سرطان پایان راه نیست

  سرطان از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر در جهان است و با این حال پایان راه نیست، به واقع، پیشرفت فن‌آوری و علم پزشکی و نیز تدابیر خودمراقبتی تا حد زیادی امکان پیشگیری از این بیماری و یا غلبه بر آن را فراهم کرده است. به گزارش سرطان که در ایران سومین عامل مرگ […]

 

سرطان از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر در جهان است و با این حال پایان راه نیست، به واقع، پیشرفت فن‌آوری و علم پزشکی و نیز تدابیر خودمراقبتی تا حد زیادی امکان پیشگیری از این بیماری و یا غلبه بر آن را فراهم کرده است.

به گزارش سرطان که در ایران سومین عامل مرگ و میر پس از تصادفات و بیماری‌های قلبی و عروقی محسوب می‌شود، زمانی یک بیماری لاعلاج بود.

امروزه به لطف دستاوردهای علمی و فن‌آورانه، شیوه‌های جدیدی برای تشخیص زودهنگام سرطان کشف شده است که شانس بهبودی کامل را افزایش می‌دهد. به واسطه انجام معاینات منظم توسط خود فرد، معاینات منظم توسط پزشک و همچنین آزمون‌های غربالگری می‌توان برخی از سرطان‌ها را پیش از آن که در بدن علایمی ایجاد کنند، تشخیص داد.

عضو هیأت مدیره انجمن سرطان ایران در این زمینه گفت: حوادث جاده‌ای، بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها به ترتیب ۳ عامل مرگ و میر در کشور محسوب می‌شوند و از میان انواع بیماری‌های انسان، سرطان یکی از دشوار‌ترین و پرهزینه‌‌ترین بیماری‌ها است.

سال زمان برای سرطانی شدن سلول

ناصر پارسا درباره بیماری سرطان توضیح داد: تولید سلول سرطانی نتیجه نبود ارتباطات بیولوژیکی و بیوشیمیایی صحیح در سطح مولکولی است و از زمانی که اولین موتاسیون ژنتیکی در سلول نرمال اتفاق می‌افتد تا زمانی که این سلول سرطانی شود ۵ تا ۷ سال طول می‌کشد.

پارسا یادآور شد: اساس تولید همه سرطان‌ها از تغییرات ژنتیکی در سلول آغاز می‌شود، اما تنها ۸ درصد سرطان‌ها وراثتی است و حدود ۹۲ درصد از عوامل سرطان منشأ محیطی دارد.

پژوهشگر ارشد و سرطان شناس در مؤسسه ملی بهداشت – وزارت بهداشت واشنگتن اظهار کرد: سرطان یک نوع بیماری نیست در واقع بیش از ۲۰۰ نوع بیماری است، قدمت سرطان روی کره زمین ۵ هزار سال است و هرچه جمعیت افزایش می‌یابد و محیط آلوده‌تر می‌شود ابتلا به این بیماری افزایش پیدا می‌کند.

حدود ۹۰ هزار مورد جدید ابتلا به سرطان در ایران

پارسا با بیان این که بیماری سرطان در تمام جهان و ایران در حال رشد و گسترش است، افزود: دو سوم مرگ و میر‌ها در جهان به علت بیماری‌های غیرواگیر مثل سرطان، دیابت و قلب و عروق اتفاق می‌افتد و براساس آخرین آمار اعلام شده، سالانه در ایران بیش از ۹۰ هزار مبتلا به بیماری سرطان می‌شوند.

سرطان عامل ۱۴ درصد مرگ و میر‌ها در ایران

عضو هیأت علمی مرکز جامع سرطان با بیان این‌که ۱۴ درصد مجموع مرگ و میرهای کشور به سرطان مربوط می‌شود، گفت: بار مالی سنگین ناشی از بیماری سرطان بر دوش سیستم اقتصادی کشور است. وقتی شخصی بیمار می‌شود، مقداری از سال‌های مفید عمرش را از دست می‌دهد و حتی اگر به زندگی هم بازگردد، دیگر توان اولیه را نخواهد داشت.

