راه‌های کشور؛ نیاز‌ها و اولویت‌ها

راه‌های کشور؛ نیاز‌ها و اولویت‌ها گروه راه و شهرسازی – ایران کشوری پهناور با پراکندگی جمعیت زیاد است و نیازمند در اختیار داشتن انواع راه‌های شوسه و ریلی با کیفیت است. به‌خصوص که کشورمان در چهارراهی میان غرب و شرق و شمال و جنوب قرار گرفته است و با داشتن زیر ساختی مناسب از راه‌های […]

راه‌های کشور؛ نیاز‌ها و اولویت‌ها

گروه راه و شهرسازی – ایران کشوری پهناور با پراکندگی جمعیت زیاد است و نیازمند در اختیار داشتن انواع راه‌های شوسه و ریلی با کیفیت است. به‌خصوص که کشورمان در چهارراهی میان غرب و شرق و شمال و جنوب قرار گرفته است و با داشتن زیر ساختی مناسب از راه‌های ترانزیتی، نقش کلیدی در تأمین ارز برای کشور ایجاد کند به‌گونه‌ای که هماورد درآمدهای نفتی شود. این درحالی است که ساخت، نگه‌داری و بازسازی حجم بالای راه‌های کشور نیازمند بودجه زیادی است که برای تأمین آن از طریق بخش‌های دولتی و خصوصی و یا خارجی باید فکری عاجل کرد آن‌هم در روزهای تعیین قانون بودجه کشور در مجلس.

راه‌های کشور نیازمند اعتبار ۱۴۲ هزار میلیارد تومانی

مدیرعامل شرکت ساخت ‌و توسعه زیربناهای حمل ‌و نقل کشور با بیان این‌که هوشمندسازی سیستم‌های بخش حمل ‌و نقل یکی از مهم‌ترین راهکارهای کنترل و افزایش بهره‌وری در این حوزه است گفت: با مقوله هوشمندسازی می‌توانیم دید وسیعی‌تری نسبت به چالش‌های و ضعف‌های دو حوزه صنعت حمل‌ونقل و بهره‌برداران این صنعت داشته باشیم.

خیرا…خادمی گفت: با هوشمند‌سازی این حوزه می‌توان بعد از کسب آمار دقیق اصلاحات مطلوب‌تری در خصوص پیشرفت ایجاد کرد.

به ۹۰ درصد اهداف خود در بخش ریلی رسیده‌ایم

وی با اشاره به اولویت‌های وزارت راه و شهرسازی در حوزه زیرساخت‌های حمل‌ونقل اظهارداشت: این اولویت‌بندی در ۴ شوق حمل‌ونقل ایجاد و حال به دنبال عملکرد مطلوب در این حوزه‌ها هستیم.

خادمی گفت: این اولویت‌بندی به لحاظ تعدد پروژه‌ها، میزان اعتبار تخصصی‌شده و اهمیت پروژه انجام گرفت.

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: با توجه به رویکرد ریلی دولت یازدهم و دوازدهم، برای احداث خطوط دوم توسط راه‌آهن و خطوط جدید توسط شرکت ساخت و توسعه، برنامه‌ریزی‌شده است

وی افزود: طبق این برنامه‌ریزی مقررشده تا در سال‌جاری، از مجموع پروژه‌های باقی‌مانده از سال گذشته و پروژه‌های سال جاری، ۹۱۹ کیلومتر ریل آماده بهره‌برداری ‌می‌شود.

خادمی با بیان این‌که شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، تعهد احداث ۴۱ هزار کیلومتر انواع شبکه‌های ریلی و جاده‌ای را در دستور کار دارد، گفت: ۱۶ هزار کیلومتر از این میزان، شامل انواع جاده و ریل تحویل و عملیات اجرای آنها تکمیل‌شده است، بخش دیگری نیز در حال اجرا بوده و مقداری از این تعهدات، عملیات اجرای آنها هنوز شروع نشده است.

وی ادامه‌داد: شرکت ساخت و توسعه قرارداد احداث ۳۴۱۰ کیلومتر شبکه ریلی را در دست‌ ساخت دارد و ۵۰۰۰ کیلومتر راه‌آهن دیگر نیز در دست مطالعه داریم که باید تأمین اعتبار شوند.

خادمی گفت: این شرکت قرارداد احداث ۳۹۰۰ کیلومتر آزادراه را نهایی کرده که ۱۹۳۰ کیلومتر آن در حال اجرا بوده و مابقی در حال مطالعه است؛ ضمن این‌که در بخش آزادراهی، تمایل سرمایه‌گذاران برای مشارکت در ساخت در حال افزایش است.

