باوجود اجاره‌های سنگین مستأجران حاضر به مهاجرت نیستند

باوجود اجاره‌های سنگین مستأجران حاضر به مهاجرت نیستند بررسی آمارهای بانک مرکزی بیانگر آن است که به‌طور میانگین هر خانوار ایرانی سالانه بیش از ۳۵ درصد از کل هزینه‌های ناخالص خود را به مسکن اختصاص می‌دهد. در واقع هر خانوار ایرانی به‌طور میانگین سالانه ۱۲ میلیون و ۳۴۹‌ هزار تومان برای سکونت خود هزینه می‌کند؛ […]

باوجود اجاره‌های سنگین مستأجران حاضر به مهاجرت نیستند

بررسی آمارهای بانک مرکزی بیانگر آن است که به‌طور میانگین هر خانوار ایرانی سالانه بیش از ۳۵ درصد از کل هزینه‌های ناخالص خود را به مسکن اختصاص می‌دهد. در واقع هر خانوار ایرانی به‌طور میانگین سالانه ۱۲ میلیون و ۳۴۹‌ هزار تومان برای سکونت خود هزینه می‌کند؛ که این میزان هزینه به‌هیچ‌عنوان رقم پایینی نیست.

به گزارش صما، به گفته بسیاری از کارشناسان براساس پژوهش چندساله مرکز تحقیقات استراتژیک در حوزه اقتصادی مهم‌ترین عامل فشار روانی بر مردم کشور ابتدا تورم و در درجه دوم گرانی اجاره مسکن بوده است.

براساس همین پژوهش تا سال ۹۵ به‌صورت مداوم، مجموع آمار‌ها نشان می‌دهد که از بین ۲۲ عامل تأثیرگذار بر استرس شهروندان، تورم و هزینه‌های زندگی با میانگین ۴٫۴۵ از ۵ مؤثر‌ترین عامل فشار روانی بر مردم کل کشور است. همچنین گرانی مسکن و اجاره خانه با میانگین ۴٫۴۱ درصد دومین عامل مؤثر و نگرانی در مورد بدهی با میانگین ۳٫۸۱ سومین عامل مؤثر بر استرس شهروندان هستند.

تفاوت مستأجر در ایران و کشورهای توسعه‌یافته

در این خصوص یک کارشناس بازار مسکن با بیان این‌که در اکثر کشور‌ها مردم به انتخاب خود به اجاره‌نشینی روی می‌آورند گفت: اما در کشور ما مردم از سر اجبار به سمت اجاره کشیده می‌شوند.

عطا‌آیت‌الهی گفت: در اکثر کشورهای توسعه‌یافته بازار مسکن به‌خصوص اجاره کنترل‌شده و دارای رگلاتوری مؤثر است اما در ایران هر کس به اندازه نیاز خود بر روی مسکن مورد اجاره خود قیمت‌گذاری می‌کنند که این مورد به‌هیچ‌عنوان منصفانه نیست. به‌هرحال مردم کشورهای پیشرفته ترجیح می‌دهند به‌جای هزینه کردن سرمایه‌شان برای خرید ملک، پولشان را در سایر بازارهای سودآور سرمایه‌گذاری کنند. این در حالی است که تورم چندرقمی و بازار سوداگرانه مسکن و همچنین نبود ثبات شغلی در ایران باعث می‌شود که مردم کشور ما خرید مسکن را به اجاره‌نشینی ترجیح دهند.

این کارشناس بازار مسکن با بیان این‌که عدم حضور جدی یک‌ نهاد قیمت‌گذاری در مسکن بزرگ‌‌ترین مشکل بازار اجاره است گفت: کاسنی که ادعا می‌کنند اجاره‌نشین خوش‌نشین است خیری از دل پردرد مستأجران ندارند. اکثر مستأجران در حال حاضر دوسوم درآمد خود را برای واحدهای پرداخت می‌کنند که بیش‌تر این واحد‌ها از شرایط مطلوبی از حس کیفیت و امکانات در جایگاه مطلوبی قرار ندارد.

وی با بیان این‌که اگرچه آمار اجاره‌نشینی در دنیا از آمار ایران بالاتر است اما هزینه‌های آن نسبت متناسب تری با درآمد آن شخص دارد، گفت: در این خصوص دولت می‌تواند با ساخت مسکن‌های استیجاری مناسب به داد مستأجران برسد.

