۹ اردیبهشت سال ۵۸ بود که امام خمینی (ره) فرمودند «شوراها باید در همه جا باشد و هر جایی خودش منطقه خود را اداره کند.» از این پیام تا سال ۷۸، حدود ۲۰ سالی گذشت تا نخستین دوره شوراهای شهر و روستا به‌طور رسمی قعالیت خود را آغاز کرد. حالا شوراها، ۱۷ ساله شده […]
۹ اردیبهشت سال ۵۸ بود که امام خمینی (ره) فرمودند «شوراها باید در همه جا باشد و هر جایی خودش منطقه خود را اداره کند.» از این پیام تا سال ۷۸، حدود ۲۰ سالی گذشت تا نخستین دوره شوراهای شهر و روستا به‌طور رسمی قعالیت خود را آغاز کرد. حالا شوراها، ۱۷ ساله شده اما هنوز، بحث بر سر این است که آیا شوراها به جایگاه خود رسیده‌اند یا نه؟ این که تفکر شورایی در بین تصمیم‌گیران جایی دارد یا نه و این که شوراها چقدر قدرت دارند به وظیفه اصلی خود که نظارت است و قانون‌گذاری برای شهر، عمل کنند؟
به گزارش مهر، محسن پیرهادی عضو هیأت رییسه شورای شهر تهران معتقد است هنوز تا رسیدن به افق ترسیمی برای شورا، فاصله زیادی وجود دارد. در این مسیر دستگاه‌های زیادی که باید حمایت‌های لازم را از این نهاد به عمل می‌آوردند، به وظیفه خود عمل نکردند که در رأس آن‌ها دولت و مجلس است.
به اعتقاد پیرهادی، دولت و مجلس نه تنها این حمایت را انجام ندادند بلکه با طرح‌ها و لوایح خود، بار‌ها در جهت تضعیف شوراها برآمدند.
این که شوراها تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد، اعتقاد تمامی اعضای شوراست. پرویز سروری، رییس کمیسیون حقوقی و نظارت شورا می‌گوید: تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم زیرا کشور ما یک کشور استبداد‌زده بوده و عادت نداشته مشارکت را تمرین کند. با وقوع انقلاب اسلامی کم‌کم یخ‌های این استبداد در حال آب شدن است و مردم خود در تصمیم‌گیری برای سرنوشت خویش دخیل هستند، ولی متأسفانه هنوز برخی این روحیه استبداد را حفظ کرده و برایشان سخت است دیگران را در تصمیم‌ها مشارکت دهند. شوراها یکی از فرصت‌هایی است که ما بتوانیم مردم‌سالاری دینی را تا عمق جامعه رسوخ دهیم.
ولی‌ا… شجاع‌پوریان، عضو دیگر شورای شهر تهران نیز با اشاره به این که بین وضعیت فعلی شوراها با درنظر گرفتن ظرفیتی که در اختیار آن‌هاست و آنچه که در قانون اساسی آمده، فاصله معناداری وجود دارد، می‌گوید: در قانون اساسی مستقیماً مشارکت مردم و شوراهای محلی و به‌طور مستقیم نظارت شورایی مورد تأکید قرار گرفته است.
او وجود خلأ قانونی در قوانین شوراها و تغییرات پی در پی در قانون که تاکنون ۵ بار به مجلس رفته و در هر دوره از اقتدار شوراها کاسته شده و عدم تحمل برخی از مدیران دستگاه‌های اجرایی نسبت به شوراها، که به نوعی به دولت‌سالاری اعتقاد دارند را از جمله عواملی می‌داند که شوراها را از رسیدن به جایگاهی که قانون برای آن پیش‌بینی کرده فاصله انداخته است.
