۸ کلان‌شهری که با بنزین یورو ۴ دنبال اکسیژن می‌گردند!

۸ کلان‌شهری که با بنزین یورو ۴ دنبال اکسیژن می‌گردند! مدتی است که هوای کلان‌شهر‌‌‌ها در بد‌‌‌ترین شرایط قراردارد و بررسی‌ها نشان می‌دهد مقصر اصلی آلودگی هوا در کنار نبود تدبیربرای حل این معضل، گازوئیل و مازوت بی‌کیفیت، بی‌توجهی به سبد سوخت و تعطیلی شورای عالی انرژی است. به گزارش فارس، مسؤولان اعلام کرده‌اند امسال […]

۸ کلان‌شهری که با بنزین یورو ۴ دنبال اکسیژن می‌گردند!

مدتی است که هوای کلان‌شهر‌‌‌ها در بد‌‌‌ترین شرایط قراردارد و بررسی‌ها نشان می‌دهد مقصر اصلی آلودگی هوا در کنار نبود تدبیربرای حل این معضل، گازوئیل و مازوت بی‌کیفیت، بی‌توجهی به سبد سوخت و تعطیلی شورای عالی انرژی است.

به گزارش فارس، مسؤولان اعلام کرده‌اند امسال بد‌‌‌ترین شرایط آب‌ و هوایی را در تهران نسبت به سال‌های گذشته داریم، ظاهراً توزیع بنزین یورو۴ در ۸ کلان‌شهر نیز نتوانسته است از میزان آلودگی هوای کلان‌شهر‌‌‌ها بکاهد.

براساس گزارش‌های منتشر شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هم اکنون ۸ استان آذربایجان‌شرقی، اصفهان، البرز، تهران، خراسان‌رضوی، خوزستان، فارس و مرکزی بنزین یورو۴ دریافت می‌کنند که البته این ۸ کلان‌شهر نیز از آلوده‌‌‌‌ترین شهرهای حال حاضر کشور هستند، بنابراین باید گفت با توجه به آمار توزیع روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتری بنزین یورو۴ در این کلان‌شهر‌‌‌ها قطعاً این حجم بنزین یورو۴ کفاف این ۸ کلان‌شهر را نخواهد داد.

۵ سال قبل در زمان مدیریت معصومه‌ابتکار در سازمان محیط‌زیست بحث‌های سیاسی در خصوص تولید بنزین پتروشیمی‌‌‌ها مطرح شد که برخی از رسانه‌های داخلی نیز همصدا با رسانه‌های خارجی اعلام کردند بنزینی که در پتروشیمی‌‌‌ها تولید می‌شود سرطان‌زا است و حتی برخی از وکلای دادگستری نسبت به این موضوع حساس شده و در پی شکایت از تولیدکنندگان این بنزین برآمدند اما هرگز نه خانم ابتکار و نه رسانه‌های همسو با آنها نتوانستند سندی را دال بر سرطان‌زا بودن بنزین پتروشیمی‌‌‌ها ارایه کنند.

در آن سال‌ها گفته می‌شد بنزین پتروشیمی‌‌‌ها علت آلودگی هوای تهران است، بنابراین وزارت نفت با همکاری سازمان محیط‌زیست تصمیم گرفتند تولید بنزین در پتروشیمی‌‌‌ها متوقف و به جای آن بنزین از خارج از کشور وارد شد.

*آیا بنزین پتروشیمی علت اصلی آلودگی هوای تهران بود؟

این سؤالی است که پس از توقف تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی همواره در ذهن منتقدین منصف وجود دارد؛ این‌که اگر چنین است و بنزین پتروشیمی‌‌‌ها علت آلودگی هوای تهران بود به چه دلیل پس از توقف تولید بنزین در پتروشیمی‌‌‌ها هنوز آلودگی هوای کلان‌شهری مانند تهران برطرف نشده است؟ پاسخ پرسش مذکور را پیش‌تر مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به صراحت داده است.