آیت‌الهی همچنین گفت: افزایش مستأجر شاید در کشورهای توسعه‌یافته نماد زندگی بهتر باشد اما ازآنجایی‌که در کشور ما بیش‌ترین تعداد مستأجران مربوط به دهک‌های پایین درآمدی هستند. بدون تردید این انتخاب برای زندگی بهتر نیست.

این کارشناس همچنین گفت: به‌هرحال بررسی آمارهای بانک مرکزی بیانگر آن است که به‌طور میانگین هر خانوار ایرانی سالانه بیش از ۳۵ درصد از کل هزینه‌های ناخالص خود را به مسکن اختصاص می‌دهد. در واقع هر خانوار ایرانی به‌طور میانگین سالانه ۱۲ میلیون و ۳۴۹‌ هزار تومان برای سکونت خود هزینه می‌کند؛ که این میزان هزینه به‌ هیچ‌ عنوان رقم پایینی نیست.

چرا مستأجران حاضر به مهاجرت نیستند

این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این سؤال که چرا مردم بار حدود ۵۰ درصدی اجاره‌بها از درآمدهای خود را تحمل می‌کنند، اما مهاجرت معکوس را نمی‌پذیرند؟ گفت: ازآنجایی‌که تمام کشور با مشکل بیکاری روبه‌رو شده است مستأجران به این فکر می‌کنند که زندگی با پول اندک بسیار مقول‌تر از رندگی با پولی و دستان خالی است، بنابراین با اطمینان از این‌که بخش اعظمی از درآمد آنها در جیب موجران خواهد رفت اما حاضر به مهاجرت نمی‌شوند.

بنابراین به‌وضوح می‌بینیم مسکن یک موضوع فراجناحی بوده و رابطه عمیقی با اقتصاد، اشتغال و تورم دارد، بنابراین تحلیل این موضوع ساده نخواهد بود.

وی در نهایت گفت: به ‌هر حال ایجاد واحدهای اجاره‌ای دولتی، تسهیلات ارزان‌قیمت و نظارت بر قیمت رهن و اجاره می‌تواند تأثیر مطلوبی در خصوص اجاره‌بها داشته باشد.

اجاره‌نشینی و رکود اقتصادی

یک کارشناس بازار مسکن با بیان متغیر مهمی که باعث می‌شود حوزه اجاره مسکن رقابتی و احیاناً منجر به افزایش قیمت اجاره‌بها شود؛ همین افزایش متقاضی اجاره‌نشینی است، گفت: متأسفانه در چند سال اخیر این تقاضا مثبت و رو به رشد بوده و به‌نوعی این رقابت، درون تقاضایی شده و بین اجاره‌نشین‌‌ها در حال بازارگرمی است.

منصورغیبی گفت: از عمده دلایل افزایش متقاضیان اجاره‌نشینی عدم توانایی آنان در تهیه و خرید واحد مسکونی موردنیاز خود است؛ که این ناتوانی ریشه در عدم رشد اقتصادی مؤثر جامعه و هزینه‌های بالای زندگی در سایر بخش‌های اقتصادی خانواده‌هاست.

وی گفت: عدم گردش صحیح سرمایه‌های اقتصادی در جامعه و نبود برنامه عملیاتی از سوی متولیان امر اقتصاد مسکن در جامعه از یک ‌طرف و تأثیر متغیرهایی از جمله نرخ تورم و نرخ سودهای بانکی و همچنین افزایش قیمت مسکن از طرف دیگر می‌توانند در رشد نرخ اجاره‌بها مؤثر باشند.

 

غیبی گفت: بررسی نرخ تورم اقتصادی که سال‌های گذشته با کاهش محسوسی همراه بوده و نیز با توجه به برنامه کنترل سودهای بانکی و همچنین تثبیت قیمت مسکن طی سال‌های گذشته اما باز شاهد افزایش نرخ اجاره‌بها و متقاضی اجاره‌نشینی هستیم. لذا به نظر می‌رسد متغیری‌های مذکور به تنهایی تعیین‌کننده نرخ اجاره‌بها نبود ه و مهم‌ترین دلیل آن همان عدم توانایی اقتصادی مستأجرین در تأمین مسکن اختصاصی خود است. دلیلی که همزمان می‌تواند رفتار و اصرار مالکین در اخذ اجاره‌بهای مطلوب را در این اوضاع اقتصادی که ملک اجاره‌ای خود را تبدیل به منبع و محل درآمد و هزینه‌کرد زندگی خود کرده‌اند و بابت عایدی از آن محل حساب بازنمودند، توجیه می‌کند.