پای لنگ صنعت در هزارتوی مشکلات

پای لنگ صنعت در هزارتوی مشکلات

مجتبی‌قدیری

علیرضا‌کلاهی، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفته است ایران قبرستان بهترین ماشین‌آلات دنیا است، با وجودی که همه امکانات در داخل کشور وجود دارد، در حدی که خارجی‌‌ها حیرت‌زده شده بودند، اما برای تولید لنگ می‌زنیم و نمی‌توانیم حتی یک اتو که بتواند در بازارهای جهانی رقابت کند، بسازیم.

به راستی چرا باید کلی تلاش کنیم و بهترین ماشین‌آلات را به کشور وارد کنیم و سر آخر تولید آن یک کالای معمولی باشد که حتی در بازارهای رقابتی خریداری پیدا نکند! به راستی این عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با چه مدرک و سندی ادعا دارد که ایران قبرستان بهترین ماشین‌آلات دنیاست. در حالی‌که همواره کارشناسان بخش‌های مختلف صنعتی یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌رو را نوسازی صنعت اعلام می‌کنند و بر این باور هستند که بسیاری از ماشین‌آلات موجود در بخش صنعت فرسوده است.

محمد‌شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن ‌و تجارت همین ماه گذشته گفت که طرح نوسازی صنایع قطعه‌سازی کشور آغاز شده است و تا ۳ سال آینده به اتمام می‌رسد. البته این نوسازی با ۱۰ هزار میلیارد تومان از سوی صندوق توسعه ملی، ۱۰ هزار میلیارد تومان از سوی دولت و معادل همین مبلغ از طریق منابع بانکی و نصف این مبلغ از سوی بخش خصوصی صورت می‌گیرد.

مثلاً یکی از صنایع فرسوده ما صنعت نساجی است که همواره دست‌اندرکاران آن بر این باورند که در این صنعت سال‌هاست نوسازی صورت نگرفته است. حالا چگونه این عزیز ایران را قبرستان بهترین ماشین‌آلات دنیا می‌داند.

این‌که پای تولید ما می‌لنگد و کالای تولید ما از نظر کیفیت و قیمت توان رقابت با نمونه خارجی را ندارد، ده‌ها و صد‌ها دلیل دارد و البته برای درست کردن پای صنعت، تمامی این موارد باید با هم حل شود، چیزی که کم‌تر به آن توجه شده است و هر بار ما تکه‌ای از پازل مشکلات صنعت را پیش‌روی خود قرار داده‌ و فقط برای آن فکر کرده و برنامه داده‌ایم‌، غافل از آن‌که این برنامه بدون در نظر گرفتن دیگر مشکلات و چالش‌‌ها کارایی ندارد.

‌به عنوان مثال، زمانی که کالای ما از نظر قیمت و کیفیت توان رقابت با کالای خارجی را ندارد؛ قطعاً تحقیق‌ و توسعه (R&D) ابزارهایی ارزشمند برای توسعه و بهبود بیزنس ما، در واحدهای تولیدی به فراموشی سپرده شده است و این فراموشی باعث شده تا فاصله ما با رقبای خارجی بیش‌تر و بیش‌تر شود. البته شاید فراموشی تحقیق و توسعه (R&D) به ده‌ها دلیل دیگر برگردد، مثل کمبود سرمایه، نداشتن مدیران با جرأت که توان ریسک کردن داشته باشند و مهم‌تر از آن دولتمردانی که این مدیران را به پذیرش ریسک تشویق کنند.

‌این‌که ادعا کنیم ایران قبرستان بهترین ماشین‌آلات دنیا شده است، قطعاً نگاهی پازل‌گونه به بخشی از مشکلات صنعت است و قطعاً دردی از صنعت را دعوا نخواهد کرد. امیدواریم کارشناسان حوزه اقتصادی نگاهی کلان‌تر به مشکلات بخش صنعت داشته باشند تا بتوانند گرهی از مشکلات صنعت باز کنند نه این‌که گره‌ای جدید بر گره مشکلات قدیمی‌تر اضافه کنند.