیدا نکند، تا دو روز پیش قیمت جهانی کاغذ ۹۵۰ تا ۹۸۰ دلار بود اما پیش‌بینی می‌شود که به هزار و ۳۰ دلار افزایش پیدا کند.
آمار نادرست تولیدکننده‌های داخلی
شجاع همچنین با اشاره به آمارهایی که از سوی برخی تولیدکننده‌ها در کشور ارایه می‌شود، گفت: این آمار‌ها نظم و آرامش بازار را بر هم می‌زند و حتی مسؤولان دولتی و مجلس را با اطلاعات نادرست نگران و گمراه می‌کند، افرادی که از کاغذ داخلی صحبت می‌کنند، نمی‌گویند که کاغذ داخلی مورد مصرف چاپخانه و ناشران برای کتاب‌های درسی و دانشگاهی نیست، بلکه کاغدهای گراف و کاغذهایی است که در حوزه بسته‌بندی و کارتن استفاده می‌شود را به صورت کلی اعلام می‌کنند.
وی با بیان این‌که کاغذ مورد نیاز ناشران و مطبوعات از انجمن واردکنندگان کاغذ می‌خواهم بر موضوع گرانی کاغذ نظارت جدی داشته باشد تا کاغذی که با قیمت قبل به کشور وارد شده است
ما کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه است، افزود: حدود ۳۵ درصد کاغذ روزنامه در داخل کشور تولید می‌شود ولی معمولاً با کمبود کاغذ روزنامه مواجه هستیم اما در زمینه کاغذ چاپ و تحریر توانمندی تولیدی کم‌تر از ۱۰ درصد داریم و مقدار کاغذ کمی که تولید می‌شود برای چاپ کارهای تک‌رنگ مثل کتاب‌های درسی جوابگو است اما از نظر کمیت و کیفیت حتی نمی‌توانند یک چاپخانه بزرگ مانند شرکت چاپ افست را تأمین کنند.
وی تأکیدکرد: کارخانه چوب و کاغذ مازندران نیز که سال گذشته، تولید محدودی داشت با تعطیلی یکی از خط‌های تولید، عملاً هیچ تولیدی در حوزه کاغذ چاپ و تحریر ندارد و غیر از این‌که کیفیت آن با کاغذهای قابل استفاده قابل مقایسه نیست تولید آن نیز بسیار محدود است یا می‌توان گفت تولیدی قابل توجه ندارد.
شجاع با بیان این‌که به نظر می‌رسد، تولیدکنندگان داخلی کاغذ می‌خواهند با افزایش تعرفه کاغذ، کاغذهای گرافت و دیگر کاغذهایی که در حوزه کارتن‌سازی است را گران کنند، یادآورشد: متأسفانه بعضی از مسؤولان صنفی با عدم اطلاعات کافی از قیمت‌های جهانی و مسایل و دلایل اصلی که باعث گرانی کاغذ شده است با صحبت‌های احساسی باعث تشنج و بر هم زدن آرامش کاغذ در بازار می‌شوند، بهتر است افرادی که اطلاعات جهانی ندارند، آرامش بازار را بر هم نزنند، چون هر صحبتی که نسنجیده بیان شود باعث به‌هم‌ریختگی بیش‌تر بازار می‌شود.
وی با بیان این‌که مطمئناً در این زمان نگرانی‌هایی وجود دارد و تجار نباید اجازه دهند افراد سودجو با اقداماتی برای سودهای زودگذر باعث ورود تعزیرات شوند، گفت: این اقدامات هیچ زمانی به کنترل قیمت منجر نشده و معمولاً افراد جریمه می‌شوند و پول آن به جیب دولت و دود آن به چشم مصرف‌کننده کاغذ و در نهایت مردم می‌رود.
به گفته شجاع، از طرفی باید مواظب بود اگر واردکنندگان را تهدید کنند و کاغذ وارد نشود کمبود کاغذ موجب افزایش لجام گسیختگی شده و آن وقت با گرانی غیرقابل کنترل مواجه خواهیم شد، زیرا صلاح بازار در عرضه و تقاضا و رقابت سالم در بخش خصوصی باید اتفاق بیفتد.