 ۴۷۵هزار سال عمر از دست رفته در ایران در سال

عضو هیأت علمی مرکز جامع سرطان اضافه کرد: سالانه در ایران ۴۷۵ هزار سال عمر از دست رفته داریم که در حدود ۸۵۰۰ میلیارد تومان خسارت نیروی انسانی از دست رفته به اقتصاد کشور وارد می‌کند.

پارسا توضیح داد: براساس برآورد‌ها، هزینه درمان بیماران سرطانی جراحی، شیمی درمانی و اشعه درمانی در حدود ۲۳۰۰ میلیارد تومان در سال است.

پارسا افزود: در سال ۲۰۱۵، در جهان حدود ۱۴٫۵ میلیون نفر مبتلا به سرطان می‌شوند که ۸٫۴ میلیون آن‌ها می‌میرند. پیش‌بینی شده است که در سال ۲۰۳۰، در جهان ۲۱٫۷ میلیون نفر مبتلا به سرطان شوند که ۱۳ میلیون نفر ار آن‌ها فوت می‌کنند.

سرطان در کشورهای پیشرفته و صنعتی بیش‌تر از ایران

وی اضافه کرد: شمار بیماران سرطانی در کشورهای صنعتی بیش‌تر از ایران است اما بیماران سرطانی در این کشور‌ها از استانداردهای بالای درمانی (آگاهی مردم درباره سرطان‌ها، بیمه، تجهیرات پزشکی، داروهای با کیفیت، تیم کامل درمانی، طب تسکینی بعد از درمان) برخوردارند، در نتیجه میزان مرگ و میر کم‌تر است.

پارسا به آمارهای تفکیکی ابتلا به سرطان اشاره کرد و افزود: ۶۰ درصد سرطان‌ها در قاره‌های آفریقا، آسیا، آمریکا جنوبی و مرکزی اتفاق می‌افتد، همچنین ۷۰ درصد مرگ و میر‌ها در این قاره‌ها رخ می‌دهد.

عوامل بروز و شیوع سرطان در کشور

پژوهشگر ارشد و سرطان شناس در مؤسسه ملی بهداشت – وزارت بهداشت واشنگتن به عوامل بروز و شیوع سرطان اشاره کرد و گفت: تغییر در سبک زندگی و نبود توجه به عوامل خطرزا همچون دخانیات، کم تحرکی، اضافه وزن، تغذیه نادرست، آلودگی‌های محیطی، زمینه ژنتیکی از عوامل بروز سرطان است.

وی ادامه داد: رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، مصرف برخی دارو‌ها و افزایش امید به زندگی و در نتیجه حرکت به سمت سالمندی و عفونت‌های مزمن همچون هپاتیت و باکتری اچ.پیلوری از عوامل دیگر ابتلا به سرطان محسوب می‌شوند.

شایع‌‌ترین سرطان‌ها در کشور

متخصص سرطان‌شناسی در این زمینه بیان داشت: بررسی سرطان شایع در مردان به ترتیب سرطان‌های معده، مثانه، پروستات، روده بزرگ، خون، ریه، مری، مغز و غدد لنفاوی است.

وی ادامه داد: همچنین سرطان‌های شایع در زنان، پستان، روده بزرگ، معده، مری، خون، تیرویید، تخمدان، رحم و مغز هستند.

پارسا اضافه کرد: در حال حاضر ۴۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری و ۴۰ درصد قابل درمان هستند. در واقع چالش درمان سرطان‌ها در ۲۰ درصد باقیمانده است که اصولاً به بافت‌های دیگر پیشرفت کرده است و یا در مقابل درمان‌ها مقاوم هستند.

وی توصیه کرد: اطلاع‌رسانی و آگاه سازی، آموزش، پیشگیری و غربالگری در کاهش میران ابتلا به سرطان شایع در کشور اهمیت به‌سزایی دارند و ضروری است در ارتقای سطح سلامت جامعه، تغییرات در سبک زندگی گام‌های مؤثری برای کاهش سرطان در کشور بر داریم.