معاون وزیر راه و شهرسازی تأکیدکرد: شرکت ساخت و توسعه همچنین احداث ۷۷۵۰ کیلومتر بزرگراه و راه اصلی را در دست اجرا دارد و از ابتدای امسال که بحث مدیریت احداث راه روستایی به این شرکت واگذار شد، متعهد به ساخت ۳۰۰۰ کیلومتر راه روستایی شد که ۱۰۰۰ کیلومتر آن جزو تعهدات سال ۹۶ است و تا پایان سال‌جاری به اتمام می‌رسد.

خادمی در خصوص اعتبارات این پروژه‌ها گفت: اعتبار موردنیاز برای احداث ۴۱ هزار کیلومتر انواع راه شامل جاده و ریل، ۱۴۲ هزار میلیارد تومان است.

برنامه‌های منسجم شرکت ساخت برای سال ۹۷

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور اظهارکرد: در بخش پروژه‌های اقتصاد مقاومتی در سال ۹۶ می‌بایست ۲۶۳۰ کیلومتر انواع راه و ریل بسازیم که ۵۱۶ کیلومتر آن، مسیر ریلی و ۲۳۷ کیلومتر آن، توسعه آزادراهی است که جزو تعهدات ما در سال ۹۶ بوده و بخشی از آن به سال ۹۷ منتقل می‌شود. همچنین نسبت به ساخت ۸۵۰ کیلومتر بزرگراه در پروژه‌های اقتصاد مقاومتی سال ۹۶ تعهد داریم که تا پایان امسال تکمیل خواهد شد؛ بنابراین به‌طورکل پیشرفت پروژه‌های تعریف‌شده در بخش اقتصاد مقاومتی تاکنون ۷۷ درصد است.

وی درباره کاهش بودجه شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در سال ۹۷ گفت: رویکرد سازمان برنامه‌وبودجه این است که برای پروژه‌های عمرانی، کم‌تر از ردیف‌های بودجه‌ای دولتی استفاده کند و بیش‌تر به سمت تأمین اعتبار از محل منابع بخش خصوصی و فاینانس حرکت کند.

وی با تشریح اهداف سال ۹۷، به سرانجام رساندن پروژه‌های اولویت‌دار و تکمیل کریدور‌های کشور را از اولویت‌ها برشمرد و افزود: احداث ۴۱۸ کیلومتر خط ریلی، ۴۰۱ کیلومتر آزادراه و ۱۱۳۲ کیلومتر بزرگراه از جمله برنامه‌هایی است که در سال آینده دنبال خواهیم کرد.

وی در نهایت در خصوص تأثیر تحریم‌ها بر حمل‌ونقل گفت: اگر تحریم‌ها افزایش پیدا کند به‌طور یقین در بخش فنی با چالش روبه‌رو نخواهیم شد زیرا ما در بخش طراحی، اجرا و بهره‌برداری توسعه زیر بناهای حمل‌ونقل کشور با چالش روبه‌رو نخواهیم بود و شاید این مقوله در خصوص تأمین مالی اشکالاتی ایجاد شود اما بدون تردید دولت در صورت نیاز برای این مشکلات تدابیر مطلوبی خواهد داشت.

فقط ۳ درصد از ارزش کل راه‌های کشور نگه‌داری می‌شود

۲۲۰ هزار میلیارد تومان ارزش کل راه‌های کشور است که اگر بخواهیم طبق استانداردهای جهانی از این راه‌ها نگه‌داری کنیم می‌بایست ۳ الی ۵ درصد ارزش این راه‌ها را سالانه صرف نگه‌داری آنها کنیم

به گفته مشاور معاون راهداری سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای ۲۱۸ هزار کیلومتر طول راه‌های کشور است که شامل آزادراه، بزرگراه، راه اصلی، راه فرعی و راه‌های روستایی است که فقط ۳ درصد از ارزش کل راه‌های کشور نگه‌داری می‌شود.

احمدرضا خادمی در گفت‌و‌گو با تین‌نیوز اضافه‌کرد: ۲۲۰ هزار میلیارد تومان ارزش کل راه‌های کشور است که اگر بخواهیم طبق استانداردهای جهانی از این راه‌ها نگه‌داری کنیم می‌بایست ۳ الی ۵ درصد ارزش این راه‌ها را سالانه صرف نگه‌داری آنها کنیم.

خادمی در ادامه بیان‌کرد: فرض می‌کنیم که ما نه یک کشور پیشرفته هستیم و نه یک کشور در حال توسعه بنابراین میانگین این رقم را هم که بخواهیم در نظر بگیریم باید ۴ درصد یعنی حدود ۹ هزار میلیارد تومان از ارزش راه‌ها را سالانه از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی طلب کنیم و در راستای نگه‌داری راه‌ها صرف کنیم اما متأسفانه این مطالبه محقق نمی‌شود.

وی افزود: این مبلغ باید در نگه‌داری راه‌ها، تونل‌ها، پل‌‌ها و ترمیم خط‌کشی‌‌ها وگاردریل‌ها و روشنایی تونل‌‌ها و رفع نقاط پرحادثه و آزادسازی حریم راه‌ها و احداث راهدارخانه‌ها و موارد تأسیساتی دیگر راه‌ها هزینه شود.