هنوز در حال آزمون و خطاییم
علیرضا دبیر، رییس کمیسیون برنامه و بودجه با بیان این که عمر کوتاه تشکیل شوراها باعث شده هنوز در حال آزمون و خطا باشیم، به تغییر تعداد اعضای شورای شهر تهران طی مدت ۳ سال اشاره می‌کند و می‌گوید: در این مدت نه تنها ساختار بلکه قوانین مربوط به شوراها هم به اصلاحات بسیاری نیاز دارند. چنان‌که قوانین شوراها در مواردی حتی با هم متضاد هستند. در برخی قوانین اختیارات به شوراها داده شده و در برخی دیگر همان اختیارات را گرفته‌اند. با وجود چنین نابسامانی در قوانین به نظر می‌رسد تغییر در تعداد اعضا؛ نباید اولویت اول مجلس شورای اسلامی باشد. بلکه آنچه نیاز شوراهای اسلامی شهر‌ها است ساماندهی قوانین و ایجاد مدیریت یکپارچه شهری است. در شرایط فعلی شورای چهارم توانسته است نظارت بسیار بهتری نسبت به شورای سوم داشته باشد. ایجاد دو کمیسیون تخصصی جدید؛ رسیدگی به جزییات گزارش‌های حسابرسی بودجه شهرداری و… نمونه‌هایی از عملکرد بهتر شورای چهارم در بعد نظارت است.
اولین انحراف شوراها
شهاب الدین صابونچی، مشاور اجرایی رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران هم با اشاره به جایگاه شوراها در قوانین کشور می‌گوید: تفسیر و نگاهی که قانون اساسی به موضوع شوراها دارد وسیع‌تر و متعالی‌تر از آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، است. در قوانینی که با موضوع شوراها است حتی شوراها می‌توانند برای سایر نهادهای اجرایی وظایفی را تعیین کنند، اما در عمل چنین اتفاقی نمی‌افتد و شورای شهر بیش‌تر شورای شهرداری است تا شورای شهر. این سنگ بنای غلطی بود که از ابتدا در خصوص شوراها گذاشتند.
او ادامه می‌دهد: در شهرستان‌های کوچک‌تر، نفوذ و اختیار نماینده دولت (فرمانداری) نسبت به شهرهای بزرگ بیش‌تر می‌شود و عملاً شورای شهر باید با نمایندگان دولت هماهنگ باشد و اولین سنگ بنای انحراف در وظایف شوراها رخ می‌دهد.
صابونچی با بیان این‌که شوراها نهادی نوپا هستند که پیش از این تمرینی برای شکل‌گیری آن‌ها اتفاق نیفتاده بود، می‌گوید: اگرچه در ابتدا برخی معتقد بودند برای آزمون و خطا‌ها و رسیدن به یک شکل مناسب شوراها در چند شهر و روستا به صورت آزمایشی اجرایی شوند و بعد سراسری شود، اما تصمیم نهایى بر آن شد که به صورت یکپارچه و سراسرى تأسیس و اجرایی شوند.
این کارشناس حوزه شهری و شوراها تأکید می‌کند: از شورای اول نیز به خاطر همین نوپا بودن و نبود قوانین و آیین‌نامه‌های ابتدایی، برخی خطا‌ها و کج‌رفتاری‌ها رخ داد، اما به مرور جایگاه شوراها تکامل یافت.
صابونچی با بیان این‌که مردم هنوز فرصت ارزیابی کاهش و یا افزایش اعضای شورا را ندارند، می‌گوید: بیش‌تر مدیرانی که درگیر این موضوع هستند درگیر این گونه تصمیم‌گیری‌ها هستند. در زمان افزایش تعداد، هزینه‌هایی برای تغییر ساختار، توسعه مکان شوراها و… انجام شده که با بازگشت گذشته، برخی هزینه‌ها به هدر خواهد رفت و باید با منطق و استدلال دقیق‌تری در این خصوص تصمیم‌گیری می‌شد و نباید با آزمون و خطا قوانین شوراها را تغییر داد.
این کارشناس حوزه شهری و شوراها در خصوص برخی نگاه‌های کلی که نسبت به اختیارات مدیریت شهری وجود دارد، هشدار می‌دهد: نگرانی اصلی تر، تضعیف جایگاه شهرداری، شوراها و محدود کردن نقش نظارتی آن‌ها است و تحدید و تقلیل حاکمیت محلى و وابسته کردن نهاد مدیریت شهرى به دولت است.
می گویند نهاد شوراها هنوز نهالی نو پا است. ۱۷ سال از عمر شوراهای شهر و روستا می‌گذرد و به نظر می‌رسد در این سال‌ها برچالش‌ها و مشکلات افزوده شده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.