توصیه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان

پارسا با پیش‌بینی افزایش دو برابری بروز سرطان در کشور در دو دهه آینده، گفت: یک سوم مرگ و میرهای ناشی از سرطان به نوع تغذیه و سبک زندگی ارتباط دارد. انتخاب یک رژیم غذایی سالم و مصرف روزانه دو سوم غذاهای گیاهی و یک سوم مواد غذایی حیوانی در پیشگیری از سرطان بسیار مهم است.

پژوهشگر ارشد و سرطان شناس در مؤسسه ملی بهداشت – وزارت بهداشت واشنگتن ادامه داد: چربی‌ها و غذاهای سرخ کردنی، غذاهای آماده، فست‌فودها، نوشابه‌ها، گوشت‌های فرآوری شده (کالباس و سوسیس و همبرگر)، مصرف بیش از اندازه شکر و نمک، سس‌ها و غیره از عوامل تقویت کننده سرطان به شمار می‌روند. استفاده از دخانیات، قلیان و سیگار، کمبود فعالیت بدنی یا اضافه وزن، آب و هوای آلوده (محیطی) و کمبود مصرف میوه و سبزی تازه از دیگر عواملی است که شانس ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

**اجرای تمامی روش‌های درمان سرطان در کشور

متخصص ژنتیک و سرطان‌شناسی اظهار کرد: در کشور تمامی روش‌های درمانی بیماران سرطانی اعم از جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی و هورمون درمانی برای ادامه روند درمان بیماران ارایه می‌شود. همچنین در برخی از انواع سرطان تنها یک روش درمانی نتیجه بخش نبوده و چند روش درمانی و به صورت تیم گروهی می‌توانند در بهبود بیماران کمک کننده باشد.

وی اضافه کرد: در برخی از بیماران نیز ار طب مکمل و جایگزین (طب سوزنی، ماساژ درمانی، داروهای گیاهی، رژیم‌های ویتامینی یا دیگر رژیم‌های غذایی مخصوص، تجسم، مراقبه و درمان معنوی) استفاده می‌شود.

اقدامات و فعالیت‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مقابله با سرطان

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنین در این خصوص گفت: سالیانه بیش از ۹۰ هزار مورد ابتلا به سرطان در کشور شناسایی می‌شود که شایع‌‌ترین سرطان در مردان ایرانی سرطان معده و زنان سرطان سینه گزارش شده است.

علی قنبری مطلق اظهار کرد: یکی از اقدامان مهم در زمینه کنترل سرطان در ایران ثبت سرطان بوده است که ۱۲ سال پیش برنامه ملی ثبت سرطان را اجرا کرده‌ایم.

وی با بیان این‌که در چهار حوزه برای کنترل سرطان در کشور برنامه‌ریزی‌های طراحی شده است، اظهار کرد: حوزه پیشگیری، تشخیص زودهنگام، درمان و مراقبت‌های حمایتی و تسکینی برنامه‌های مؤثری برای کاهش میزان ابتلا به سرطان در کشور طراحی شده است.

قنبری مطلق اضافه کرد: در زمینه پیشگیری، سعی شده است که اطلاع‌رسانی و افزایش سطح آگاهی مردم را ارتقا داده که در ۳ سال گذشته کمپین ملی مبارزه با سرطان را برای آگاهی عموم مردم راه‌اندازی کرده‌ایم.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: در مقوله پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان نهادهای دولتی و غیردولتی برای اطلاع‌رسانی به مردم از عوامل خطر سرطان همکاری لازم داشته‌اند.

وی اضافه کرد: همچنین در حوزه پیشگیری، سند همکاری بین بخشی برای کنترل عوامل خطر سرطان تدوین شده است که در این سند دستورالعمل برای همکاری با سازمان‌های دولتی و غیردولتی برای کاهش عوامل خطر مانند دخانیات، ورزش، تغذیه و غیره لحاظ شده است.

