۷۰ درصد سولفات سدیم کشور در اراک تولید می‌شود

  سولفات سدیم، نمک سدیم سولفوریک اسید است و به عنوان ماده اصلی در تهیه پودرهای شوینده کشور کاربرد دارد و تالاب کویری میقان اراک به عنوان ذخیره‌گاه اصلی این ماده معدنی محسوب شده و شرکت املاح معدنی ایران، سالانه ۷۰ درصد از نیاز کشور به این ماده را تأمین می‌کند. به گزارش ایرنا، با […]

 

سولفات سدیم، نمک سدیم سولفوریک اسید است و به عنوان ماده اصلی در تهیه پودرهای شوینده کشور کاربرد دارد و تالاب کویری میقان اراک به عنوان ذخیره‌گاه اصلی این ماده معدنی محسوب شده و شرکت املاح معدنی ایران، سالانه ۷۰ درصد از نیاز کشور به این ماده را تأمین می‌کند.

به گزارش ایرنا، با رضا عروجی، مدیر مجتمع شرکت املاح معدنی ایران در خصوص فرایند تولید این ماده معدنی و اهمیت تأمین آن در داخل کشور گفت‌و‌گوی انجام شده که متن آن به شرح زیر است

در خصوص تالاب کویری میقان و سهم شرکت املاح معدنی از برداشت ذخایر موجود در این منطقه توضیح بفرمایید؟

عروجی گفت تالاب کویری میقان اراک با وسعت ۲۵۰ کیلومتر، بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه طبیعی سولفات سدیم خاورمیانه است که شرکت املاح معدنی ایران، بهره‌برداری از ۸ کیلومتر مربع آن را در اختیار دارد.

*محصول سولفات سدیم تولیدی این شرکت در چه بخش‌ها و صنایعی کاربرد دارد؟

محصول تولیدی سولفات سدیم این شرکت در صنایع شوینده، کاغذسازی، شیشه، صنایع چرم‌سازی، دباغی، رنگ‌سازی و تهیه داروهای دامی کاربرد دارد.

* سولفات سدیم در ترکیب شوینده‌ها چه سهم و نقشی دارد؟

۴۰ درصد ترکیب پودرهای شوینده را سولفات سدیم تشکیل می‌دهد که خاصیت حجم‌دهندگی و پرکنندگی این محصول را سبب می‌شود. مصرف پودرهای شوینده به عنوان یکی از شاخص‌های سنجش توازن بهداشتی است و در شرایطی که مصرف شوینده‌ها در کشورهای پیشرفته ۱۰ تا ۱۳ کیلوگرم برای هر فرد در سال است، سرانه مصرف آن در ایران ۵٫۵ کیلوگرم برآورد شده است.

*شرکت املاح معدنی ایران چه میزان حق برداشت از معادن سولفات سدیم تالاب میقان اراک را دارد؟

*این شرکت برابر پروانه بهره‌برداری، سالانه حق برداشت معدنی ۶۰۰ هزار تن سولفات سدیم از تالاب کویری میقان اراک را دارد که قانون اجازه ۲۵ درصد بیش‌تر یا کم‌تر از آن را نیز داده است.

* سال گذشته شرکت املاح معدنی ایران چه میزان از تالاب میقان اراک برداشت معدنی داشته است؟

این شرکت در سال گذشته با احتساب حق قانونی ۲۵ درصد بیش‌تر، ۷۴۰ هزار تن سولفات سدیم برداشت کرده است.

* آیا شرکت املاح معدنی ایران صادرات سولفات سدیم نیز دارد؟

از سال ۹۰ تاکنون به دلیل مشکلات اقتصادی کشور، مسأله صادرات سولفات سدیم تولیدی این شرکت منتفی شده و تمام حجم تولید این محصول برای تأمین نیاز داخلی روانه بازار شده است.

* میزان نیاز سالانه کشور به پودر سولفات سدیم چه میزان است؟

به‌طور میانگین صنایع مختلف کشور به ویژه شوینده‌ها ۲۸۰ تا ۳۸۰ هزار تن سولفات سدیم در سال نیاز دارند.

*آیا تمام نیاز کشور به پودر سولفات سدیم توسط شرکت املاح معدنی تأمین می‌شود؟

خیر، تولیدات این شرکت پاسخگوی نیاز مصرف نیست، ۱۲۵ هزار تن از این ماده در واحد اراک و ۶۰ هزار تن در واحد گرمسار شرکت املاح معدنی ایران تولید می‌شود و ۲۰ هزار تن دیگر در یک واحد نیمه صنعتی در تهران و ۱۰ تا ۲۰ هزار تن نیز به صورت متفرقه تولید می‌شود.