وحید حسینی طی یادداشتی که در سال ۹۲ در اختیار هفته‌نامه تجارت فردا گذاشت، نوشته است «آیا واقعاً کیفیت بنزین مصرفی است که این میزان آلودگی هوای تهران را سبب‌ساز شده است؟ واقعاً پاسخ این سؤال منفی است. متأسفانه به مردم این‌طور تلقین شده که خودرو و بنزین مصرفی خودرو‌‌‌ها در تهران عامل این میزان آلودگی است، اما به عنوان یک پژوهشگر که تمام مطالعاتم در این بخش است، باید بگویم سوخت دیزل و پس از آن نیروگاه‌های کشور اصلی‌‌‌‌ترین عوامل آلودگی هوا به شمار می‌روند. متأسفانه در این موارد سکوت معناداری می‌شود.

در حال حاضر حدود ۱۴۰ واحد نیروگاه در کشور وجود دارد که به جای این‌که از گاز طبیعی به عنوان سوخت استفاده کنند، از مازوت پرسولفور استفاده می‌کنند و در نتیجه سوخت نفت کوره به میزان بسیار بالا که قابل قیاس با بد‌‌‌ترین نوع بنزین هم نیست، گوگرد وارد هوا می‌شود.

حالا باید دید در اطراف همین تهران و شهرهای بزرگ چه تعداد نیروگاه داریم که به دلیل کمبود گاز طبیعی مجبورند از مازوت استفاده کنند و گوگرد سمی تولید کنند.»

با این وجود مرغ برخی از مسؤولان دولتی یک پا داشته و همواره اعلام کرده‌اند بنزین پتروشیمی‌‌‌ها علت آلودگی هوای تهران بوده است، استدلال رییس سازمان محیط‌زیست و بعضی مدیران نفتی برای اثبات آلودگی ریفرمیت(ماده اولیه بنزین) پتروشیمی و جایگزینی این ریفرمیت با بنزین وارداتی به جای ارایه اسناد آزمایش و آنالیز ریفرمیت (ماده اولیه بنزین) پتروشیمی‌‌‌‌ها و مقایسه آن با ریفرمیت پالایشگاه‌ها، پاک‌تر شدن هوای تهران در بهار سال ۹۳ نسبت به زمستان و بهار سال ۹۲ و امکان رویت قله دماوند پس از توقف تولید بنزین پتروشیمی‌‌‌‌ها در واقع آغاز واردات بنزین بود.

اما جالب است بدانیم که به اذعان مدیران فعلی وزارت نفت و مدیران سابق محیط‌زیست و بررسی‌های ۳ کمیسیون تخصصی مجلس اساساً بنزین پتروشیمی در زمان تولید حتی یک لیتر هم در تهران توزیع نشده است که حذف آن بتواند تأثیری بر آلودگی یا پاکی هوای تهران بگذارد.

عباس کاظمی، معاون سابق وزیر نفت و مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگویی با شماره ۴۷ ماهنامه تازه‌های انرژی (متعلق به سید عماد حسینی دیگر معاون وزیر نفت) در زمستان ۹۲ در صفحه ۴۴ می‌گوید: «بنزین تولیدی در پتروشیمی از شیراز بالاتر نمی‌آید و در همان شهرهای جنوبی مصرف می‌شود.»

یوسف رشیدی مدیر سابق مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست نیز در گفت‌وگو با فارس تأکید کرده است: «قطعاً بنزین پتروشیمی‌‌‌‌ها در تهران نیامد.»

حسین آذین، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ نیز پس از دعوت این کمیسیون از همه طرف‌های مرتبط و بحث و بررسی در این باره در گفت‌وگو با فارس تصریح کرد: «سازمان محیط‌زیست مدعی است حذف بنزین تولیدی پتروشیمی باعث بهبودی کیفیت هوای تهران شده است و این ادعا در کمیسیون اصل ۹۰ زیر سؤال رفت چرا که اصلاً بنزین تولیدی پتروشیمی‌‌‌‌ها در تهران توزیع نشده است.»