قنبری مطلق گفت: یکی دیگر از اقدامات مهم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای کنترل عوامل خطر در سطح شبکه بهداشتی و درمانی کشور، برنامه‌ریزی برای مدیریت بیماری غیرواگیر است به عنوان مثال عوامل خطر بیماری‌هایی چون دیابت، اضافه وزن، دخانیات، چربی خون و غیره شناسایی شود و راه‌های مناسب و رژیم درمانی توصیه و برای یک زندگی سالم راهکارهای مهمی ارایه می‌شود.

وی افزود: این برنامه طی یک سال گذشته در سطح شبکه بهداشتی و درمانی نهادینه شده است.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به حوزه تشخیص و درمان سرطان در کشور اشاره کرد و گفت: طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت سه سرطان سینه، روده بزرگ و دهانه رحم جزو سرطان‌های شایع است، اما با روش‌های غربالگری موجود می‌توان به راحتی آن را زود تشخیص داد.

وی افزود: مراحل اول غربالگری این سه سرطان را در برخی از شهر‌ها شروع کرده‌ایم. با به دست آوردن نتایج غربالگری امکان دارد در سایر شهرهای کشور غربالگری صورت بگیرد تا بیماران سرطانی شناسایی و هر چه زودتر اقدامات درمانی آنان پیگیری شود.

قنبری مطلق همچنین به توسعه زیرساخت تجهیزات عمرانی سرطان در کشور اشاره کرد و افزود: در حال حاضر به لحاظ کمک به دستگاه‌هایی همچون رادیوتراپی و تخت‌های درمان در بیمارستان محدودیت‌هایی داریم که برای برطرف شدن آن طرح آمایش سرزمینی سرطان را اجرا و نیاز‌ها و مشکلات را استخراج کرده‌ایم و نیازهای ۱۰ سال آینده در حوزه سرطان را گرد آورده‌ایم.

وی توضیح داد: برای بیماران، ۱۳۱ مرکز دولتی سرطان طراحی شده است که امیدواریم تا ۳ سال آینده به بهره‌برداری برسند تا در قالب مرکز تشخیص زودهنگام سرطان، درمان سرطان حمایت‌های لازم را از بیماران داشته باشند.

فنبری مطلق از مطالعات ساخت ۳۷ مرکز سرطان تیپ ۲ و ۱۳ مرکز سرطان تیپ ۳ با مشارکت بخش خصوصی خبر داد و گفت: تفاهم‌نامه‌ای نیز در این خصوص امضا شده است و طی ۳ سال آینده کمبودهای دسترسی به این مراکز رفع می‌شود.

رییس اداره وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یادآور شد: استاندارد‌سازی و مدیریت خدمات در حوزه سرطان، دارو درمانی، شیمی درمانی و انکولوژی از دیگر خدماتی که به بیماران ارایه خواهد شد.

وی اظهار کرد: دارو رسانی بیماران سرطانی در بیمارستان‌ها از دیگر اقدامات برنامه‌ریزی شده است که تا سال آینده اجرایی می‌شود به این صورت که هر بیمار سرطانی نیاز نباشد خود به داروخانه مراجعه و دارو را تهیه کند بلکه در بیمارستان‌ها این دارو در اختیار بیماران قرار می‌گیرد که از هدررفت دارو جلوگیری خواهد کرد.

قنبری مطلق درباره سرطان توضیح داد: سلول سرطان در بدن در حالتی ایجاد می‌شوند که تکثیر سلولی از کنترل بدن خارج می‌شود کم‌کم سلول رشد می‌کند و توده‌ای تشکیل می‌دهد که منجر به سرطان می‌شود.

وی ادامه داد: بدن همه افراد ژن سرطان و ژن مهار کننده دارد، اما وجود عوامل بیرونی و شیوه زندگی ناسالم، امکان ایجاد سلول سرطانی را افزایش می‌دهد .

به گفته وی، دخانیات، چاقی، کم تحرکی، هوای آلوده، آب آلوده، تغذیه نامناسب و عوامل محیطی بدن را مستعد سرطان می‌کند.

 

قنبری مطلق گفت: مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده سرطان سن و شیوه زندگی نامناسب و عوامل محیطی است.