خادمی تصریح‌کرد: در حال حاضر با تمام تلاش‌های سازمان راهداری حدود دو هزار میلیارد تومان از ۹ هزار میلیارد تومان مطالبه محقق می‌شود که بخشی نیز با اختصاص قیر رایگانی که در اختیار سازمان قرار می‌دهد جبران می‌شود و تمام اعتبارات تخصیص نمی‌یابد.

وی در ادامه با اشاره به تخصیص یک‌چهارم اعتبارات موردنظر خاطرنشان‌کرد: هر ساله ۳ درصد از کل راه‌های کشور را بیش‌تر نمی‌توانیم نگه‌داری کنیم و سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با همین مقدار اعتبار ناچیز اولویت‌بندی پروژه‌ها را در دستور کار خود دارد.

معاون راهداری سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای گفت: رفع نقاط پرحادثه، شناسایی و آشکارسازی نقاط پرحادثه و راه‌هایی که تردد زیادی دارند و ترانزیت و مسافر هم در آن مسیر تردد فراوانی دارند از اقداماتی است که در نگه‌داری راه‌ها و کاهش تصادفات جاده‌ای نقش مهمی دارند.

وی با اشاره به خط‌کشی راه‌ها، اصلاح شیب شیروانی راه‌ها و آزادسازی حریم راه‌ها ادامه‌داد: در حال حاضر ۶۶۰ راهدارخانه در طول راه‌های کشور داریم که ۶۰۰ باب آن ثابت و ۶۰باب آن غیرثابت و سیار است.

وجود ۲۰۰ هزار کیلومتر راه ارتباطی در کشور

در کشور حدود ۲۰۰ هزار کیلومتر راه ارتباطی وجود دارد که این شبکه راه‌ها شامل دو‌هزار و ۱۰۰ کیلومتر آزادراه، ۱۳ هزار کیلومتر بزرگراه و ۲۱ هزار کیلومتر راه اصلی است که برای نگهداری از آنها نیاز به سالانه ۷ هزار میلیارد تومان اعتبار است به خصوص این‌که در سال‌های گذشته به بخش عمده‌ای از این راه‌ها توجهی نشد و در حال حاضر شرایط مناسبی ندارند و باید هرچه زودتر عملیات نگهداری در آنها انجام شود.

از مجموع کل راه‌های کشور ۳۳ هزار کیلومتر مربوط به راه شریانی و اصلی است که بیش‌ترین حجم ترافیک در کشور از این راه‌ها عبور می‌کند، بنابراین نگهداری از این راه‌ها باید در اولویت قرار گیرد اما در سال‌های گذشته بی‌توجهی به عملیات تعمیر و نگهداری موجب شد که بخشی از این راه‌ها با مشکلات بیش‌تری روبه‌رو شوند.

براساس این گزارش، برای نگهداری جاده‌ها باید دو تا ۶ درصد از ارزش جاده‌ اختصاص پیدا کند که این رقم در بین کشورهای مختلف متفاوت است به‌طوری‌که در کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته ۶ درصد، در کشورهای توسعه‌نیافته دو درصد و در کشورهای در حال توسعه ۴ درصد تخمین زده شده است.

همچنین ساخت هر کیلومتر راه جاده‌ای در کشور ما بین دو تا ۸ میلیارد تومان و ساخت یک کیلومتر آزادراه بین ۳ تا ۵ میلیارد تومان هزینه دارد که با توجه به وجود ۲۰۰ هزار کیلومتر انواع راه‌ها در کشور، ارزش راه‌ها در ایران به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که این حجم بزرگ از سرمایه نیاز به هزینه بیش‌تری برای نگهداری دارد.

این گزارش می‌افزاید؛ راه‌های روستای با ۱۳۰ هزار کیلومتر طول بیش‌ترین کمبود بودجه‌ای را برای نگهداری در سال‌های گذشته داشتند به‌طوری‌که در طی این سال‌ها اعتباری برای نگهداری از این راه‌ها پیش‌بینی نشد؛ به همین جهت بخشی از راه‌های روستایی حتی با مشکل خط‌کشی لاین وسط روبه‌رو بودند که هنوز هم به دلیل کمبود اعتبار در این بخش، اقدام مناسبی انجام نگرفته است.

 

گزارش‌ها حاکی از آن است که ارزش هر یک کیلومتر از راه‌های روستایی کشور ۳۰۰ میلیارد تومان است و به‌طور معمول باید ۴٫۵ درصد از ارزش هزینه ساخت یک‌راه روستایی صرف نگهداری آن شود، موضوعی که در سال‌های گذشته اتفاق نیفتد و مشکلات زیادی را برای شبکه راه‌های کشور به‌وجود آورده است.