* آیا در حال حاضر برای تأمین نیاز صنایع کشور به سولفات سدیم واردات این ماده معدنی انجام می‌شود؟

بله، سالانه حدود ۶۰ تا ۹۰ هزار تن ماده معدنی سولفات سدیم برای تأمین نیاز صنایع مختلف کشور به ویژه صنعت شوینده‌ها واردات صورت می‌گیرد.

*فروش داخلی سولفات سدیم این شرکت در سال گذشته چه میزان بوده است؟

در سال گذشته شرکت املاح معدنی ایران ۱۸۵ هزار و ۲۵۴ تن سولفات سدیم را روانه بازارهای داخلی کرده است.

*ارزش هر تن سولفات سدیم در بازارهای داخلی چقدر است؟

درحال حاضر هر تن سولفات سدیم در بازارهای داخلی حدود چهار میلیون ریال معامله می‌شود.

*آیا شرکت املاح معدنی ایران در واحد اراک فراورده و محصول دیگری جز سولفات سدیم تولید می‌کند؟

شرکت املاح معدنی ایران در مجموع دو فرآورده معدنی سولفات سدیم و نمک تصفیه شده تولید می‌کند که در واحد اراک تنها سولفات سدیم تولید می‌شود اما در واحد گرمسار نمک تصفیه شده تبلور مجدد نیز تولید و راهی بازار مصرف می‌شود.

*در خصوص میزان تولید و صادرات نمک تصفیه شده تبلور مجدد شرکت املاح معدنی ایران اطلاعاتی ارایه دهید.

ج – در سال گذشته ۴۳ هزار و ۷۱۳ تن نمک تصفیه شده تبلور مجدد در واحد گرمسار شرکت املاح معدنی ایران تولید شد که از این میزان ۳۴ هزار و ۳۶۵ تن به فروش داخلی رسید و ۹ هزار و ۸۳۱ تن آن نیز به ارزش بیش از ۲۳ میلیارد و ۴۶۰ میلیون ریال صادر شده است.

*نمک‌های تصفیه شده تبلور مجدد به چه مناطقی صادر شده است؟

*بازار هدف صادرات این محصول در سال گذشته کشورهای عراق و امارات بوده است و بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده از ابتدای سال جاری طرحی در خصوص تولید نمک به روش هیدرومیل با ظرفیت ۴۰ هزار تن در دستور کار شرکت املاح معدنی ایران است که برای صادرات این محصول جدید در حال رایزنی با کشورهای روسیه و ترکیه هستیم.

*در خصوص مزیت روش تولید جدید نمک (هیدرومیل) توضیح بفرمایید؟

محصول تولیدی با روش هیدرومیل برای امور صنعتی است و مصرف انرژی و آب آن بسیار پایین است.

*در خصوص نحوه فعالیت‌های برداشت معدنی این شرکت از حوزه تالاب میقان اراک توضیح بفرمایید؟

زمان برداشت این ماده معدنی توسط شرکت املاح معدنی در چارچوب تعریف شده انجام می‌شود و براساس تفاهم‌نامه با محیط‌زیست استان مرکزی، برداشت‌های معدنی از این تالاب از نیمه خرداد ماه که پرندگان مهاجر از این منطقه کوچ می‌کنند آغاز و تا اوایل آبان ماه که زمان بازگشت پرندگان است، ادامه می‌یابد و در زمان‌های سکوت قانونی برداشت، این شرکت تولید سولفات سدیم را از دپوهای ذخیره شده انجام می‌دهد.

*سهم شرکت املاح معدنی ایران در اشتغال‌زایی چگونه است؟

درحال حاضر این شرکت در دو واحد اراک و گرمسار برای ۱۲۲ نفر به صورت مستقیم اشتغال‌زایی کرده و برای ۳۰ نفر نیز به صورت غیرمستقیم در قالب پیمانکاران فضای سبز، رستوران، بارگیری فرصت شغلی ایجاد کرده است.

در زمان برداشت مواد معدنی نیز ۳۰ فرصت شغلی مقطعی ناشی از فعالیت این شرکت به آمار اشتغال موقت اضافه می‌شود.

*مهم‌ترین چالش و مشکل شرکت املاح معدنی ایران چیست؟

این شرکت در حوزه مدیریتی و تولید هیچ مشکلی ندارد، اما در حوزه اراک با چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند که مرتبط با محیط زیست تالاب است هر چند این شرکت بار‌ها اعلام کرده که آمادگی هر گونه همکاری برای مطالعات و اجرای طرح‌های زیست‌محیطی را دارد.

از سوی فعالان زیست‌محیطی برای این شرکت یکسری نگرانی‌ها در خصوص آلایندگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های معدنی املاح در تالاب مطرح می‌شود درحالی که بر مبنای مطالعات علمی مستند و ارایه راهکار، زمینه همکاری برای موضوعات مطرح شده وجود دارد.