* توقف تولید بنزین یورو ۴ پتروشیمی‌‌‌‌ها و واردات بنزین پاتیلی

همانطور که گفته شد سال ۹۰ در راستای اعمال فشار بر ایران در مسأله هسته‌ای واردات بنزین به کشور تحریم و این تصمیم منجر به تولید بنزین با استاندارد یورو۴ با استفاده از ریفورمیت پتروشیمی‌‌‌‌ها شد.

اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و اتخاذ یک تصمیم کاملاً سیاسی یک‌باره برخی مسؤولان دولت مانند وزیر نفت و رییس سازمان محیط‌زیست با حمایت از برخی رسانه‌ها با رسانه‌های خارج‌نشین اعلام کردند بنزین تولیدی توسط ریفورمیت مجتمع‌های پتروشیمی سرطان‌زاست! ادعایی که ورود کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بی‌پایه بودن آن را ثابت کرد.

ولی ظاهراً برای برخی از مسؤولان دولتی لذتی که در واردات بنزین حتی پاتیلی وجود دارد در تولید بنزین در داخل کشور نیست، به همین دلیل از سال ۹۲ تا کنون ایران اقدام به واردات بنزین می‌کند. هر چند که مشخص شد واردات روزانه ۱۴ تا ۱۶ میلیون لیتری بنزین وارداتی نیز نتوانسته است از آلودگی هوای کلان‌شهری همچون تهران بکاهد.

*گازوئیل و مازوت علت اصلی آلودگی هوای ایران

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، هوای ایران یکی از آلوده‌ترین‌‌‌‌ها در جهان است و براساس گزارشی که این سازمان در سال‌های اخیر ارایه کرد ایران دوازدهمین کشور آلوده جهان و ۴ شهر ایران در بین ۱۰ شهر آلوده جهان قرار دارند.

این گزارش اضافه می‌کند، ایران سالانه حدود یک‌میلیاردو۶۰۰ میلیون بشکه سوخت معادل نفت مصرف می‌کند که از این مقدار سهم گاز طبیعی یک‌میلیاردو۱۳۲میلیون بشکه معادل نفت است. تولید گاز طبیعی بازاریابی شده در ایران سالانه حدود ۱۸۰ میلیارد متر مکعب است که اصلی‌‌‌‌ترین دلیل آلودگی هوای ایران تغذیه نیروگاه‌ها با نفت کوره و گازوئیل است و پس آن خودروهای فرسوده در رفت‌وآمد که بخش اعظمی از آن در ناوگان حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بررسی‌ها حاکی است در ماه‌های سرد سال جاری به‌طور متوسط ۵۰ تا ۵۳ میلیون لیتر مخلوط گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود. همچنین باید گفت از توزیع روزانه ۷۹ میلیون لیتر گازوئیل برای حمل و نقل فقط ۱۰ میلیون لیتر آن گازوئیل با استاندارد یورو ۴است و مابقی از گازوئیل معمولی استفاده می‌شود.

عیسی کلانتری رییس سازمان محیط‌زیست نیز اخیراً اعلام کرده است گازوئیلی که در اختیار حمل و نقل و نیروگاه‌ها قرار می‌دهند ۱۰‌‌‌ها برابر بیش‌تر از حد مجاز آلوده کننده است.

نکته‌ای که نباید از آن غافل بود ابتر ماندن طرح‌هایی است که می‌توانست با اجرای آن از آلودگی هوای کلان‌شهر‌‌‌ها کاست طرح‌هایی مانند سبد سوخت و انرژی، تعطیلی چندین ساله شورای عالی انرژی که می‌توانست نقشه راه مصرف سوخت را در کشور تدوین و بر روی آن نظارت کند، مشکلات موجود بین شرکت ملی گاز و نیروگاه‌ها که هر از گاهی شاهد قطع گاز نیروگاه‌ها به دلیل بدهی هستیم.

 

بنابراین باید تأکید داشت تا زمانی که مسؤولان برنامه‌ای برای برطرف کردن معضل آلودگی هوا نداشته باشند فقط باید منتظر اظهار نظرهای سیاسی در این باره بود و شاهد تعطیلی مدارس و یا دیگر نهاد‌های دولتی باشیم.