در این میان، رییس اتحادیه فروشندگان کاغذ با تأیید افزایش قیمت ۱۰ درصدی قیمت کاغذ، ممانعت از واردات کاغذ را در این ایام، علت گرانی کاغذ تحریر دانسته و گفته است، چندی پیش جوی پیش آمد که برای حمایت از تولید داخلی، واردات کاغذ کم شود، در نتیجه واردکنندگان در ۶ ماهه نخست امسال، ۴۰ درصد میزان کاغذ خود را کاهش داده‌اند. در واقع از نظر او، علت شوک ناگهانی قیمت کاغذ در نیمه سال، جو روانی ایجاد شده بوده است. گذشته از این‌که افزایش قیمت کاغذ برخلاف اطلاع یا اظهار رییس اتحادیه واردکنندگان، ۱۰ درصد نبوده بلکه تا ۴۰ درصد هم رسیده و در بهترین حالت، میانگین آن را بین ۲۵ تا ۳۰ درصد می‌توان در نظر گرفت، این هم کمی عجیب به نظر می‌رسد که واردکنندگانی که در سابقه نشان داده‌اند در سودجویی شخصی میل شدیدی دارند، تنها به دلیل برخی سخنان پراکنده در جامعه، از خیر واردات بیش‌تر گذشته باشند. البته نکته در این‌جاست که باز هم با این وجود، سود آنان با توجه به افزایش قیمت فعلی، تغییری نکرده است.
برنامه‌ریزی بلند‌مد‌ت جلوی چالش‌های قیمتی را می‌گیرد
از سوی دیگر، رییس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا، افزایش ۲۰ درصدی قیمت کاغذ در بازار را رد می‌کند، اما در عین حال منکر افزایش قیمت کاغذ در بازار نمی‌شود. سید‌حسین‌میرباقری‌مهر‌آباد‌ی، در ادامه بیان می‌کند: براساس برآورد‌های انجام شده از شهریور ما تاکنون ما با افزایش قیمت ۱۰ درصدی در سطح بازار مواجه هستیم که عمد‌ه دلیل این موضوع به سطح نوسانات نرخ ارز باز می‌گردد. به گفته او، به واقع کاغذ خارجی برای استفاده در مطبوعات در شهریورماه حدود دو هزار و ۲۰۰ تومان قیمت‌گذاری شد، اما در مهرماه این قیمت به دو هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است. یعنی طی یک‌ماه اخیر با نوسانات قیمت کاغذ در سطح بازار مواجه شد‌یم.
میرباقری‌مهر‌آباد‌ی در پاسخ به این اظهارنظر که نوسانات نرخ ارز به دلیل مقطعی بودن نباید تأثیر چند‌انی را در بازار برجای بگذارند، اظهارمی‌کند: یکی از چالش‌های اصلی فعالان اقتصادی نیز مقطعی بودن نوسانات نرخ ارز و دیگر تصمیم‌گیری‌ها در سطح کلان است. چراکه همین نوسانات و عدم ثبات در تصمیمات اقتصادی سبب می‌شود تا کالاهای مصرفی در سطح بازار با نوسانات قیمتی مواجه شوند.
او تأکید می‌کند: چنانچه تصمیمات کلان از سوی د‌ولتمرد‌ان، با نگاه بلند‌مد‌ت تنظیم شود، بازار نیز کم‌تر با این نوع تلاطم‌های قیمتی روبه‌رو خواهد بود. رییس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا در ادامه توضیح می‌دهد: نوسانات نرخ ارز ارتباط مستقیم با کالا دارد؛ زمانی که ما با نوسانات یا افزایش نرخ ارز روبه رو می‌شویم تجار نیز با همان نرخ گشایش اعتبار می‌کنند، بنابراین فعالان اقتصادی برای واردات کالا‌ها نمی‌توانند منتظر کاهش قیمت نرخ ارز باشد تا کالای مورد نظر را خرید‌اری کنند؛ از این‌رو این شوک‌های مقطعی در بازار، بر قیمت تمام شده کالا و عرضه آن در بازار اثر مستقیم دارد. به واقع اگر برنامه‌ریزی‌‌ها به‌طور بلند‌مد‌ت در نظر گرفته شود بازار نیز کم‌تر با چالش‌های قیمتی رو به رو خواهد شد.
باید گفت در میان دست‌اندرکاران صنعت نشراز جمله بخش مطبوعات و در این چند هفته که قیمت ارز به‌خصوص مبادله‌ای جهش داشته است در نتیجه قیمت کاغذ ناگهان افزایش چشمگیر یافته است. این در حالی است که حتی کاغذ در بازار پیدا نمی‌شود که خود بحرانی را برای مصرف‌کنندگان کاغذ به‌وجود آورده است لذا به نظر با توجه به اهمیت صنعت چاپ لازم است صندوق ذخیره کاغذ برای تأمین کاغذ مورد نیاز سازمان‌ها و نشریات و مطبوعات در مواقعی این چنینی که قیمت ارز عطسه می‌کند، وجود داشته باشد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.