*آیا نتایج طرح تأثیر فعالیت شرکت معدنی املاح ایران در خصوص آلودگی زیست‌محیطی در شهر اراک ارایه شده است؟

این طرح از سال ۹۳ با کارهای مطالعاتی گروه پویندگان سبز آغاز شده و در حال بررسی است اما کلیت این طرح بیانگر آن است که فعالیت‌های معدنی و کارخانه اثر سوء بر منطقه و شهر اراک ندارد.

از نظر شرکت املاح برداشت‌های این شرکت نه تنها اثر سوء ندارد بلکه گودال‌های ایجاد شده در منطقه کمک مؤثری به حفظ آب منطقه و جلوگیری از خشک شدن آن دارد.

*اگر گزارش نهایی گروه پویندگان سبز برخلاف نظر شما باشد آن را می‌پذیرید؟

بله، افرادی که در املاح معدنی ایران فعالیت می‌کنند گروهی تحصیل کرده و فرهیخته هستند که به مطالعات علمی و تحقیقاتی احترام می‌گذارند. این شرکت همواره به دنبال تعامل و همکاری با محیط زیست بوده و هر دستگاه، ارگان و فردی که طرح یا پیشنهاد سازنده‌ای در خصوص فعالیت‌های این شرکت داشته باشد مورد حمایت و استقبال قرار می‌دهد.

*برخی اعتراض‌ها به فعالیت این شرکت خروجی دودکش‌های آن است، ممکن است در خصوص محتوای ترکیبات خروجی این دودکش‌ها توضیح بفرمایید؟

آنچه به عنوان ترکیبات خروجی دودکش‌های این شرکت مورد مشاهده است دود و یا ترکیبات شیمیایی خطرآفرین نیست بلکه محتوای آن بخار آب است که از فرایند تولید محصول متصاعد می‌شود.

*برخی دستگاه‌ها و تشکل‌ها اعلام کرده‌اند که فعالیت شرکت املاح ایران در تالاب میقان اراک بدون مجوز است نظر شما در این رابطه چیست؟

تمام فعالیت‌های این شرکت برابر مستندات و مجوزهای قانونی است، پروانه بهره‌برداری برای این شرکت توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر و به موقع تمدید شده است.

زمانی که معدنی کشف می‌شود، گواهی کشف برای آن صادر شده و پس از آن برای تهیه و تصویب طرح اقدام می‌شود که طرح شرکت املاح معدنی ایران به تصویب شورای عالی معادن کشور نیز رسیده و کارشناسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی به صورت مستمر بر فعالیت‌های این شرکت نظارت دارند.

* توضیحی در خصوص مراحل تولید سولفات سدیم در واحد اراک ارایه دهید؟

تولید در این واحد در سه مرحله انجام می‌شود که در گام اول، ماده معدنی به حالت محلول در می‌آید و این محلول در مرحله دوم به وسیله کاهش دما و فشار سرد و بلورهای سولفات سدیم داخل آن تشکیل می‌شود و در گام دیگر، بلورهای تشکیل شده که حاوی ۱۰ مولکول آب است تفکیک می‌شود و سولفات سدیم خشک و آماده مصرف می‌شود

*طرح توسعه شرکت املاح معدنی در واحد اراک به کجا رسیده است؟

با توجه به نیاز کشور به ماده اولیه سولفات سدیم طرح توسعه این شرکت تهیه شد که به دلایل اشاره شده در حال حاضر این طرح متوقف است و برای اجرایی شدن آن منتظر جواب قطعی و نهایی گروه پویندگان سبز در خصوص طرح مطالعات زیست‌محیطی املاح معدنی بر اکوسیستم تالاب میقان و شهر اراک هستیم.

* فن‌آوری و تجهیزات فعلی شرکت املاح ایران در واحد اراک برگرفته از کجاست؟

درحال حاضر این شرکت از فن‌آوری‌های مدرن و روز آلمان استفاده می‌کند اما تجهیزات آن در ایران ساخته شده و یک صنعت پیشرفته محسوب می‌شود که منطبق با استانداردهای اروپایی فعالیت می‌کند و سولفات سدیم تولیدی آن نیز کیفیت بسیار مطلوبی دارد.

شرکت املاح معدنی ایران از سال ۱۳۶۳ تاسیس شده که واحد گرمسار این شرکت در سال ۷۳ و مرحله نخست واحد اراک آن در سال ۱۳۷۹ و مرحله دوم آن در سال ۱۳۸۴ به بهره‌برداری رسیده است.

 

واحد کارخانه‌ای شرکت املاح معدنی ایران در اراک در زمینی به وسعت ۳۲ و شش دهم هکتار ایجاد شده و فعالیت آن به صورت شبانه روزی است.۸۷ درصد سهام شرکت املاح معدنی ایران مربوط به سازمان تأمین اجتماعی و سهامی عام است و جزء شرکت‌های بورسی نیز هست.